Site icon Digital Learning Classroom

สรุปการบรรยายสาธิต: จากหลักสูตรสู่ห้องเรียนแห่งอนาคตด้วย AI Co-pilot วิเคราะห์หลักสูตรวิชาสังคมศึกษ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน 2551

ดร.อนุศร หงษ์ขุนทด
แชร์เรื่องนี้

สรุปการบรรยายสาธิต: จากหลักสูตรสู่ห้องเรียนแห่งอนาคตด้วย AI Co-pilot วิเคราะห์หลักสูตรวิชาสังคมศึกษ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน 2551


ดร.อนุศร หงษ์ขุนทด
ศึกษานิเทศก์ วิทยฐานะศึกษานิเทศก์เชี่ยวชาญ สพม.นครราชสีมา
Musicmankob@gmail.com 19 ตุลาคม 2568


__________________________________

ณ วันที่ 19 ตุลาคม 2568 ที่อำเภอโนนแดง จังหวัดนครราชสีมา เราได้เริ่มต้นการบรรยายสาธิตเชิงปฏิบัติการ ด้วยโจทย์ที่ท้าทายสำหรับครูผู้สอนวิชาสังคมศึกษาทุกคน นั่นคือ: “เราจะเปลี่ยนวิชาสังคมศึกษา ระดับชั้น ม.2 หน่วยการเรียนรู้เรื่องวัฒนธรรมเพื่อนบ้าน จากบทเรียนในตำรา ให้กลายเป็นการเดินทางแห่งการค้นพบที่น่าตื่นเต้นสำหรับนักเรียนได้อย่างไร?”

การสาธิตของเราไม่ใช่การบรรยายทฤษฎี แต่เป็นการ “ลงมือทำ” ไปด้วยกันแบบเรียลไทม์ เพื่อแสดงให้เห็นกระบวนการคิดและออกแบบการสอนทั้งหมด ตั้งแต่จุดเริ่มต้นจนถึงผลลัพธ์สุดท้าย เราได้เดินทางผ่านขั้นตอนต่างๆ ดังนี้:

  1. การถอดรหัสหลักสูตร: เราเริ่มต้นจากการนำหลักสูตรแกนกลางฯ ฉบับจริง 1 มาวิเคราะห์ เพื่อหาแก่นแนวคิดและตัวชี้วัดที่ต้องบรรลุ
  2. การร่างพิมพ์เขียว: จากนั้น เราได้ออกแบบโครงสร้างหลักสูตรตลอดทั้งภาคเรียน โดยบูรณาการศาสตร์การสอนสมัยใหม่ (7E, PBL, HOTS) เข้ากับเนื้อหา
  3. การเจาะลึกรายชั่วโมง: เราได้ลงรายละเอียดสู่การสร้างแผนการสอนรายชั่วโมง ที่เต็มไปด้วยกิจกรรมเชิงรุกและ “คำสั่ง Prompt” ที่เป็นรูปธรรมสำหรับใช้กับ Gemini AI
  4. การสร้างเครื่องมือที่เป็นทางการ: เราได้ยกระดับแผนร่างสู่ “แผนการจัดการเรียนรู้” ฉบับสมบูรณ์ พร้อมกรอบการประเมินผลตามสภาพจริง
  5. การสะท้อนผลและวิเคราะห์: สุดท้าย เราได้จำลองการสอนและทำการ “บันทึกหลังสอน” เพื่อวิเคราะห์ปัญหาและหาแนวทางแก้ไข ก่อนจะปิดท้ายด้วยการวิเคราะห์แผนทั้งหมดผ่านกรอบทฤษฎี TPACK เพื่อให้เห็นถึงการบูรณาการที่สมบูรณ์

หัวใจสำคัญของการสาธิตครั้งนี้คือการแสดงให้เห็นว่า Gemini AI ไม่ได้เป็นเพียง ‘เครื่องมือ’ สำหรับให้นักเรียนใช้ในห้องเรียน แต่เป็น ‘คู่คิดและผู้ช่วย’ (Co-pilot) สำหรับครูในทุกขั้นตอนของการออกแบบการสอน AI ได้ช่วยเราตั้งแต่การระดมสมอง, การสร้างสถานการณ์สมมติที่น่าสนใจ, การออกแบบกิจกรรม, การหาข้อมูลเชิงลึก ไปจนถึงการช่วยเขียนแผนการสอนที่เป็นทางการ

ผลลัพธ์ที่ได้จากการบรรยายสาธิตครั้งนี้ จึงไม่ใช่แค่แผนการสอน 1 ฉบับ แต่คือ ชุดกระบวนการและเครื่องมือการสอนที่สมบูรณ์พร้อมใช้ ซึ่งเป็นบทพิสูจน์ว่า การบูรณาการเทคโนโลยีในการศึกษายุคใหม่ ไม่ใช่การนำเครื่องมือมาวางทับวิธีสอนแบบเดิมๆ แต่คือ การพลิกโฉมกระบวนการคิดและออกแบบการเรียนรู้ทั้งหมด โดยมีครูเป็นสถาปนิก และมี AI เป็นผู้ช่วยที่ทรงพลัง เพื่อสร้างประสบการณ์ที่นักเรียนจะได้สร้างองค์ความรู้ด้วยตนเองอย่างแท้จริง

สรุปคำสั่ง (Prompt) และผลลัพธ์ (Result) ของการสนทนา

1. คำสั่งเริ่มต้น: วิเคราะห์หลักสูตรและออกแบบกิจกรรม

2. คำสั่ง: ออกแบบหลักสูตรตลอดภาคเรียน

3. คำสั่ง: สร้างแผนการสอนรายชั่วโมง

4. คำสั่ง: สร้างแผนการสอนรายชั่วโมงให้ครบทุกหน่วย

5. คำสั่ง: จัดทำแผนการจัดการเรียนรู้ (ฉบับทางการ)

6. คำสั่ง: เขียนบันทึกหลังการสอน

7. คำสั่ง: วิเคราะห์แผนการสอนตามทฤษฎี TPACK

8. คำสั่ง: สรุปคอนเซ็ปต์สั้นๆ

9. คำสั่ง: สรุปคำสั่ง Prompt ทั้งหมด

โดยสรุปแล้ว การสนทนาของเราเปรียบเสมือนกระบวนการทำงานร่วมกันเพื่อพัฒนาแผนการสอน จาก ภาพใหญ่ (วิเคราะห์หลักสูตร) สู่ ภาพกลาง (ออกแบบหลักสูตรทั้งเทอม) และลงลึกถึง ภาพเล็ก (แผนรายชั่วโมง) จนถึงการ สะท้อนผลและวิเคราะห์เชิงทฤษฎี เพื่อให้ได้แผนการสอนที่สมบูรณ์และนำไปใช้ได้จริงครับ

กิจกรรมที่ 1

Prompt

ท่านเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดการเรียนรู้เชิงรุกและการใช้สื่อผมกำลังวิเคราะห์หลักสูตรวิชาสังคมศึกษ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน 2551 

และต้องการออกแบบการจัดการเรียนรู้เชิงรุกที่บูรณาการกับสื่อ  Germini AI จาก Google

โปรดแนะนำ:

1. วิธีการวิเคราะห์เนื้อหา โครงการสอน ที่เหมาะสม

2. แนวทางการออกแบบกิจกรรมเชิงรุกที่เชื่อมโยงกับสื่อ Germini AI จาก Google

3. ตัวชี้วัดระหว่างทางและปลายทางสำหรับการประเมินผล

4. แหล่งข้อมูลที่เกี่ยวข้องสำหรับการออกแบบ

ผลลัพท์กิจกรรมที่ 1 

ในฐานะผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดการเรียนรู้เชิงรุกและการใช้สื่อ ผมมีความยินดีเป็นอย่างยิ่งที่ได้ให้คำแนะนำในการออกแบบการจัดการเรียนรู้ที่ทันสมัยและน่าสนใจสำหรับวิชาสังคมศึกษา ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โดยบูรณาการ Gemini AI เข้ากับหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2551 ตามเอกสารที่ท่านได้แนบมา

แนวทางนี้จะเปลี่ยนจากการเรียนรู้แบบดั้งเดิม (Passive Learning) ไปสู่การที่ผู้เรียนเป็นผู้สร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง (Active Learning) โดยมี Gemini AI เป็นเครื่องมืออันทรงพลังในการสืบค้น วิเคราะห์ และสร้างสรรค์

1. วิธีการวิเคราะห์เนื้อหาและโครงการสอน

การวิเคราะห์หลักสูตรอย่างเป็นระบบคือหัวใจสำคัญก่อนการออกแบบกิจกรรม ท่านสามารถดำเนินการตามขั้นตอนต่อไปนี้:

ขั้นตอนที่ 1: จัดกลุ่มตัวชี้วัด (Indicator Clustering)

แทนที่จะมองตัวชี้วัดแยกเป็นข้อๆ ให้ท่านจัดกลุ่มตัวชี้วัดที่มีความสัมพันธ์กันจากสาระต่างๆ (ศาสนาฯ, หน้าที่พลเมืองฯ, เศรษฐศาสตร์, ประวัติศาสตร์, ภูมิศาสตร์) เข้าไว้ด้วยกันเป็นหน่วยการเรียนรู้ (Learning Unit) หรือ “Theme” ที่มีความหมาย

ขั้นตอนที่ 2: กำหนดเป้าหมายการเรียนรู้เชิงลึก (Deep Learning Goals)

สำหรับแต่ละ Theme ให้ตั้ง “คำถามสำคัญ” (Essential Question) ที่กระตุ้นให้ผู้เรียนคิดวิเคราะห์และไม่มีคำตอบตายตัว เช่น:

ขั้นตอนที่ 3: ระบุองค์ความรู้ ทักษะ และคุณลักษณะ (KSA)


2. แนวทางการออกแบบกิจกรรมเชิงรุกที่เชื่อมโยงกับ Gemini AI

เมื่อวิเคราะห์เนื้อหาแล้ว ท่านสามารถออกแบบกิจกรรมโดยใช้ Gemini AI เป็นผู้ช่วยในการเรียนรู้ของผู้เรียนได้ ดังนี้:

ตัวอย่างหน่วยการเรียนรู้: “พลเมืองดิจิทัลในสังคมพหุวัฒนธรรม”

กิจกรรมที่ 1: นักสำรวจวัฒนธรรมข้ามพรมแดน (Inquiry-Based Learning)

กิจกรรมที่ 2: นักสืบข่าวดิจิทัล (Problem-Based Learning)

3. ตัวชี้วัดระหว่างทางและปลายทางสำหรับการประเมินผล

ท่านสามารถประเมินผลผู้เรียนได้ทั้งระหว่างทาง (Formative) และเมื่อสิ้นสุดหน่วย (Summative) โดยอ้างอิงจากตัวชี้วัดในหลักสูตรโดยตรง

ตัวชี้วัดระหว่างทาง (Formative Assessment – ประเมินเพื่อพัฒนา):

ใช้ประเมิน “กระบวนการ” เรียนรู้ของนักเรียน เช่น การสังเกตพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม, การตรวจสมุดบันทึกการสืบค้น, การตั้งคำถาม, และการตอบคำถามในชั้นเรียน

ตัวชี้วัดปลายทาง (Summative Assessment – ประเมินเพื่อตัดสินผล):

ใช้ประเมิน “ผลลัพธ์” การเรียนรู้ผ่านชิ้นงาน/ภาระงาน เช่น รายงานการวิเคราะห์, การนำเสนอ, การโต้วาที, การสร้างสรรค์ผลงาน

4. แหล่งข้อมูลที่เกี่ยวข้องสำหรับการออกแบบ

การบูรณาการ Gemini AI ในลักษณะนี้ไม่เพียงแต่จะทำให้วิชาสังคมศึกษาน่าสนใจและสอดคล้องกับโลกยุคใหม่ แต่ยังเป็นการติดอาวุธทักษะที่จำเป็นสำหรับผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 ทั้งการคิดวิเคราะห์, การรู้เท่าทันสื่อ และความคิดสร้างสรรค์ ขอให้ท่านมีความสุขกับการออกแบบการเรียนรู้ครับ

กิจกรรมที่ 2

Prompt

ท่านเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดการเรียนรู้เชิงรุกและการใช้สื่อ Gemini AI 

ผมต้องการออกแบบหลักสูตรการสอนวิชาสังคมศึกษา ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2

ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2568 จำนวน 20 สัปดาห์

โดยบูรณาการกับสื่อ Gemini AI  และกิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก แบบ 7E ตามแนวทางของ Bloom และพหุปัญา

กรุณาออกแบบ:

1. โครงสร้างหลักสูตรทั้งภาคเรียน

2. การจัดลำดับเนื้อหาเป็นหย่วยการเรียนรู้ กับกิจกรรมเชิงรุก

3. การกระจายเวลาเรียนแต่ละหน่วย

4. แผนการประเมินผลระหว่างภาคเรียน

5. การติดตามและปรับปรุงแผนการเรียนรู้

ผลลัพท์

ยอดเยี่ยมเลยครับ นี่คือการวางแผนที่แสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นในการยกระดับการจัดการเรียนรู้ให้ทันสมัยและมีประสิทธิภาพสูงสุด ในฐานะผู้เชี่ยวชาญ ผมได้ออกแบบโครงสร้างหลักสูตรวิชาสังคมศึกษา ม.2 สำหรับภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2568 (20 สัปดาห์) โดยบูรณาการ Gemini AI เข้ากับกระบวนการเรียนรู้เชิงรุก 7E, Bloom’s Taxonomy และทฤษฎีพหุปัญญา (Multiple Intelligences) อย่างเป็นระบบ เพื่อให้ผู้เรียนได้พัฒนาทักษะที่จำเป็นสำหรับศตวรรษที่ 21 อย่างเต็มศักยภาพ

ภาพรวมหลักสูตร: “พลเมืองโลก: เรียนรู้สังคม วัฒนธรรม และเศรษฐกิจผ่านเลนส์ดิจิทัล”

วิสัยทัศน์: มุ่งพัฒนานักเรียนให้เป็นผู้เรียนรู้ตลอดชีวิตที่มีความสามารถในการสืบค้น วิเคราะห์ และสร้างสรรค์องค์ความรู้เกี่ยวกับสังคมโลกได้อย่างมีวิจารณญาณ โดยใช้เทคโนโลยี AI เป็นเครื่องมือสำคัญในการเรียนรู้ สามารถเชื่อมโยงอดีต ทำความเข้าใจปัจจุบัน และวางรากฐานสำหรับอนาคตได้อย่างสมดุลและยั่งยืน

1. โครงสร้างหลักสูตรและการจัดลำดับหน่วยการเรียนรู้ (20 สัปดาห์)

ผมได้จัดกลุ่มตัวชี้วัดตามหลักสูตรแกนกลางฯ (อ้างอิงจากเอกสารที่ท่านแนบมา) ออกเป็น 4 หน่วยการเรียนรู้หลักที่เชื่อมโยงกัน พร้อมสัปดาห์สำหรับการประเมินและทำโครงงานสรุปผล

ช่วงเวลาหน่วยการเรียนรู้ (Learning Unit)สาระการเรียนรู้หลักคำถามสำคัญ (Essential Question)
สัปดาห์ที่ 1-5หน่วยที่ 1: สังคมพหุวัฒนธรรมใต้กฎหมายเดียวกันหน้าที่พลเมือง, ศาสนา, วัฒนธรรมเราจะอยู่ร่วมกันในสังคมที่มีความหลากหลายทางวัฒนธรรมและปฏิบัติตามกฎหมายเพื่อสร้างสันติสุขได้อย่างไร?
สัปดาห์ที่ 6-10หน่วยที่ 2: เศรษฐกิจรอบตัวเรา: จากท้องถิ่นสู่เอเชียเศรษฐศาสตร์ปัจจัยใดบ้างที่ขับเคลื่อนเศรษฐกิจในชุมชนและภูมิภาคเอเชีย และเราจะเป็นผู้บริโภคและผู้ผลิตที่รู้เท่าทันได้อย่างไร?
สัปดาห์ที่ 11ทบทวนและประเมินผลกลางภาคเรียน (Midterm Assessment)––
สัปดาห์ที่ 12-16หน่วยที่ 3: ถอดรหัสอดีต: เรื่องเล่าจากหลักฐานประวัติศาสตร์ประวัติศาสตร์เราจะประเมินความน่าเชื่อถือของหลักฐานและข้อมูลทางประวัติศาสตร์เพื่อทำความเข้าใจพัฒนาการของเอเชียและอยุธยาได้อย่างไร?
สัปดาห์ที่ 17-19หน่วยที่ 4: โลกต่างมุม: ภูมิศาสตร์ยุโรปและแอฟริกาภูมิศาสตร์ลักษณะทางกายภาพส่งผลต่อวิถีชีวิต เศรษฐกิจ และภัยพิบัติในทวีปยุโรปและแอฟริกาแตกต่างกันอย่างไร?
สัปดาห์ที่ 20โครงงานสรุปผล “พลเมืองโลกรุ่นใหม่” และประเมินผลปลายภาคบูรณาการทุกสาระเราจะนำความรู้และทักษะทั้งหมดมาใช้แก้ปัญหาหรือสร้างสรรค์สิ่งที่เเป็นประโยชน์ต่อสังคมได้อย่างไร?

2. รายละเอียดกิจกรรมเชิงรุก (7E) และการบูรณาการ Gemini AI ในแต่ละหน่วย

หน่วยที่ 1: สังคมพหุวัฒนธรรมใต้กฎหมายเดียวกัน (5 สัปดาห์)

หน่วยที่ 2: เศรษฐกิจรอบตัวเรา: จากท้องถิ่นสู่เอเชีย (5 สัปดาห์)

หน่วยที่ 3: ถอดรหัสอดีต: เรื่องเล่าจากหลักฐานประวัติศาสตร์ (5 สัปดาห์)

หน่วยที่ 4: โลกต่างมุม: ภูมิศาสตร์ยุโรปและแอฟริกา (3 สัปดาห์)

3. แผนการประเมินผลตลอดภาคเรียน

ประเภทวิธีการ/เครื่องมือช่วงเวลา
ก่อนเรียน (Diagnostic)– KWL Chart (นักเรียนรู้อะไร, อยากรู้อะไร, เรียนรู้อะไร) – แบบสำรวจความสนใจต้นแต่ละหน่วย
ระหว่างเรียน (Formative)– การสังเกตพฤติกรรมกลุ่ม, การตอบคำถาม – ตรวจแบบฝึกหัด, Infographic, Mind Map – Exit Ticket (ให้นักเรียนสรุปสิ่งที่เรียนรู้ 1-2 ประโยคก่อนหมดคาบ) – การประเมินตนเองและประเมินเพื่อนทุกคาบ/ทุกสัปดาห์
กลางภาค (Midterm)– สอบวัดความเข้าใจ (เน้นข้อสอบสถานการณ์) – การนำเสนอความคืบหน้าโครงงานสัปดาห์ที่ 11
หลังเรียน (Summative)– โครงงานสร้างสรรค์ “พลเมืองโลกรุ่นใหม่”: ให้นักเรียนเลือกปัญหาในชุมชนหรือสังคมที่สนใจ แล้วใช้ความรู้จากทุกหน่วยและใช้ Gemini เป็นเครื่องมือในการวิเคราะห์และเสนอแนวทางแก้ไข (รูปแบบการนำเสนอเปิดกว้าง เช่น วีดิทัศน์, พอดแคสต์, เว็บไซต์, แผนธุรกิจเพื่อสังคม) – แฟ้มสะสมงาน (Portfolio)สัปดาห์ที่ 20

4. การติดตามและปรับปรุงแผนการเรียนรู้

  1. ครูผู้สอน: ทำ บันทึกหลังสอน (Teacher’s Reflection Log) ทุกสัปดาห์เพื่อประเมินว่ากิจกรรมประสบความสำเร็จหรือไม่ มีอุปสรรคอะไร และควรปรับปรุงอย่างไร
  2. ผู้เรียน: จัดทำ แบบสำรวจความคิดเห็น สั้นๆ ผ่าน Google Forms ทุกสิ้นเดือน เพื่อรับฟังเสียงสะท้อนจากนักเรียนเกี่ยวกับกิจกรรม, การใช้ Gemini และความยากง่ายของเนื้อหา
  3. กระบวนการ PLC (Professional Learning Community): นำปัญหาและผลสะท้อนที่ได้ไปพูดคุยแลกเปลี่ยนกับเพื่อนครูในกลุ่มสาระฯ เพื่อร่วมกันหาแนวทางพัฒนาการสอนอย่างต่อเนื่อง

หลักสูตรนี้ถูกออกแบบมาให้มีความยืดหยุ่น ครูผู้สอนสามารถปรับเปลี่ยนกิจกรรมและลำดับเนื้อหาได้ตามความเหมาะสมกับบริบทของนักเรียนและสถานการณ์ปัจจุบัน ขอให้มีความสุขกับการสร้างห้องเรียนแห่งอนาคตครับ!

กิจกรรมที่ 3

Prompt

ช่วยออกแบบหน่วยการเรียนรู้รายชั่วโมง จากโครงการสอนวิชาสังคมศึกษา ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2

พร้อมกับกิจกรรมการจัดการเรียนรู้เชิงรุกที่บูรณาการกับโดยบูรณาการ Gemini AI เข้ากับกระบวนการเรียนรู้เชิงรุก 7E, Bloom’s Taxonomy และทฤษฎีพหุปัญญา (Multiple Intelligences) อย่างเป็นระบบ เพื่อให้ผู้เรียนได้พัฒนาทักษะที่จำเป็นสำหรับศตวรรษที่ 21 อย่างเต็มศักยภาพ

โดยแสดงเป็นตารางที่ประกอบด้วย:

1. ลำดับการเรียนรู้

2. เนื้อหา ตามโครงการสอน ที่ใช้

3. กิจกรรมเชิงรุกที่เชื่อมโยง

4. เวลาเรียน

5. สื่อและอุปกรณ์

6. การประเมินผล

7. หมายเหตุ/ข้อควรระวัง

ผลลัพทธ์

แน่นอนครับ ในฐานะผู้เชี่ยวชาญ ผมได้ออกแบบหน่วยการเรียนรู้รายชั่วโมงอย่างละเอียดจากโครงการสอนที่ได้นำเสนอไป โดยหยิบยก หน่วยการเรียนรู้ที่ 1: สังคมพหุวัฒนธรรมใต้กฎหมายเดียวกัน มาเป็นตัวอย่างสำหรับการวางแผน 2 ชั่วโมงแรก (สัปดาห์ที่ 1)

ตารางนี้ได้บูรณาการ Gemini AI เข้ากับกระบวนการเรียนรู้เชิงรุก 7E, Bloom’s Taxonomy และทฤษฎีพหุปัญญา (Multiple Intelligences) อย่างเป็นระบบ เพื่อให้ท่านสามารถนำไปปรับใช้ในชั้นเรียนได้ทันที

แผนการจัดการเรียนรู้รายชั่วโมง | หน่วยที่ 1: สังคมพหุวัฒนธรรมใต้กฎหมายเดียวกัน

รายวิชา: สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ระดับชั้น: มัธยมศึกษาปีที่ 2

สาระการเรียนรู้: หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม (ส 2.1)

ตัวชี้วัด: ส ๒.๑ ม.๒/๔ อธิบายความคล้ายคลึงและความแตกต่างของวัฒนธรรมไทยและวัฒนธรรมของประเทศในภูมิภาคเอเชีย เพื่อนำไปสู่ความเข้าใจอันดีระหว่างกัน 1

ชั่วโมงที่ 1: เปิดประตูสู่วัฒนธรรมเพื่อนบ้าน

ลำดับการเรียนรู้ (7E)เนื้อหา/สาระสำคัญกิจกรรมเชิงรุก (บูรณาการ AI, Bloom’s, MI)เวลา (นาที)สื่อและอุปกรณ์การประเมินผล (Formative)หมายเหตุ/ข้อควรระวัง
1. ขั้นนำ (Engage) Bloom: Remembering, Understanding MI: Visual-Spatial, Linguisticความหมายและความสำคัญของวัฒนธรรม: วัฒนธรรมคือวิถีชีวิตที่แสดงออกผ่านภาษา, อาหาร, การแต่งกาย, ประเพณีกิจกรรม “ภาพเล่าวัฒนธรรม” 1. ครูใช้ Gemini AI สร้างภาพเปรียบเทียบ “อาหารเช้าริมทางของนักเรียนไทย” และ “อาหารเช้าริมทางของนักเรียนเวียดนาม” Prompt: “Generate a realistic, side-by-side image. Left: A Thai high school student buying grilled pork skewers with sticky rice (Moo Ping) from a street vendor. Right: A Vietnamese high school student eating a bowl of Pho at a street-side stall.” 2. ให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายสิ่งที่เห็น ความเหมือน ความต่าง และตั้งคำถามว่า “ทำไมวิถีชีวิตของคนในแต่ละประเทศจึงแตกต่างกัน?” (Think-Pair-Share)101. โปรเจคเตอร์ 2. คอมพิวเตอร์/อินเทอร์เน็ต 3. Gemini AIสังเกตการมีส่วนร่วมในการอภิปราย และคุณภาพของคำถามที่นักเรียนตั้งควรเลือกภาพที่ใกล้ตัวนักเรียนเพื่อให้เกิดการเชื่อมโยงได้ง่าย
2. ขั้นสำรวจ (Explore) Bloom: Applying, Analyzing MI: Linguistic, Interpersonal, Intrapersonalการเปรียบเทียบวัฒนธรรมไทยกับประเทศในเอเชีย (ด้านการทักทายและการแสดงความเคารพ)กิจกรรม “ทักทายให้ถูกธรรมเนียม” 1. แบ่งกลุ่มนักเรียน (กลุ่มละ 3-4 คน) รับผิดชอบ 1 ประเทศ (เช่น ญี่ปุ่น, เกาหลีใต้, อินเดีย) 2. แต่ละกลุ่มใช้ Gemini AI เป็น “ผู้เชี่ยวชาญทางวัฒนธรรม” เพื่อสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับการทักทายและการแสดงความเคารพในประเทศนั้นๆ Prompt: “ในฐานะผู้เชี่ยวชาญด้านวัฒนธรรมญี่ปุ่น อธิบายวิธีการทักทายและโค้งคำนับที่ถูกต้องตามระดับอาวุโสของบุคคล พร้อมบอกข้อควรระวัง” 3. นักเรียนทดลองสาธิตการทักทายตามข้อมูลที่ได้มาภายในกลุ่ม251. แท็บเล็ต/สมาร์ทโฟนของนักเรียน 2. Gemini AI 3. ใบงาน/สมุดบันทึก1. ประเมินทักษะการสืบค้นและการตั้งคำถามกับ AI จากประวัติการสนทนา 2. สังเกตการณ์ทำงานร่วมกันและการสาธิตในกลุ่มเน้นย้ำให้นักเรียนตรวจสอบข้อมูลที่ได้จาก AI กับแหล่งข้อมูลอื่น เช่น วิดีโอจาก YouTube เพื่อให้เห็นภาพที่ชัดเจนขึ้น
3. ขั้นสรุป (Part of Explain) Bloom: Understanding MI: Linguistic, Intrapersonalสรุปความสำคัญของการเข้าใจความแตกต่างทางวัฒนธรรมกิจกรรม “บันทึกนักสำรวจ” 1. นักเรียนแต่ละคนเขียนสรุปสิ่งที่เรียนรู้ในวันนี้ 2-3 ประโยคลงในสมุด/Post-it ในรูปแบบ Exit Ticket คำถาม: “การเรียนรู้เรื่องวัฒนธรรมการทักทายของประเทศอื่น มีประโยชน์ต่อนักเรียนอย่างไร?”151. สมุดบันทึก หรือ Post-it 2. ปากกาตรวจ Exit Ticket เพื่อประเมินความเข้าใจเบื้องต้นของนักเรียนแต่ละคนเป็นข้อมูลป้อนกลับให้ครูเพื่อวางแผนการสอนในชั่วโมงถัดไป

ชั่วโมงที่ 2: เจาะลึกวัฒนธรรมผ่านสถานการณ์จำลอง

ลำดับการเรียนรู้ (7E)เนื้อหา/สาระสำคัญกิจกรรมเชิงรุก (บูรณาการ AI, Bloom’s, MI)เวลา (นาที)สื่อและอุปกรณ์การประเมินผล (Formative)หมายเหตุ/ข้อควรระวัง
1. ขั้นทบทวนและนำสู่บทเรียน (Engage) Bloom: Remembering, Applying MI: Bodily-Kinesthetic, Interpersonalทบทวนวัฒนธรรมการทักทายกิจกรรม “Culture Quick-check” 1. ครูสุ่มเรียกนักเรียนให้ออกมาสาธิตการทักทายของประเทศที่ได้ศึกษาในชั่วโมงที่แล้ว 2. ครูตั้งคำถามนำ “ถ้าเราต้องไปทานข้าวกับเพื่อนต่างชาติ จะมีวัฒนธรรมอะไรอีกบ้างที่เราต้องเรียนรู้?”5–สังเกตความถูกต้องในการสาธิตและความจำของนักเรียนสร้างบรรยากาศที่สนุกสนาน ไม่กดดันหากนักเรียนจำไม่ได้
2. ขั้นสำรวจและอธิบาย (Explore & Explain) Bloom: Analyzing, Evaluating MI: Linguistic, Interpersonal, Logicalการเปรียบเทียบวัฒนธรรมไทยกับประเทศในเอเชีย (ด้านมารยาทบนโต๊ะอาหาร)กิจกรรม “สถานการณ์จำลองบนโต๊ะอาหาร” 1. ใช้กลุ่มเดิมจากชั่วโมงที่แล้ว ให้นักเรียนสร้างสถานการณ์จำลองที่ซับซ้อนขึ้นโดยใช้ Gemini AI Prompt: “สร้างสถานการณ์สมมติ: นักเรียนไทยได้รับเชิญไปทานอาหารเย็นที่บ้านครอบครัวชาวเกาหลีใต้เป็นครั้งแรก จงบอก 5 สิ่งที่ควรทำ และ 3 สิ่งที่ไม่ควรทำบนโต๊ะอาหาร พร้อมอธิบายเหตุผลทางวัฒนธรรมประกอบ” 2. แต่ละกลุ่มวิเคราะห์สถานการณ์และเหตุผล แล้วสรุปเป็น “Venn Diagram (แผนภาพเวนน์)” เปรียบเทียบความเหมือนและความต่างของมารยาทบนโต๊ะอาหารของประเทศนั้นกับประเทศไทย251. แท็บเล็ต/สมาร์ทโฟน 2. Gemini AI 3. กระดาษ A3/ไวท์บอร์ดกลุ่ม 4. ปากกาสี1. ประเมินความสามารถในการวิเคราะห์สถานการณ์ 2. ตรวจความถูกต้องและสมเหตุสมผลของ Venn Diagramครูเดินดูและให้คำแนะนำในการใช้ Prompt ที่เฉพาะเจาะจงมากขึ้น เพื่อให้ได้คำตอบที่ลึกซึ้ง
3. ขั้นขยายความรู้ (Elaborate) Bloom: Creating, Evaluating MI: Interpersonal, Linguistic, Visual-Spatialแนวทางการปฏิบัติตนเพื่อสร้างความเข้าใจอันดีระหว่างวัฒนธรรมกิจกรรม “Mini-Guide for Travelers” 1. แต่ละกลุ่มนำข้อมูลที่ได้ทั้งหมด (การทักทาย, มารยาทบนโต๊ะอาหาร) มาสร้างเป็น “คู่มือท่องเที่ยวฉบับย่อสำหรับวัยรุ่น” ในรูปแบบดิจิทัล (เช่น 1 หน้า Canva, Google Slides) 2. ให้นักเรียนใช้ Gemini ช่วยคิด Slogan หรือคำโปรยที่น่าสนใจสำหรับคู่มือ Prompt: “ช่วยคิดสโลแกนสั้นๆ สำหรับคู่มือท่องเที่ยวญี่ปุ่นสำหรับวัยรุ่นไทย ที่เน้นเรื่องการเข้าใจและเคารพวัฒนธรรมท้องถิ่น” 3. แต่ละกลุ่มนำเสนอผลงานหน้าชั้นเรียน (Gallery Walk) และให้เพื่อนกลุ่มอื่นติชม201. แอปพลิเคชัน Canva, Google Slides 2. Gemini AI 3. อุปกรณ์สำหรับนำเสนอ1. ประเมินชิ้นงาน “คู่มือท่องเที่ยว” ตามเกณฑ์ (ความถูกต้อง, ความคิดสร้างสรรค์, การออกแบบ) 2. ประเมินการนำเสนอและการให้ข้อมูลป้อนกลับของเพื่อนอาจมอบหมายการออกแบบชิ้นงานเป็นการบ้านเพื่อให้นักเรียนมีเวลาสร้างสรรค์ผลงานมากขึ้น แล้วนำมาเสนอในคาบถัดไป

Prompt

ช่วยเขียนให้ครบทุกหน่วย

ผลลัพธ์ 

ได้เลยครับ เพื่อให้โครงการสอนสมบูรณ์และนำไปใช้ได้ตลอดทั้งภาคเรียน ผมได้ออกแบบแผนการจัดการเรียนรู้รายชั่วโมงต่อจากเดิมให้ครบทุกหน่วย โดยยังคงยึดแนวทางการบูรณาการ Gemini AI, 7E, Bloom’s Taxonomy, และทฤษฎีพหุปัญญาอย่างเป็นระบบ

(ต่อ) หน่วยที่ 1: สังคมพหุวัฒนธรรมใต้กฎหมายเดียวกัน

สาระการเรียนรู้: หน้าที่พลเมืองฯ (ส 2.1) ตัวชี้วัด: ส ๒.๑ ม.๒/๑, ส ๒.๑ ม.๒/๓, ส ๒.๑ ม.๒/๔

ชั่วโมงที่ 3: กฎหมายในชีวิตวัยรุ่น

ลำดับการเรียนรู้ (7E)เนื้อหา/สาระสำคัญกิจกรรมเชิงรุก (บูรณาการ AI, Bloom’s, MI)เวลา (นาที)สื่อและอุปกรณ์การประเมินผล (Formative)หมายเหตุ/ข้อควรระวัง
1. ขั้นนำ (Engage) Bloom: Understanding MI: Linguistic, Interpersonalความสำคัญของกฎหมายในชีวิตประจำวันกิจกรรม “ถ้าไม่มีกฎหมาย…?” 1. ครูเปิดประเด็นด้วยคำถาม “ถ้าพรุ่งนี้กฎจราจรและกฎหมายคุ้มครองส่วนบุคคลหายไป จะเกิดอะไรขึ้นกับชีวิตเราบ้าง?” 2. ให้นักเรียนระดมสมอง (Brainstorm) ถึงผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น101. ไวท์บอร์ด 2. ปากกาสังเกตการแสดงความคิดเห็นและการเชื่อมโยงเหตุผลสร้างพื้นที่ปลอดภัยให้นักเรียนแสดงความเห็นได้อย่างเต็มที่
2. ขั้นสำรวจ (Explore) Bloom: Applying, Analyzing MI: Logical, Intrapersonalกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับตนเองและครอบครัว (เช่น กฎหมายคุ้มครองเด็ก, กฎหมายเกี่ยวกับการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ)กิจกรรม “นักกฎหมาย AI” 1. ให้นักเรียนใช้ Gemini AI วิเคราะห์กรณีศึกษาที่ครูกำหนดขึ้น Prompt: “วิเคราะห์สถานการณ์ต่อไปนี้ตามกฎหมายไทย: ‘วัยรุ่น A อายุ 14 ปี ถ่ายคลิปเพื่อน B แล้วนำไปโพสต์ล้อเลียนในโซเชียลมีเดียจนเพื่อน B ได้รับความอับอาย’ การกระทำของ A อาจเข้าข่ายผิดกฎหมายใดบ้าง และ B จะปกป้องสิทธิ์ของตนเองได้อย่างไร?” 2. นักเรียนบันทึกผลการวิเคราะห์และแนวทางแก้ไข251. แท็บเล็ต/สมาร์ทโฟน 2. Gemini AI 3. กรณีศึกษาที่ครูเตรียมไว้ประเมินความสามารถในการวิเคราะห์สถานการณ์และเชื่อมโยงกับข้อกฎหมายครูควรมีความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับ พ.ร.บ. คอมพิวเตอร์ฯ และกฎหมายคุ้มครองเด็ก เพื่อให้คำแนะนำเพิ่มเติมได้
3. ขั้นอธิบายและสรุป (Explain) Bloom: Understanding, Evaluating MI: Linguisticสรุปข้อกฎหมายสำคัญสำหรับเยาวชนกิจกรรม “กฎหมายติดหนึบ” นักเรียนร่วมกันสรุปข้อกฎหมายที่วัยรุ่นควรรู้ 3-5 ข้อที่สำคัญที่สุด พร้อมให้เหตุผลว่าทำไมจึงสำคัญ และนำเสนอหน้าชั้นเรียน151. ไวท์บอร์ด 2. สมุดบันทึกประเมินความถูกต้องของข้อมูลและการให้เหตุผลสนับสนุนครูช่วยสรุปและเน้นย้ำประเด็นที่สำคัญอีกครั้ง

หน่วยที่ 2: เศรษฐกิจรอบตัวเรา: จากท้องถิ่นสู่เอเชีย (5 สัปดาห์)

สาระการเรียนรู้: เศรษฐศาสตร์ (ส 3.1, ส 3.2) ตัวชี้วัด: ส ๓.๑ ม.๒/๑, ส ๓.๑ ม.๒/๓, ส ๓.๒ ม.๒/๒, ส ๓.๒ ม.๒/๔

ชั่วโมงที่ 6: เศรษฐกิจคืออะไร?

ลำดับการเรียนรู้ (7E)เนื้อหา/สาระสำคัญกิจกรรมเชิงรุก (บูรณาการ AI, Bloom’s, MI)เวลา (นาที)สื่อและอุปกรณ์การประเมินผล (Formative)หมายเหตุ/ข้อควรระวัง
1. ขั้นนำ (Engage) Bloom: Remembering, Understanding MI: Intrapersonal, Linguisticความหมายและความสำคัญของเศรษฐศาสตร์กิจกรรม “หนึ่งวันของฉันกับเศรษฐศาสตร์” ให้นักเรียนเขียนกิจกรรมที่ทำตั้งแต่ตื่นนอนจนถึงโรงเรียน และขีดเส้นใต้กิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับ “การใช้เงิน” หรือ “การเลือก” แล้วร่วมกันอภิปรายว่าเศรษฐศาสตร์อยู่รอบตัวเราอย่างไร101. สมุดบันทึก 2. ปากกาสังเกตการเชื่อมโยงกิจกรรมในชีวิตประจำวันเข้ากับหลักเศรษฐศาสตร์
2. ขั้นสำรวจ (Explore) Bloom: Applying MI: Logical, Linguisticอุปสงค์ (Demand) และ อุปทาน (Supply)กิจกรรม “ตลาดนัด AI” 1. แบ่งกลุ่มสมมติตัวเองเป็นผู้ขายสินค้า 1 อย่าง (เช่น ชานมไข่มุก) 2. ใช้ Gemini AI ช่วยหาคำตอบสำหรับสถานการณ์ต่างๆ Prompt 1 (อุปสงค์): “ถ้าอากาศร้อนจัด นักเรียนจะซื้อชานมไข่มุกเพิ่มขึ้นหรือไม่ เพราะอะไร? นี่เรียกว่าปัจจัยอะไร?” Prompt 2 (อุปทาน): “ถ้าต้นทุนไข่มุกแพงขึ้น 2 เท่า จะส่งผลต่อการตัดสินใจขายชานมของร้านเราอย่างไร?” 3. กลุ่มสรุปความสัมพันธ์ระหว่าง ราคา-ความต้องการซื้อ-ความต้องการขาย251. แท็บเล็ต/สมาร์ทโฟน 2. Gemini AIประเมินความเข้าใจในหลักการอุปสงค์-อุปทานผ่านการตอบคำถามและการอภิปรายกลุ่มครูใช้ตัวอย่างที่ใกล้ตัวนักเรียนเพื่อให้เข้าใจแนวคิดที่เป็นนามธรรมได้ง่ายขึ้น
3. ขั้นอธิบาย (Explain) Bloom: Understanding MI: Visual-Spatialกลไกราคากิจกรรม “กราฟง่ายๆ” ครูและนักเรียนร่วมกันวาดกราฟอุปสงค์-อุปทานอย่างง่ายบนกระดาน เพื่อแสดงให้เห็น “จุดดุลยภาพ” และอธิบายว่ากลไกราคาทำงานอย่างไร151. ไวท์บอร์ด 2. ปากกาสีประเมินความเข้าใจผ่านการตอบคำถามขณะทำกิจกรรมไม่ต้องเน้นความซับซ้อนของกราฟ แต่เน้นให้เห็นภาพความสัมพันธ์

ชั่วโมงที่ 7: พัฒนาบ้านเราด้วยเศรษฐกิจพอเพียง

ลำดับการเรียนรู้ (7E)เนื้อหา/สาระสำคัญกิจกรรมเชิงรุก (บูรณาการ AI, Bloom’s, MI)เวลา (นาที)สื่อและอุปกรณ์การประเมินผล (Formative)หมายเหตุ/ข้อควรระวัง
1. ขั้นนำ (Engage) Bloom: Understanding MI: Naturalist, Linguisticหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกิจกรรม “ถอดรหัส 3 ห่วง 2 เงื่อนไข” ครูเปิดวิดีโอสั้นเกี่ยวกับโครงการตามพระราชดำริ หรือเกษตรทฤษฎีใหม่ ให้นักเรียนชมและช่วยกันถอดรหัสว่าส่วนไหนคือ พอประมาณ, มีเหตุผล, มีภูมิคุ้มกัน, ความรู้, และคุณธรรม101. วิดีโอคลิป 2. โปรเจคเตอร์สังเกตการมีส่วนร่วมและความถูกต้องในการถอดรหัสหลักการ
2. ขั้นสำรวจและประยุกต์ใช้ (Explore & Elaborate) Bloom: Applying, Analyzing, Creating MI: Logical, Interpersonalการประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกับการพัฒนาการผลิตในท้องถิ่นกิจกรรม “นักพัฒนาชุมชนด่านขุนทด” 1. นักเรียนศึกษาผลิตภัณฑ์เด่นของ อ.ด่านขุนทด (เช่น เกลือสินเธาว์, สินค้าเกษตรแปรรูป) 2. ใช้ Gemini AI ช่วยทำ SWOT Analysis และเสนอแนวทางพัฒนา Prompt: “ในฐานะนักการตลาด ช่วยทำ SWOT Analysis ให้กับ ‘เกลือสินเธาว์ด่านขุนทด’ และเสนอแนวคิดการพัฒนาผลิตภัณฑ์โดยใช้หลักเศรษฐกิจพอเพียง (เช่น การสร้างแบรนด์, การลดต้นทุน, การหาตลาดใหม่)” 3. กลุ่มร่างแผนพัฒนาผลิตภัณฑ์ท้องถิ่น 1 ชิ้น301. แท็บเล็ต/สมาร์ทโฟน 2. Gemini AI 3. ข้อมูลผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นประเมินร่างแผนพัฒนาฯ โดยพิจารณาความสอดคล้องกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและความเป็นไปได้กิจกรรมนี้เชื่อมโยงกับบริบทของนักเรียนโดยตรง (อ.ด่านขุนทด จ.นครราชสีมา) ทำให้การเรียนรู้มีความหมาย
3. ขั้นสรุป (Explain) Bloom: Evaluating MI: Linguisticสรุปคุณค่าของเศรษฐกิจพอเพียงกิจกรรม “คิด เสนอ เผยแพร่” แต่ละกลุ่มส่งตัวแทนนำเสนอแผนพัฒนาฯ ของตนเอง และร่วมกันอภิปรายว่าปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงช่วยสร้างความยั่งยืนให้ชุมชนได้อย่างไร10–ประเมินการนำเสนอและการให้เหตุผล

หน่วยที่ 3: ถอดรหัสอดีต: เรื่องเล่าจากหลักฐานประวัติศาสตร์ (5 สัปดาห์)

สาระการเรียนรู้: ประวัติศาสตร์ (ส 4.1, ส 4.2, ส 4.3) ตัวชี้วัด: ส ๔.๑ ม.๒/๑, ส ๔.๑ ม.๒/๒, ส ๔.๑ ม.๒/๓, ส ๔.๓ ม.๒/๑

ชั่วโมงที่ 12: นักสืบประวัติศาสตร์

ลำดับการเรียนรู้ (7E)เนื้อหา/สาระสำคัญกิจกรรมเชิงรุก (บูรณาการ AI, Bloom’s, MI)เวลา (นาที)สื่อและอุปกรณ์การประเมินผล (Formative)หมายเหตุ/ข้อควรระวัง
1. ขั้นนำ (Engage) Bloom: Understanding, Analyzing MI: Linguisticความแตกต่างระหว่างหลักฐานชั้นต้นและชั้นรองกิจกรรม “ใครน่าเชื่อถือกว่า?” ครูนำเสนอข้อความ 2 ชิ้นเกี่ยวกับ “การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2” 1. จากบันทึกของทหารพม่าที่อยู่ในเหตุการณ์ (สมมติ) 2. จากหนังสือเรียนประวัติศาสตร์ที่เขียนขึ้นในปัจจุบัน ถามนักเรียนว่า “หลักฐานชิ้นไหนน่าจะใกล้เคียงความจริงมากกว่ากัน เพราะอะไร?” เพื่อนำเข้าสู่เรื่องหลักฐานชั้นต้น-ชั้นรอง101. ข้อความตัวอย่าง 2. โปรเจคเตอร์สังเกตการให้เหตุผลของนักเรียน
2. ขั้นสำรวจ (Explore) Bloom: Applying, Analyzing MI: Logicalวิธีการทางประวัติศาสตร์, การประเมินความน่าเชื่อถือของหลักฐานกิจกรรม “จับผิดหลักฐาน AI” 1. แบ่งกลุ่มให้นักเรียนสืบค้นเรื่อง “การสร้างวัดไชยวัฒนาราม” 2. ใช้ Gemini AI ช่วยค้นหาหลักฐานและวิเคราะห์ Prompt: “ช่วยค้นหาหลักฐานชั้นต้นและชั้นรองเกี่ยวกับการสร้างวัดไชยวัฒนารามในสมัยสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง พร้อมทั้งตั้งคำถามเพื่อประเมินความน่าเชื่อถือของหลักฐานแต่ละชิ้น (เช่น ใครสร้าง, สร้างเมื่อไหร่, มีอคติหรือไม่)” 3. นักเรียนฝึกตั้งคำถามและประเมินหลักฐานตามแนวทางของ AI251. แท็บเล็ต/สมาร์ทโฟน 2. Gemini AIประเมินคุณภาพของคำถามที่นักเรียนใช้ในการประเมินหลักฐานเน้นย้ำว่าวิธีการทางประวัติศาสตร์คือ “กระบวนการตั้งคำถาม” ไม่ใช่การหาคำตอบที่ถูกต้องเพียงหนึ่งเดียว
3. ขั้นอธิบาย (Explain) Bloom: Understanding MI: Linguistic, Visual-Spatialสรุปขั้นตอนของวิธีการทางประวัติศาสตร์กิจกรรม “Flowchart นักประวัติศาสตร์” นักเรียนร่วมกันสรุป 5 ขั้นตอนของวิธีการทางประวัติศาสตร์เป็น Flowchart บนกระดาน151. ไวท์บอร์ด 2. ปากกาสีตรวจสอบความถูกต้องของ Flowchartครูช่วยกำกับและเสริมในส่วนที่ขาดหายไป

หน่วยที่ 4: โลกต่างมุม: ภูมิศาสตร์ยุโรปและแอฟริกา (3 สัปดาห์)

สาระการเรียนรู้: ภูมิศาสตร์ (ส 5.1, ส 5.2) ตัวชี้วัด: ส ๕.๑ ม.๒/๑, ส ๕.๑ ม.๒/๓, ส ๕.๒ ม.๒/๒, ส ๕.๒ ม.๒/๔

ชั่วโมงที่ 17: ทัวร์รอบโลกกับ AI

ลำดับการเรียนรู้ (7E)เนื้อหา/สาระสำคัญกิจกรรมเชิงรุก (บูรณาการ AI, Bloom’s, MI)เวลา (นาที)สื่อและอุปกรณ์การประเมินผล (Formative)หมายเหตุ/ข้อควรระวัง
1. ขั้นนำ (Engage) Bloom: Remembering MI: Visual-Spatialลักษณะทางกายภาพเบื้องต้นของทวีปยุโรปและแอฟริกากิจกรรม “เธออยู่ไหน ฉันอยู่นี่” 1. ครูใช้ Google Earth ฉายภาพโลก ให้นักเรียนช่วยกันหาทวีปยุโรปและแอฟริกา 2. “บิน” ไปยังสถานที่เด่นๆ เช่น เทือกเขาแอลป์, แม่น้ำไนล์, ทะเลทรายซาฮารา ให้นักเรียนสังเกตและบรรยายสิ่งที่เห็น101. Google Earth 2. โปรเจคเตอร์สังเกตความสนใจและการมีส่วนร่วม
2. ขั้นสำรวจ (Explore) Bloom: Understanding, Analyzing MI: Logical, Linguisticการเปรียบเทียบลักษณะทางกายภาพและภูมิอากาศที่สำคัญกิจกรรม “AI มัคคุเทศก์” 1. แบ่งกลุ่มศึกษา “ยุโรป” และ “แอฟริกา” 2. ใช้ Gemini AI สร้างตารางเปรียบเทียบข้อมูล Prompt: “สร้างตารางเปรียบเทียบลักษณะทางกายภาพและภูมิอากาศที่สำคัญระหว่างทวีปยุโรปและแอฟริกา ในหัวข้อ: เทือกเขาสูง, ที่ราบสำคัญ, แม่น้ำสายหลัก, และเขตภูมิอากาศเด่น” 3. นักเรียนวิเคราะห์ข้อมูลจากตารางว่าลักษณะทางกายภาพส่งผลต่อภูมิอากาศอย่างไร251. แท็บเล็ต/สมาร์ทโฟน 2. Gemini AI 3. ใบงานตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูลที่นักเรียนบันทึกและวิเคราะห์ครูอาจต้องแนะนำการใช้คำสำคัญ (Keyword) เพื่อให้ AI สร้างตารางได้ตรงตามที่ต้องการ
3. ขั้นอธิบาย (Explain) Bloom: Understanding MI: Interpersonal, Linguisticสรุปผลกระทบของลักษณะทางกายภาพต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์กิจกรรม “คิดต่างมุม” กลุ่มยุโรปและแอฟริกาจับคู่กัน แล้วผลัดกันอธิบายว่าลักษณะทางกายภาพที่ตนศึกษามานั้น ส่งผลดีและผลเสียต่อการตั้งถิ่นฐานและการประกอบอาชีพของผู้คนอย่างไร15–ประเมินความสามารถในการอธิบายและเชื่อมโยงเหตุผลเป็นการฝึกทักษะการสื่อสารและแลกเปลี่ยนเรียนรู้

กิจกรรมที่ 4

Prompt

ช่วยเขียนแผนการจัดการเรียนรู้เชิงรุกบูรณาการ ตามหัวข้อต่อไปนี้:

ข้อมูลพื้นฐาน:

– หัวข้อ: เปิดประตูสู่วัฒนธรรมเพื่อนบ้าน

– ตัวชี้วัด: ม.๒/๔ อธิบายความคล้ายคลึงและความแตกต่างของวัฒนธรรมไทยและวัฒนธรรมของประเทศในภูมิภาคเอเชีย เพื่อนำไปสู่ความเข้าใจอันดีระหว่างกัน

– สื่อ ใบงาน/สมุดบันทึก

โครงสร้างแผนการเรียนรู้:

1. สาระการเรียนรู้ (Content)

2. จุดประสงค์การเรียนรู้:

   – ความรู้ (Knowledge – K)

   – ทักษะ (Skills – S) 

   – กระบวนการ (Process – P)

   – คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (Attitude – A)

   – สมรรถนะ (Competency – C)

3. ขั้นตอนการเรียนรู้แบบ 7E 

4. การเรียนรู้แบบปัญหาเป็นฐาน (PBL) ที่เชื่อมโยง bloom และพหุปัญญา

5. การพัฒนาการคิดขั้นสูง (HOTS)

6. สื่อและแหล่งเรียนรู้ 

7. การประเมินผลตามสภาจจริงรายบุคคล

ผลลัพธ์

แน่นอนครับ นี่คือแผนการจัดการเรียนรู้เชิงรุกแบบบูรณาการตามโครงสร้างที่ท่านต้องการ โดยมีเป้าหมายเพื่อให้นักเรียนได้ลงมือปฏิบัติจริงและพัฒนาทักษะแห่งศตวรรษที่ 21 อย่างเต็มศักยภาพ

แผนการจัดการเรียนรู้เชิงรุกแบบบูรณาการ

กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2

ข้อมูลพื้นฐาน:

1. สาระการเรียนรู้ (Content)

  1. ความหมายและความสำคัญของวัฒนธรรมในฐานะวิถีการดำเนินชีวิต
  2. ความคล้ายคลึงและความแตกต่างทางวัฒนธรรมระหว่างไทยกับประเทศในภูมิภาคเอเชีย (เลือก 1 ประเทศเป็นกรณีศึกษา เช่น เวียดนาม หรือ มาเลเซีย) ในประเด็นที่ใกล้ตัว เช่น การทักทาย, มารยาทบนโต๊ะอาหาร, ข้อควรปฏิบัติในที่สาธารณะ
  3. ความสำคัญของการเรียนรู้และเคารพในความแตกต่างทางวัฒนธรรมเพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างสันติ

2. จุดประสงค์การเรียนรู้

3. ขั้นตอนการเรียนรู้แบบ 7E

ขั้นตอน (7E)กิจกรรมการเรียนรู้
1. ขั้นนำ (Engage)สร้างความสนใจ (5 นาที): ครูนำเสนอ “ปัญหา” ให้นักเรียนผ่านสถานการณ์สมมติ: “ณ สนามบินนานาชาติโหน่ยบ่าย กรุงฮานอย ประเทศเวียดนาม นักท่องเที่ยวชาวไทยกลุ่มหนึ่งเพิ่งเดินทางมาถึงเป็นครั้งแรก และกำลังจะไปพบเพื่อนชาวเวียดนาม พวกเขาตื่นเต้นแต่ก็กังวลว่า จะทักทายอย่างไร? จะทำอะไรผิดพลาดบนโต๊ะอาหารหรือไม่? เราในฐานะ ‘ที่ปรึกษาทางวัฒนธรรม’ จะช่วยพวกเขาเตรียมตัวได้อย่างไร เพื่อสร้างความประทับใจและหลีกเลี่ยงความเข้าใจผิด?”
2. ขั้นสำรวจ (Explore)สำรวจและค้นหา (20 นาที): 1. แบ่งนักเรียนเป็นกลุ่มย่อย (4-5 คน) 2. แต่ละกลุ่มรับบทเป็น “ทีมที่ปรึกษา” โดยใช้แท็บเล็ต/คอมพิวเตอร์ และ Gemini AI เป็นเครื่องมือหลักในการสืบค้นข้อมูลเพื่อแก้ปัญหา ตัวอย่าง Prompt: – “ช่วยสรุปข้อควรปฏิบัติและข้อห้ามทางวัฒนธรรมที่สำคัญสำหรับนักท่องเที่ยวไทยที่ไปเวียดนามครั้งแรก ในหัวข้อมารยาทการทักทายและการรับประทานอาหาร” – “สร้างบทสนทนาตัวอย่างระหว่างคนไทยกับคนเวียดนามในการทักทายกันครั้งแรก”
3. ขั้นอธิบาย (Explain)อภิปรายและสร้างความเข้าใจ (10 นาที): 1. แต่ละกลุ่มส่งตัวแทนมาแลกเปลี่ยนข้อมูลสำคัญที่ค้นพบหน้าชั้นเรียน 2. ครูช่วยตั้งคำถามกระตุ้นให้นักเรียนเปรียบเทียบกับวัฒนธรรมไทย “สิ่งที่ค้นพบมาเหมือนหรือต่างจากวัฒนธรรมไทยอย่างไร?” และช่วยสรุปประเด็นสำคัญบนกระดาน
4. ขั้นขยายความรู้ (Elaborate)สร้างสรรค์ผลงาน (ต่อยอดจากการบ้าน/คาบถัดไป): นักเรียนนำข้อมูลทั้งหมดมาสร้างเป็นผลงานเพื่อ “แก้ปัญหา” ให้กับนักท่องเที่ยวกลุ่มนั้น เช่น การจัดทำ “คู่มือเอาตัวรอดฉบับพกพา (Pocket Guide)” ในรูปแบบ Infographic หรือ คลิปวิดีโอสั้น
5. ขั้นประเมินผล (Evaluate)ประเมินระหว่างเรียน: ครูประเมินจากการสังเกตการทำงานกลุ่ม, การตอบคำถาม และการแลกเปลี่ยนเรียนรู้
6. ขั้นแสดงผลงาน (Express)นำเสนอผลงาน: นักเรียนนำเสนอ “Pocket Guide” ของตนเองในคาบถัดไป โดยเลือกรูปแบบที่สร้างสรรค์ เช่น การแสดงบทบาทสมมติประกอบ
7. ขั้นขยายผล (Expand)เชื่อมโยงสู่โลกกว้าง: ครูตั้งคำถามปิดท้ายเพื่อให้นักเรียนคิดต่อยอด “การเข้าใจวัฒนธรรมเพื่อนบ้านสำคัญต่อความสัมพันธ์ในกลุ่มประเทศอาเซียนและอนาคตของตัวเราอย่างไร?”

4. การเรียนรู้แบบปัญหาเป็นฐาน (PBL) ที่เชื่อมโยง Bloom และพหุปัญญา

ปัญหา: “เราจะสร้างสรรค์คู่มือสำหรับนักท่องเที่ยวไทยได้อย่างไร เพื่อให้สามารถปฏิบัติตนได้อย่างเหมาะสมและสร้างมิตรภาพที่ดีงามเมื่อไปเยือนประเทศเพื่อนบ้าน?”

กระบวนการ PBLระดับการคิด (Bloom’s Taxonomy)พหุปัญญา (Multiple Intelligences)
1. ทำความเข้าใจปัญหาUnderstanding: ตีความสถานการณ์ของนักท่องเที่ยวInterpersonal: เข้าใจความรู้สึกกังวลของผู้อื่น
2. ระดมสมองและวางแผนApplying: วางแผนการสืบค้นข้อมูลที่จำเป็นLogical-Mathematical: จัดลำดับความสำคัญของข้อมูล
3. ดำเนินการสืบค้นAnalyzing: เปรียบเทียบข้อมูลจากแหล่งต่างๆ แยกแยะข้อควรทำ/ไม่ควรทำLinguistic: อ่านและสรุปความข้อมูล Spatial: จินตนาการถึงสถานที่และสถานการณ์
4. สังเคราะห์และสร้างผลงานCreating: ออกแบบและสร้าง “Pocket Guide” ในรูปแบบใหม่Visual-Spatial: ออกแบบ Infographic Bodily-Kinesthetic: แสดงบทบาทสมมติ Musical: (อาจจะ) แต่งเพลงสั้นๆ ช่วยจำ
5. สรุปและนำเสนอEvaluating: ประเมินความน่าสนใจและความถูกต้องของผลงานตนเองและเพื่อนInterpersonal & Linguistic: สื่อสารและนำเสนออย่างมีประสิทธิภาพ

5. การพัฒนาการคิดขั้นสูง (HOTS)

6. สื่อและแหล่งเรียนรู้

  1. คอมพิวเตอร์ / แท็บเล็ต / สมาร์ทโฟน พร้อมเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต
  2. โปรแกรม Gemini AI
  3. โปรเจคเตอร์และจอรับภาพ
  4. ใบงานสำหรับวางแผน หรือ สมุดบันทึกของนักเรียน
  5. (ทางเลือก) เว็บไซต์การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย, เว็บไซต์สถานทูตของประเทศกรณีศึกษา

7. การประเมินผลตามสภาพจริงรายบุคคล

ประเมินจากการสังเกตและการบันทึกพฤติกรรมระหว่างกิจกรรมกลุ่ม และการตรวจชิ้นงานรายบุคคลหลังจบหน่วย

สิ่งที่ต้องการประเมินเครื่องมือประเมินเกณฑ์การประเมิน (ตัวอย่าง)
1. การมีส่วนร่วมในการทำงานกลุ่มแบบสังเกตพฤติกรรมดี: เสนอความคิดเห็น, รับฟังเพื่อน, ช่วยสืบค้นข้อมูลอย่างกระตือรือร้น พอใช้: มีส่วนร่วมเมื่อเพื่อนกระตุ้น ปรับปรุง: ไม่ให้ความร่วมมือ
2. ทักษะการสืบค้นและใช้เทคโนโลยีการตรวจประวัติการใช้ AI / การสังเกตดี: ตั้งคำถามกับ AI ได้เฉพาะเจาะจงและหลากหลาย พอใช้: ตั้งคำถามได้ แต่เป็นคำถามพื้นฐาน ปรับปรุง: ใช้ AI ไม่ตรงตามวัตถุประสงค์
3. ความเข้าใจในเนื้อหาและการคิดวิเคราะห์สมุดบันทึก / ใบงาน / บันทึกสะท้อนการเรียนรู้ (Reflection Log)ดี: สามารถสรุปและเปรียบเทียบความแตกต่างทางวัฒนธรรมได้อย่างมีเหตุผล พอใช้: สรุปข้อมูลได้ แต่ยังไม่สามารถเปรียบเทียบเชิงลึกได้ ปรับปรุง: สรุปข้อมูลคลาดเคลื่อน
4. คุณลักษณะด้านการเคารพผู้อื่นการสังเกตระหว่างการอภิปรายดี: ใช้วาจาสุภาพ, ไม่ตัดสินวัฒนธรรมอื่น, แสดงความเห็นอกเห็นใจ พอใช้: รับฟัง แต่ยังไม่มีการแสดงออกถึงความเข้าใจ ปรับปรุง: แสดงความคิดเห็นเชิงลบต่อวัฒนธรรมอื่น

บันทึกสะท้อนการเรียนรู้ (Reflection Log) รายบุคคล: (มอบหมายหลังจบคาบ/หน่วย)

ให้นักเรียนเขียนตอบคำถาม:

กิจกรรมที่ 6

Prompt

ช่วยเขียนบันทึกหลังการสอนตามแผนการสอนเรื่องเปิดประตูสู่วัฒนธรรมเพื่อนบ้าน ในวิชา สังคมศึกษาของนักเรียนชั้น ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จำนวน25 คน ชาย 15 คน หญิง 10 คน ช่วยเขียนเป็นความเรียง และรายงานผล ความรู้ (K), กระบวนการ (P), ทักษะ (S), เจตคติ (A), และสมรรถนะ (C) ด้วย ที่ได้ออกแบบไว้ โดยพิจารณาประเด็นการบันทึกผลการสอนโดยเสนอเป็นประเด็น 8 ตัวชี้วัด โดยอธิบายในแต่ละตัวชีวัดว่า มีปัญกาอะไร และมีวิธีแก้ปัญหาแย่างไร ดังนี้ 

1. ผู้เรียนสามารถเข้าถึงสิ่งที่เรียนและเข้าใจบทเรียน

1) เนื้อหา (content) หรือมโนทัศน์ ที่จัดให้ผู้เรียนเรียนรู้หรือฝึกฝน มีความถูกต้อง และตรงตามหลักสูตร

2) ออกแบบและจัดโครงสร้างบทเรียนเป็นระบบและใช้เวลาเหมาะสม

3) ใช้สื่อประกอบบทเรียนได้เหมาะสมและช่วยในการเรียนรู้บรรลุวัตถุประสงค์ของบทเรียน

2. ผู้เรียนสามารถเชื่อมโยงความรู้หรือประสบการณ์เดิมกับการเรียนรู้ใหม่

1) มีการทบทวนความรู้ ทักษะ หรือประสบการณ์เดิม เช่น การใช้คำถาม แบบฝึก หรือกิจกรรม ฯลฯ

2) มีการเข้าถึงผู้เรียนที่ยังไม่พร้อมที่จะเรียนรู้ใหม่

3) มีการช่วยเหลือผู้เรียนที่ยังมีความรู้ ทักษะ หรือประสบการณ์เดิม ไม่เพียงพอที่จะเชื่อมโยงกับการเรียนรู้ใหม่ เช่น การอธิบาย ยกตัวอย่าง การใช้คำถาม เกม หรือกิจกรรม ฯลฯ

3. ผู้เรียนได้สร้างความรู้เอง หรือได้สร้างประสบการณ์ใหม่จากการเรียนรู้

1) ออกแบบงานหรือกิจกรรมให้ผู้เรียนสร้างความรู้หรือประสบการณ์ใหม่ อย่างเหมาะสมกับวัย สภาพ และบริบทของผู้เรียนและชั้นเรียน

2) ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติกิจกรรมที่ต้องใช้ความรู้หรือทักษะหลากหลาย

3) ใช้เทคนิคให้ผู้เรียนสรุปความรู้หรือประสบการณ์ใหม่ด้วยตนเอง เช่น แผนที่ความคิด ตารางวิเคราะห์ การทดลองปฏิบัติ การนำเสนอ ฯลฯ

4. ผู้เรียนได้รับการกระตุ้นและเกิดแรงจูงใจในการเรียนรู้

1) กิจกรรมการเรียนรู้เชื่อมโยงสอดคล้องกับชีวิตประจำวัน บริบทชุมชน หรือสภาพจริงของผู้เรียน

2) วิธีการหรือกิจกรรมการเรียนรู้ มีความท้าทายและมีระดับความยากง่ายเหมาะสมกับวัย สภาพ และพัฒนาการของผู้เรียน

3) ผู้เรียนมีโอกาสสะท้อนการเรียนรู้ นำเสนอความสำเร็จ หรืออธิบายข้อผิดพลาดหรือความล้มเหลวที่เกิดขึ้น

5. ผู้เรียนได้รับการพัฒนาทักษะความเชี่ยวชาญจากการเรียนรู้

1) ผู้เรียนได้ฝึกทักษะต่าง ๆ ครบถ้วนตามวัตถุประสงค์การเรียนรู้

2) ผู้เรียนได้บูรณาการทักษะต่าง ๆ ลงสู่การปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้

3) ผู้เรียนได้ประยุกต์ใช้ทักษะที่ได้รับการพัฒนาในสถานการณ์ หรือการแก้ปัญหาใหม่ ๆ

6. ผู้เรียนได้รับข้อมูลสะท้อนกลับเพื่อปรับปรุงการเรียนรู้

1) มีการสังเกตหรือค้นหาข้อผิดพลาดในการปฏิบัติหรือมโนทัศน์ ที่คลาดเคลื่อนของผู้เรียนในระหว่างการเรียนรู้

2) มีการประเมินผลระหว่างการเรียนรู้โดยใช้วิธีการที่เหมาะสม เช่น การใช้คำถาม แบบทดสอบ และการปฏิบัติ ฯลฯ

3) มีการนำผลการสังเกต หรือผลการค้นหา หรือผลการประเมิน ระหว่างเรียนรู้สะท้อนกลับให้ผู้เรียน

7. ผู้เรียนได้รับการพัฒนาการเรียนรู้ในบรรยากาศชั้นเรียนที่เหมาะสม

1) ผู้เรียนได้รับแบบอย่างที่ดีในการใช้ภาษา พฤติกรรมแสดงออก และเจตคติจากครูผู้สอน

2) กระตุ้นให้ผู้เรียนมั่นใจ มีอิสระในการคิดหรือทดลอง และรับรู้ความสามารถของตนเอง

3) ใช้สื่อการเรียนหรือตัวอย่างประกอบที่หลากหลาย และกระตุ้นให้ผู้เรียน คิดวิเคราะห์ เปรียบเทียบจากสื่อการเรียนหรือตัวอย่างเหล่านั้น

8. ผู้เรียนสามารถกำกับการเรียนรู้และมีการเรียนรู้แบบนำตนเอง

1) ผู้เรียนได้รับโอกาสในการกำหนดเป้าหมายการเรียนรู้หรือการลงมือปฏิบัติ

2) ผู้เรียนได้ประเมินตนเองหรือถูกเพื่อนประเมินในระหว่างเรียนหรือเมื่อจบบทเรียน

3) ผู้เรียนได้รับการกระตุ้นหรือการมอบหมายงานให้ศึกษา ค้นคว้า ฝึกฝน หรือเรียนรู้ต่อเนื่องเพิ่มเติมภายหลังจบบทเรียน

ให้คำแนะนำในการปรับปรุงแผนการสอนอย่างเป็นรูปธรรม พร้อมตัวอย่างการปรับเปลี่ยนที่สามารถนำไปใช้ได้จริง

ผลลัพธ์

ยอดเยี่ยมครับ การทำบันทึกหลังการสอนอย่างละเอียดเป็นหัวใจสำคัญของการพัฒนาวิชาชีพครู ผมได้จำลองการสอนตามแผนฯ ที่ออกแบบไว้ และเขียนบันทึกหลังการสอนตามโครงสร้างและประเด็นที่ท่านกำหนดอย่างครบถ้วน ดังนี้

บันทึกหลังการจัดการเรียนรู้

รายวิชา: สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้น: มัธยมศึกษาปีที่ 2

หัวข้อ: เปิดประตูสู่วัฒนธรรมเพื่อนบ้าน

วันที่สอน: 7 ตุลาคม 2568 ผู้สอน: [ชื่อผู้สอน]

จำนวนนักเรียน: 25 คน (ชาย 15 คน, หญิง 10 คน)

ความเรียงสรุปผลการจัดการเรียนรู้

บรรยากาศในชั้นเรียนวันนี้เป็นไปอย่างคึกคักและมีชีวิตชีวา นักเรียนส่วนใหญ่แสดงความตื่นตัวและสนใจในกิจกรรม “เปิดประตูสู่วัฒนธรรมเพื่อนบ้าน” เป็นอย่างมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงที่ให้นำเทคโนโลยี Gemini AI เข้ามาใช้เป็นเครื่องมือในการสืบค้นข้อมูลในฐานะ “ที่ปรึกษาทางวัฒนธรรม” นักเรียนชายแสดงความสามารถในการใช้เทคโนโลยีได้อย่างคล่องแคล่ว ในขณะที่นักเรียนหญิงมีความละเอียดรอบคอบในการตั้งคำถามและจดบันทึกข้อมูล สถานการณ์ปัญหาที่ตั้งขึ้นสามารถกระตุ้นให้นักเรียนรู้สึกถึงความเป็นเจ้าของในการเรียนรู้และต้องการหาคำตอบ อย่างไรก็ตาม พบว่านักเรียนบางกลุ่มยังขาดทักษะในการตั้งคำถามเชิงลึกกับ AI และการบริหารเวลาในกลุ่มยังเป็นประเด็นที่ต้องพัฒนา โดยรวมแล้ว การสอนในครั้งนี้บรรลุจุดประสงค์ในระดับที่น่าพอใจ แต่ก็มีจุดที่สามารถนำไปปรับปรุงเพื่อให้การเรียนรู้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในครั้งต่อไป

รายงานผลการเรียนรู้ตามเป้าหมาย (K-P-S-A-C)

การบันทึกผลการสอนตามประเด็น 8 ตัวชี้วัด

1. ผู้เรียนสามารถเข้าถึงสิ่งที่เรียนและเข้าใจบทเรียน

2. ผู้เรียนสามารถเชื่อมโยงความรู้หรือประสบการณ์เดิมกับการเรียนรู้ใหม่

3. ผู้เรียนได้สร้างความรู้เอง หรือได้สร้างประสบการณ์ใหม่จากการเรียนรู้

4. ผู้เรียนได้รับการกระตุ้นและเกิดแรงจูงใจในการเรียนรู้

5. ผู้เรียนได้รับการพัฒนาทักษะความเชี่ยวชาญจากการเรียนรู้

6. ผู้เรียนได้รับข้อมูลสะท้อนกลับเพื่อปรับปรุงการเรียนรู้

7. ผู้เรียนได้รับการพัฒนาการเรียนรู้ในบรรยากาศชั้นเรียนที่เหมาะสม

8. ผู้เรียนสามารถกำกับการเรียนรู้และมีการเรียนรู้แบบนำตนเอง

คำแนะนำในการปรับปรุงแผนการสอน (Action Plan)

จากผลการสอนข้างต้น แผนการสอนนี้มีศักยภาพสูง แต่สามารถปรับปรุงให้ดียิ่งขึ้นได้ ดังนี้:

  1. ปรับสถานการณ์นำเข้าสู่บทเรียน: เปลี่ยนจาก “นักท่องเที่ยว” เป็น “การต้อนรับนักเรียนแลกเปลี่ยน” เพื่อให้ใกล้ตัวนักเรียนมากขึ้น
  2. เพิ่ม Mini-Lesson เรื่อง Prompt Engineering: จัดสรรเวลา 5-7 นาทีแรกของกิจกรรม Explore เพื่อสอนเทคนิคการตั้งคำถามกับ AI โดยเฉพาะ
  3. บังคับให้เกิดการสังเคราะห์ความรู้: เพิ่มกิจกรรม “ทำ Mind Map สรุป” หรือ “Venn Diagram เปรียบเทียบ” เป็นกิจกรรมบังคับก่อนการสร้างชิ้นงานสุดท้าย
  4. เพิ่มทางเลือกให้ผู้เรียน: ให้นักเรียนได้เลือกประเทศที่สนใจและรูปแบบการนำเสนอผลงาน เพื่อส่งเสริมความเป็นเจ้าของการเรียนรู้
  5. แบ่งเนื้อหาเป็น 2 ชั่วโมง: เพื่อให้มีเวลาสำหรับแต่ละกิจกรรมอย่างเต็มที่ โดยชั่วโมงแรกเน้นการสำรวจและทำความเข้าใจข้อมูล และชั่วโมงที่สองเน้นการสังเคราะห์ สร้างสรรค์ผลงาน และนำเสนอ

กิจกรรมที่ 7

Prompt

ฉันเป็นครูสอนวิชาสังคมศึกษา ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 

หน่วยการเรียนรู้เรื่อง เปิดประตูสู่วัฒนธรรมเพื่อนบ้าน

กรุณาวิเคราะห์และแนะนำ:

1. Content Knowledge (CK): เนื้อหาหลัก แนวคิดสำคัญ และความเชื่อมโยง ความหมายและความสำคัญของวัฒนธรรมในฐานะวิถีการดำเนินชีวิต

ความคล้ายคลึงและความแตกต่างทางวัฒนธรรมระหว่างไทยกับประเทศในภูมิภาคเอเชีย (เลือก 1 ประเทศเป็นกรณีศึกษา เช่น เวียดนาม หรือ มาเลเซีย) ในประเด็นที่ใกล้ตัว เช่น การทักทาย, มารยาทบนโต๊ะอาหาร, ข้อควรปฏิบัติในที่สาธารณะ

ความสำคัญของการเรียนรู้และเคารพในความแตกต่างทางวัฒนธรรมเพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างสันติ

2. Pedagogical Knowledge (PK): วิธีการสอนที่เหมาะสม กลยุทธ์การจัดการชั้นเรียน การเรียนรู้แบบ 7E  แบบปัญหาเป็นฐาน (PBL) ที่เชื่อมโยง bloom และพหุปัญญา การพัฒนาการคิดขั้นสูง (HOTS)

3. Technological Knowledge (TK): เทคโนโลยีที่เหมาะสม เครื่องมือดิจิทัล เทคโนโลยีดิจิทัล (Gemini AI)  สามร์ทโฟน คอมพิวเตอร์ / แท็บเล็ต / สมาร์ทโฟน พร้อมเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต

โปรแกรม Gemini AI

โปรเจคเตอร์และจอรับภาพ

จัดทำเป็นตารางเปรียบเทียบพร้อมตัวอย่างเฉพาะเจาะจง

ผลลัพธ์

ยอดเยี่ยมเลยครับ การวิเคราะห์หน่วยการเรียนรู้ผ่านกรอบแนวคิด TPACK (Technological Pedagogical Content Knowledge) เป็นวิธีการที่เป็นระบบที่ช่วยให้ครูเห็นความเชื่อมโยงขององค์ความรู้ทั้ง 3 ด้าน และสามารถออกแบบการสอนที่บูรณาการเทคโนโลยีได้อย่างลงตัวและมีประสิทธิภาพสูงสุด

ผมได้จัดทำตารางวิเคราะห์และเปรียบเทียบองค์ประกอบแต่ละด้าน พร้อมตัวอย่างเฉพาะเจาะจงสำหรับหน่วยการเรียนรู้ “เปิดประตูสู่วัฒนธรรมเพื่อนบ้าน” ตามที่ท่านต้องการ ดังนี้ครับ

ตารางวิเคราะห์องค์ความรู้ TPACK สำหรับหน่วยการเรียนรู้ “เปิดประตูสู่วัฒนธรรมเพื่อนบ้าน”

องค์ประกอบ (Component)คำอธิบายตัวอย่างเฉพาะเจาะจงในหน่วยการเรียนรู้
CK: องค์ความรู้ด้านเนื้อหา (Content Knowledge)“ครูรู้อะไร” ความรู้ความเข้าใจในเนื้อหาที่สอนอย่างลึกซึ้ง ถูกต้องตามหลักวิชาการ สามารถเชื่อมโยงแนวคิดหลัก (Key Concepts) และข้อเท็จจริงต่างๆ ได้– เข้าใจแนวคิด “วัฒนธรรม” ในเชิงลึก: ไม่ใช่แค่การแต่งกาย อาหาร แต่รวมถึงมโนทัศน์ที่มองไม่เห็น เช่น ค่านิยม, ความเชื่อ, บรรทัดฐานทางสังคม, แนวคิดเรื่องอาวุโส, “หน้าตา” ในสังคม – มีความรู้เปรียบเทียบ (Comparative Knowledge): รู้ข้อเท็จจริงที่เฉพาะเจาะจงเกี่ยวกับวัฒนธรรมเวียดนาม/มาเลเซีย เช่น การไหว้ของไทย vs การจับมือ/พยักหน้าของเวียดนาม, วัฒนธรรมการกินเฝอที่ต้องซดเสียงดังได้ vs มารยาทการกินของไทย – สามารถเชื่อมโยงเนื้อหา: อธิบายได้ว่าทำไมการเข้าใจวัฒนธรรมจึงสำคัญต่อความสัมพันธ์ในอาเซียนและเศรษฐกิจการท่องเที่ยว
PK: องค์ความรู้ด้านวิธีการสอน (Pedagogical Knowledge)“ครูสอนอย่างไร” ความรู้เกี่ยวกับศาสตร์การสอน กลยุทธ์ และวิธีการจัดการเรียนรู้ที่หลากหลาย เพื่อให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้ได้ดีที่สุด เช่น การตั้งคำถาม, การจัดการชั้นเรียน, การออกแบบกิจกรรม– การใช้ Problem-Based Learning (PBL): สร้างสถานการณ์ “นักท่องเที่ยวไทยในต่างแดน” เป็นปัญหาหลัก เพื่อให้นักเรียนรู้สึกเป็นเจ้าของปัญหาและต้องการหาทางแก้ไข – การใช้ 7E Learning Cycle: ออกแบบลำดับกิจกรรมตั้งแต่การสร้างความสนใจ (Engage), ให้นักเรียนลงมือสำรวจ (Explore), ร่วมกันอภิปราย (Explain), จนถึงการสร้างสรรค์ผลงาน (Elaborate/Express) – การใช้คำถามเพื่อกระตุ้นการคิดขั้นสูง (HOTS): แทนที่จะถามว่า “คนเวียดนามทักทายกันอย่างไร?” (ความจำ) ครูจะถามว่า “ทำไมการแสดงความเคารพในวัฒนธรรมเวียดนามจึงแตกต่างจากไทย และความแตกต่างนี้อาจนำไปสู่ความเข้าใจผิดอะไรได้บ้าง?” (วิเคราะห์/ประเมินค่า)
TK: องค์ความรู้ด้านเทคโนโลยี (Technological Knowledge)“ครูใช้เครื่องมืออะไรเป็น” ความรู้ความสามารถในการเลือกและใช้เทคโนโลยี เครื่องมือดิจิทัลต่างๆ รวมถึงเข้าใจข้อดีและข้อจำกัดของเทคโนโลยีนั้นๆ– รู้จักศักยภาพของ Gemini AI: เข้าใจว่า AI ไม่ใช่แค่เครื่องมือค้นหา แต่สามารถ สร้างสรรค์ สถานการณ์จำลอง, สรุป ข้อมูลที่ซับซ้อน, เปรียบเทียบ ข้อมูล, และ สร้างบทสนทนา ตัวอย่างได้ – ทักษะการใช้ Hardware: สามารถใช้งานสมาร์ทโฟน/แท็บเล็ต, คอมพิวเตอร์ และโปรเจคเตอร์ได้อย่างคล่องแคล่ว เพื่ออำนวยความสะดวกในการเรียนรู้ – ตระหนักถึงข้อจำกัด: รู้ว่าข้อมูลจาก AI อาจมีอคติหรือผิดพลาดได้ จึงต้องสอนให้นักเรียนตรวจสอบกับแหล่งข้อมูลอื่นเสมอ
PCK: องค์ความรู้ในการสอนเนื้อหา (Pedagogical + Content)“ศิลปะการสอนเนื้อหานั้นๆ” การผสมผสานระหว่างเนื้อหาและวิธีสอน คือการรู้วิธีที่ดีที่สุดในการนำเสนอเนื้อหาที่ซับซ้อนให้เข้าใจง่าย และการคาดการณ์ปัญหาที่นักเรียนอาจเจอในเนื้อหานั้นๆ– เปลี่ยนเรื่องนามธรรมให้เป็นรูปธรรม: ครูรู้ว่า “วัฒนธรรม” (CK) เป็นเรื่องเข้าใจยากสำหรับ ม.2 จึงเลือกใช้ “สถานการณ์ปัญหาของนักท่องเที่ยว” (PK) มาเป็นตัวเดินเรื่อง ทำให้นักเรียนเข้าถึงเนื้อหาได้ง่ายขึ้น – การยกตัวอย่างที่ทรงพลัง: ครูเลือกยกตัวอย่าง “มารยาทบนโต๊ะอาหาร” (CK) เพราะเป็นประสบการณ์ร่วมที่นักเรียนทุกคนเข้าใจ แล้วใช้เทคนิค “บทบาทสมมติ” (PK) ให้นักเรียนลองแสดง เพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ลึกซึ้งกว่าการท่องจำ
TCK: องค์ความรู้ด้านเทคโนโลยีและเนื้อหา (Technological + Content)“การใช้เทคโนโลยีเพื่อแปลงโฉมเนื้อหา” การใช้เทคโนโลยีเพื่อนำเสนอเนื้อหาในรูปแบบใหม่ที่น่าสนใจและลึกซึ้งกว่าเดิม– สร้างสถานการณ์เสมือนจริง: แทนที่จะอ่านเรื่องเล่าแห้งๆ เกี่ยวกับวัฒนธรรม (CK), ครูให้นักเรียนใช้ Gemini AI (TK) สร้าง “บทสนทนาจำลอง” ระหว่างคนไทยกับคนเวียดนามในสถานการณ์ต่างๆ ทำให้นักเรียนได้เห็นการใช้ภาษาและบริบททางวัฒนธรรมจริงๆ – ทำให้ข้อมูลเป็นภาพ: เพื่ออธิบายความแตกต่างของ “อาหารริมทาง” (CK), ครูใช้ฟังก์ชันสร้างภาพของ Gemini AI (TK) เพื่อสร้างภาพเปรียบเทียบร้านส้มตำของไทยกับร้านเฝอของเวียดนาม ทำให้นักเรียนเห็นภาพและเข้าใจความแตกต่างได้ทันที
TPK: องค์ความรู้ด้านเทคโนโลยีและวิธีสอน (Technological + Pedagogy)“การใช้เทคโนโลยีเพื่อสนับสนุนวิธีการสอน” การเลือกใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมเพื่อส่งเสริมกลยุทธ์การสอนที่วางแผนไว้– สนับสนุนการเรียนรู้แบบ PBL (PK): ครูใช้ Gemini AI (TK) เป็น “ผู้ช่วยวิจัยส่วนตัว” ของแต่ละกลุ่ม ทำให้นักเรียนสามารถสำรวจและค้นหาข้อมูลเพื่อแก้ปัญหาได้อย่างอิสระและรวดเร็ว โดยครูเปลี่ยนบทบาทจากผู้บรรยายเป็นผู้อำนวยความสะดวก – ส่งเสริมการทำงานกลุ่ม (PK): ครูอาจใช้แพลตฟอร์มออนไลน์ เช่น Google Docs หรือ Padlet (TK) ให้แต่ละกลุ่มรวบรวมข้อมูลที่ได้จาก AI ไว้ในที่เดียวกัน ทำให้เกิดการทำงานร่วมกันแบบ Real-time และครูสามารถเข้าไปดูความคืบหน้าและให้ Feedback ได้ทันที
TPACK: องค์ความรู้แบบบูรณาการ (Technological + Pedagogical + Content Knowledge)“จุดสมดุลของการสอนที่สมบูรณ์แบบ” การบูรณาการทั้งสามองค์ความรู้เข้าด้วยกันอย่างลงตัวและไร้รอยต่อ เพื่อสร้างประสบการณ์การเรียนรู้ที่มีความหมายและทรงพลังที่สุดในคาบเรียน “เปิดประตูสู่วัฒนธรรมเพื่อนบ้าน” ครู… 1. เริ่มต้นด้วย สถานการณ์ปัญหาของนักท่องเที่ยว (PK) เพื่อกระตุ้นให้นักเรียนอยากเรียนรู้เกี่ยวกับ วัฒนธรรมเวียดนาม (CK) 2. จากนั้นให้นักเรียนทำงานกลุ่ม ใช้ Gemini AI บนแท็บเล็ต (TK) เพื่อสืบค้น, วิเคราะห์, และเปรียบเทียบข้อมูลทางวัฒนธรรมที่ซับซ้อน (CK+TK) 3. ครูใช้ คำถามกระตุ้นการคิดขั้นสูง (PK) เพื่อให้นักเรียนไม่เพียงแค่คัดลอกข้อมูล แต่ต้องประเมินและสังเคราะห์ข้อมูลนั้น (PCK) 4. สุดท้าย นักเรียนสร้างสรรค์ “Pocket Guide” ดิจิทัล (PK+TK) ที่สรุปเนื้อหาสำคัญ (CK) เพื่อแก้ปัญหาที่ตั้งไว้ตั้งแต่ต้นคาบเรียน นำเสนอผ่านโปรเจคเตอร์ให้เพื่อนๆ ชมและแลกเปลี่ยนเรียนรู้กัน


Prompt

ช่วยสรุปเป็นคอนเซ็บแบบสั้นๆ

ผลลัพธ์

แน่นอนครับ นี่คือสรุปคอนเซ็ปต์สั้นๆ ของแผนการสอนนี้:

เปลี่ยนการ “สอน” วัฒนธรรม เป็นการ “แก้ปัญหา” ทางวัฒนธรรม

แน่นอนครับ นี่คือสรุปคำสั่ง Prompt ทั้งหมดที่ใช้เป็นตัวอย่างในกิจกรรมการเรียนรู้ “เปิดประตูสู่วัฒนธรรมเพื่อนบ้าน” และหน่วยการเรียนรู้อื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง โดยจัดหมวดหมู่ตามวัตถุประสงค์การใช้งาน เพื่อให้เห็นภาพการใช้ Gemini AI ในมิติต่างๆ ครับ

สรุปคำสั่ง Prompt สำหรับกิจกรรมในชั้นเรียน

หมวดที่ 1: การสร้างสรรค์ภาพ (เพื่อใช้ในขั้นนำ – Engage)

ใช้เพื่อกระตุ้นความสนใจและสร้างการเปรียบเทียบเชิงรูปธรรม

หมวดที่ 2: การสืบค้นและวิเคราะห์ข้อมูล (เพื่อใช้ในขั้นสำรวจ – Explore)

ใช้เพื่อให้นักเรียนค้นหาและวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึก ไม่ใช่แค่ข้อมูลพื้นฐาน

หมวดที่ 3: การสร้างสถานการณ์จำลองและบทสนทนา (เพื่อใช้ในขั้นสำรวจและขยายความรู้)

ใช้เพื่อให้นักเรียนประยุกต์ใช้ความรู้ในบริบทที่สมจริง

หมวดที่ 4: การสร้างสรรค์ไอเดียและข้อความ (เพื่อใช้ในขั้นขยายความรู้ – Elaborate)

ใช้เพื่อช่วยนักเรียนในการสร้างสรรค์ผลงาน

Post Views: 27

Comments

comments

Powered by Facebook Comments

Exit mobile version