Site icon Digital Learning Classroom

แนวทางการวัดและประเมินผลตามสภาพจริงในการจัดการเรียนรู้เชิงรุกผ่านแพลตฟอร์มการเรียนรู้ดิจิทัลแห่งชาติ (NDLP) ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย

ดร.อนุศร หงษ์ขุนทด
แชร์เรื่องนี้

แนวทางการวัดและประเมินผลตามสภาพจริงในการจัดการเรียนรู้เชิงรุกผ่านแพลตฟอร์มการเรียนรู้ดิจิทัลแห่งชาติ (NDLP) ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย

ดร.อนุศร หงษ์ขุนทด
ศึกษานิเทศก์ วิทยฐานะศึกษานิเทศก์เชี่ยวชาญ สพม.นครราชสีมา
Musicmankob@gmail.com 


__________________________________

บทสรุป

บทความนี้จัดทำขึ้นเพื่อนำเสนอแนวทางที่ครอบคลุมและลงลึกในรายละเอียดสำหรับการวัดและประเมินผลตามสภาพจริง (Authentic Assessment) ซึ่งบูรณาการเข้ากับกิจกรรมการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) โดยอาศัยโครงสร้างพื้นฐานของแพลตฟอร์มการเรียนรู้ดิจิทัลแห่งชาติ (National Digital Learning Platform: NDLP) ของประเทศไทย การศึกษานี้มุ่งเน้นไปที่ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ซึ่งเป็นช่วงวัยสำคัญในการเตรียมความพร้อมสู่การศึกษาต่อและโลกอาชีพ โดยเน้นการใช้งานอุปกรณ์พกพาหลักสองประเภท ได้แก่ iPad และ Google Chromebook ควบคู่ไปกับชุดเครื่องมือดิจิทัลขั้นสูง เช่น Microsoft Teams for Education, Learning Accelerators (Reading Progress, Speaker Coach, Search Coach) และแอปพลิเคชันสร้างสรรค์ต่างๆ

เนื้อหาในรายงานครอบคลุมการวิเคราะห์เชิงลึกเกี่ยวกับทฤษฎีการเรียนรู้จากระดับผิวเผินสู่ระดับลึก (From Surface to Deep Learning) ซึ่งเป็นรากฐานของการประเมินผลยุคใหม่ การออกแบบเกณฑ์การให้คะแนน (Rubrics) ที่มีความเที่ยงตรงและเชื่อถือได้สำหรับชิ้นงานดิจิทัล และการนำเสนอตัวอย่างสถานการณ์การเรียนรู้และการวัดผลที่จับต้องได้ครบทั้ง 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ รายงานฉบับนี้มุ่งหวังให้เป็นคู่มือปฏิบัติการสำหรับผู้บริหารสถานศึกษา ศึกษานิเทศก์ และครูผู้สอน เพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษาไทยให้สอดคล้องกับทักษะในศตวรรษที่ 21 และนโยบายการศึกษาดิจิทัลของกระทรวงศึกษาธิการ

บทที่ 1: การเปลี่ยนผ่านกระบวนทัศน์ทางการศึกษาและการประเมินผลในยุคดิจิทัล

บริบทการปฏิรูปการศึกษาของประเทศไทยและบทบาทของ NDLP

ในห้วงทศวรรษที่ผ่านมา ระบบการศึกษาของประเทศไทยเผชิญกับแรงกดดันมหาศาลจากพลวัตของโลกที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว หรือที่เรียกว่ายุค Disruption เทคโนโลยีได้เข้ามามีบทบาทในการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตและการทำงาน ส่งผลให้รูปแบบการจัดการเรียนการสอนแบบดั้งเดิมที่เน้นการท่องจำเนื้อหา (Rote Learning) ไม่สามารถตอบโจทย์ความต้องการของตลาดแรงงานและการใช้ชีวิตในอนาคตได้อีกต่อไป กระทรวงศึกษาธิการจึงได้กำหนดยุทธศาสตร์ในการปฏิรูปการศึกษาโดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเป็นฐาน (Digital Learning Reform) ซึ่งถือเป็นวาระแห่งชาติที่สำคัญยิ่ง 1

หัวใจสำคัญของการปฏิรูปนี้คือการพัฒนา “แพลตฟอร์มการเรียนรู้ดิจิทัลแห่งชาติ” หรือ National Digital Learning Platform (NDLP) ซึ่งไม่ได้เป็นเพียงแค่เว็บไซต์หรือแอปพลิเคชันสำหรับการเรียนออนไลน์เท่านั้น แต่เป็นระบบนิเวศทางการศึกษา (Education Ecosystem) ที่ครบวงจร 2 วัตถุประสงค์หลักของ NDLP คือการลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา (Digital Divide) โดยการเปิดโอกาสให้ผู้เรียนทุกคน ไม่ว่าจะอยู่ในพื้นที่ห่างไกลหรือในเมืองใหญ่ สามารถเข้าถึงแหล่งเรียนรู้ที่มีคุณภาพระดับโลกได้ภายใต้แนวคิด “Anywhere Anytime” 2

ความร่วมมือระหว่างกระทรวงศึกษาธิการกับพันธมิตรระดับโลก เช่น Microsoft และ Google ได้นำมาซึ่งเครื่องมือและโซลูชันทางการศึกษาที่ทันสมัย ไม่ว่าจะเป็นระบบบริหารจัดการชั้นเรียน (LMS), เครื่องมือช่วยสอนอัจฉริยะ (AI Learning Tools), และคลังเนื้อหาดิจิทัล 3 การลงทุนในด้านฮาร์ดแวร์ เช่น การจัดหาแท็บเล็ต (iPad) หรือคอมพิวเตอร์พกพา (Chromebook) ให้กับสถานศึกษา เป็นส่วนหนึ่งของกลยุทธ์ที่จะเปลี่ยนห้องเรียนธรรมดาให้กลายเป็น “ห้องเรียนอัจฉริยะ” (Smart Classroom) ที่เอื้อต่อการเรียนรู้เชิงรุก 5

อย่างไรก็ตาม การมีเพียงเครื่องมือและแพลตฟอร์มยังไม่เพียงพอต่อการสร้างความเปลี่ยนแปลง หากกระบวนการ “วัดและประเมินผล” ยังคงยึดติดกับรูปแบบเดิม การสอบแบบปรนัย (Multiple Choice) ที่เน้นวัดความจำ อาจเป็นตัวชี้วัดที่ล้าสมัยและไม่สะท้อนสมรรถนะที่แท้จริงของผู้เรียน ดังนั้น การเปลี่ยนผ่านสู่การประเมินผลตามสภาพจริง (Authentic Assessment) จึงเป็นจิ๊กซอว์ชิ้นสำคัญที่จะทำให้ภาพการปฏิรูปการศึกษาของไทยสมบูรณ์แบบ

จากการเรียนรู้แบบผิวเผินสู่การเรียนรู้เชิงลึก (Deep Learning Trajectory)

เพื่อให้เข้าใจถึงความจำเป็นของการวัดผลตามสภาพจริง เราต้องพิจารณาถึงธรรมชาติของการเรียนรู้เสียก่อน งานวิจัยทางการศึกษาได้จำแนกการเรียนรู้ออกเป็นสองระดับหลักที่มีผลลัพธ์แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง ได้แก่ การเรียนรู้แบบผิวเผิน (Surface Learning) และการเรียนรู้เชิงลึก (Deep Learning)

การเรียนรู้แบบผิวเผิน (Surface Learning):

ลักษณะเด่นของผู้เรียนที่ใช้แนวทางนี้คือการมองการเรียนรู้เป็นเพียงการทำภารกิจให้เสร็จสิ้น หรือการท่องจำข้อมูลเพื่อนำไปสอบให้ผ่าน 7 ผู้เรียนกลุ่มนี้มักจะรับข้อมูลเข้ามาโดยไม่ผ่านกระบวนการคิดวิเคราะห์ ไม่พยายามเชื่อมโยงความรู้ใหม่กับประสบการณ์เดิม และมักจะยึดติดกับข้อเท็จจริงที่แยกส่วน (Isolated Facts) มากกว่าการเข้าใจหลักการหรือโครงสร้างขององค์ความรู้ 9 การประเมินผลแบบดั้งเดิมที่เน้นการสอบข้อเขียนแบบปิด (Closed-book exams) มักจะส่งเสริมพฤติกรรมการเรียนรู้แบบนี้โดยไม่ตั้งใจ เพราะรางวัล (คะแนน) มักจะมอบให้กับผู้ที่จดจำได้แม่นยำที่สุด

การเรียนรู้เชิงลึก (Deep Learning)

ในทางตรงกันข้าม การเรียนรู้เชิงลึกเป็นกระบวนการที่ผู้เรียนมีส่วนร่วมอย่างตื่นตัว (Active Engagement) ในการทำความเข้าใจความหมายและนัยสำคัญของสิ่งที่เรียน 7 ผู้เรียนจะพยายามจัดระเบียบข้อมูล สังเคราะห์แนวคิด และที่สำคัญที่สุดคือ สามารถ “ถ่ายโอน” (Transfer) องค์ความรู้นั้นไปประยุกต์ใช้ในสถานการณ์ใหม่หรือบริบทที่แตกต่างออกไปได้ 10 การเรียนรู้ระดับนี้ต้องอาศัยทักษะการคิดขั้นสูง (Higher Order Thinking Skills – HOTS) เช่น การวิเคราะห์ การประเมินค่า และการสร้างสรรค์

ความเชื่อมโยงกับ Active Learning และ Authentic Assessment นั้นชัดเจน: การจัดการเรียนรู้เชิงรุกคือกิจกรรมที่กระตุ้นให้เกิดกระบวนการ Deep Learning ส่วนการประเมินผลตามสภาพจริงคือเครื่องมือที่จะตรวจสอบว่า Deep Learning ได้เกิดขึ้นจริงหรือไม่ โดยการจำลองสถานการณ์ที่มีความซับซ้อนและท้าทาย (Authentic Tasks) ซึ่งไม่สามารถแก้ไขได้ด้วยวิธีการแบบ Surface Learning 11

หลักการของการประเมินผลตามสภาพจริง (Authentic Assessment Principles)

การประเมินผลตามสภาพจริงไม่ได้หมายถึงการยกเลิกการสอบทั้งหมด แต่เป็นการขยายขอบเขตของการประเมินให้ครอบคลุมมิติที่กว้างและลึกซึ้งยิ่งขึ้น โดยยึดหลักการสำคัญดังนี้ 12:

  1. ความสมจริงของบริบท (Realism Context): งานที่มอบหมาย (Task) ต้องมีความใกล้เคียงกับสิ่งที่ผู้ประกอบวิชาชีพหรือพลเมืองต้องทำในชีวิตจริง ตัวอย่างเช่น แทนที่จะให้นักเรียนท่องจำสูตรคำนวณภาษี การประเมินตามสภาพจริงอาจให้นักเรียนจำลองการวางแผนภาษีสำหรับธุรกิจจำลอง โดยใช้ซอฟต์แวร์จริงที่ใช้ในวงการธุรกิจ
  2. การปฏิบัติที่ซับซ้อน (Complex Performance): การประเมินต้องไม่อยู่ในรูปของการเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงข้อเดียว แต่ต้องเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้แสดงกระบวนการคิด การแก้ปัญหา การตัดสินใจ และการสร้างสรรค์ชิ้นงาน ซึ่งอาจมีคำตอบที่ถูกต้องได้หลายรูปแบบ
  3. การประเมินโดยตรง (Direct Assessment): เป็นการประเมินจากหลักฐานเชิงประจักษ์ (Evidence) ที่ผู้เรียนสร้างขึ้น เช่น ชิ้นงาน (Product), การกระทำ (Action), หรือกระบวนการ (Process) โดยตรง ไม่ใช่การอนุมานจากคะแนนสอบ
  4. โอกาสในการสะท้อนคิดและปรับปรุง (Reflection and Iteration): ในโลกความเป็นจริง งานมักไม่ได้เสร็จสมบูรณ์ในครั้งเดียว แต่ต้องผ่านการรับฟังความคิดเห็น (Feedback) และการปรับปรุงแก้ไข การประเมินผลตามสภาพจริงจึงควรเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้ประเมินตนเอง (Self-assessment) และพัฒนางานของตนเองอย่างต่อเนื่อง 13

บทที่ 2: โครงสร้างพื้นฐานทางเทคโนโลยีของ NDLP และเครื่องมือเพื่อการวัดผล

การจะขับเคลื่อนการวัดผลตามสภาพจริงให้เกิดขึ้นได้อย่างมีประสิทธิภาพและไม่สร้างภาระงานให้กับครูผู้สอนจนเกินไป จำเป็นต้องอาศัยเครื่องมือทางเทคโนโลยีที่ทรงพลัง แพลตฟอร์ม NDLP ซึ่งมีความร่วมมือกับบริษัทยักษ์ใหญ่ด้านเทคโนโลยี ได้จัดเตรียมโครงสร้างพื้นฐานที่พร้อมรองรับการทำงานนี้ ทั้งในฝั่งของฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์

อุปกรณ์การเรียนรู้ (Devices): iPad และ Google Chromebook

ในบริบทของโรงเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายของไทย การเลือกใช้อุปกรณ์มีผลต่อรูปแบบกิจกรรมการเรียนรู้และการวัดผลอย่างมีนัยสำคัญ

iPad (iOS/iPadOS)

Google Chromebook (Chrome OS)

แพลตฟอร์มบริหารจัดการการเรียนรู้: Microsoft Teams for Education

Microsoft Teams ถือเป็นหัวใจสำคัญของระบบ NDLP ในหลายโรงเรียน ทำหน้าที่เป็น Digital Hub ที่รวบรวมการสื่อสาร เนื้อหา และการมอบหมายงานไว้ในที่เดียว สำหรับการวัดผลตามสภาพจริง Teams มีฟีเจอร์ที่สำคัญดังนี้:

นวัตกรรม AI เพื่อการวัดผล (Learning Accelerators)

Microsoft ได้พัฒนาชุดเครื่องมือ Learning Accelerators ซึ่งบูรณาการอยู่ใน Teams เพื่อช่วยครูวัดทักษะที่ซับซ้อนได้อย่างแม่นยำและประหยัดเวลา ซึ่งเป็นตัวอย่างที่ดีที่สุดของการใช้เทคโนโลยีเพื่อการประเมินผลตามสภาพจริง

1. Reading Progress (ความก้าวหน้าในการอ่าน):

2. Speaker Coach (โค้ชผู้ฝึกสอนการพูด):

3. Search Coach (โค้ชการค้นหา):

บทที่ 3: กรอบแนวคิดการออกแบบกิจกรรมและการวัดผล

ก่อนที่จะลงลึกในรายวิชา จำเป็นต้องวางกรอบแนวคิดในการออกแบบ (Design Framework) เพื่อให้มั่นใจว่ากิจกรรมการเรียนรู้นั้นนำไปสู่การวัดผลตามสภาพจริงได้อย่างมีคุณภาพ

ขั้นตอนการออกแบบย้อนกลับ (Backward Design)

ในการจัดการเรียนรู้เชิงรุก ผู้สอนควรเริ่มต้นจาก “เป้าหมายการเรียนรู้” (Learning Outcomes) แล้วจึงออกแบบ “หลักฐานการเรียนรู้” (Evidence) ก่อนที่จะออกแบบ “กิจกรรม”

  1. กำหนดผลลัพธ์ที่ต้องการ: ผู้เรียนควรรู้อะไรและทำอะไรได้? (เช่น สามารถวิเคราะห์แนวโน้มเศรษฐกิจได้)
  2. กำหนดหลักฐานการประเมิน: ชิ้นงานหรือการกระทำใดที่จะยืนยันว่าผู้เรียนทำได้จริง? (เช่น รายงานวิเคราะห์แผนการลงทุนส่วนบุคคล)
  3. วางแผนกิจกรรมการเรียนรู้: จะใช้ iPad หรือ Chromebook อย่างไรเพื่อช่วยให้ผู้เรียนสร้างชิ้นงานนั้น? (เช่น ใช้ Excel คำนวณดอกเบี้ย, ใช้ Search Coach หาข้อมูลกองทุน)

การสร้างเกณฑ์การให้คะแนน (Rubrics Design)

สำหรับงานดิจิทัล Rubric ต้องมีความเฉพาะเจาะจง ไม่ใช่เพียงแค่ให้คะแนนความสวยงาม แต่ต้องครอบคลุม:

วงจรการสะท้อนคิด (Reflection Loop)

การประเมินตามสภาพจริงต้องไม่จบที่คะแนน แต่ต้องนำไปสู่การเรียนรู้ ครูควรใช้เครื่องมืออย่าง Microsoft Forms หรือ Reflect (ใน Teams) เพื่อให้นักเรียนประเมินความรู้สึกและสิ่งที่ได้เรียนรู้หลังจบคลาส 24

บทที่ 4: แนวทางการวัดและประเมินผลกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาและมนุษยศาสตร์

กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย

บริบท: ในระดับมัธยมปลาย วิชาภาษาไทยมุ่งเน้นทักษะการสื่อสารขั้นสูง การวิเคราะห์วรรณคดี และการสร้างสรรค์งานเขียนในรูปแบบที่ทันสมัย

กิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก: “ผู้สร้างคอนเทนต์วรรณคดีดิจิทัล” (Digital Literature Content Creator)

สถานการณ์: ให้นักเรียนเลือกวรรณคดีไทย 1 เรื่อง แล้วตีความใหม่ในบริบทสังคมปัจจุบัน นำเสนอในรูปแบบรายการ Podcast หรือ Video Blog (Vlog) เพื่อสื่อสารกับคนรุ่นใหม่

กระบวนการ (Active Learning):

  1. วิเคราะห์ตัวละครและแก่นเรื่อง (Critical Thinking)
  2. เขียนบท (Scriptwriting) โดยใช้ภาษาที่เหมาะสม
  3. ฝึกซ้อมการอ่านออกเสียงโดยใช้ Reading Progress บน iPad เพื่อตรวจสอบความถูกต้องของอักขระและจังหวะจะโคน 18
  4. บันทึกและตัดต่อวิดีโอ/เสียง บน iPad (ใช้ iMovie หรือ GarageBand)

การวัดและประเมินผลตามสภาพจริง

เครื่องมือวัด: Reading Progress Insights สำหรับดูความคล่องแคล่ว และ Rubrics ใน Teams Assignment

เกณฑ์การประเมิน (Rubric Criteria)

กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาต่างประเทศ (ภาษาอังกฤษ)

บริบท: เน้นความสามารถในการสื่อสารเพื่อการใช้งานจริง (Communicative Competence) และความมั่นใจในการใช้ภาษา

กิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก: “นักพูดสุนทรพจน์ระดับโลก” (Global TED-Style Speaker)

สถานการณ์: นักเรียนต้องนำเสนอแนวคิดเพื่อแก้ปัญหาสังคม (Social Issues) หรือเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) เป็นภาษาอังกฤษ ความยาว 3-5 นาที

กระบวนการ (Active Learning)

  1. สืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับปัญหาที่เลือกโดยใช้ Search Coach เพื่อหาข้อมูลภาษาอังกฤษที่น่าเชื่อถือ 22
  2. ร่างบทสุนทรพจน์ใน Microsoft Word (บน Chromebook)
  3. ฝึกซ้อมการพูดโดยใช้ Speaker Coach ใน PowerPoint (บนเว็บหรือแอป) เพื่อรับ AI Feedback เรื่องจังหวะ, ระดับเสียง, และคำฟุ่มเฟือย (Filler Words) 14
  4. บันทึกวิดีโอการนำเสนอจริง

การวัดและประเมินผลตามสภาพจริง:

หลักฐาน: รายงานผลจาก Speaker Coach (Rehearsal Report) และคลิปวิดีโอการพูด

เกณฑ์การประเมิน:

กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

บริบท: การสร้างพลเมืองดิจิทัล (Digital Citizenship) และความเข้าใจทางประวัติศาสตร์ผ่านหลักฐาน

กิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก: “นักสืบประวัติศาสตร์ท้องถิ่น” (Local History Detective)

สถานการณ์: นักเรียนลงพื้นที่ชุมชนเพื่อสืบค้นประวัติศาสตร์ท้องถิ่น สัมภาษณ์ปราชญ์ชาวบ้าน และรวบรวมหลักฐานชั้นต้น แล้วนำเสนอในรูปแบบสารคดีสั้น

กระบวนการ (Active Learning)

  1. วางแผนการลงพื้นที่และเตรียมคำถามสัมภาษณ์ (Collaborative Planning บน Teams)
  2. ลงพื้นที่เก็บข้อมูล ถ่ายภาพและวิดีโอด้วย iPad
  3. ตรวจสอบข้อมูลเทียบเคียงกับเอกสารทางประวัติศาสตร์ออนไลน์
  4. ตัดต่อสารคดีและเผยแพร่

การวัดและประเมินผลตามสภาพจริง:

เครื่องมือวัด: Digital Portfolio และ Peer Assessment

เกณฑ์การประเมิน

บทที่ 5: แนวทางการวัดและประเมินผลกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (วิทยาศาสตร์)

บริบท: การสืบเสาะหาความรู้ (Inquiry-based Learning) และการใช้หลักฐานเชิงประจักษ์

กิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก: “รายงานปฏิบัติการดิจิทัลมัลติมีเดีย” (Multimedia Digital Lab Report)

สถานการณ์: แทนการส่งรายงานแล็บแบบกระดาษที่มีแต่ตัวหนังสือ ให้นักเรียนทำรายงานในรูปแบบ OneNote หรือ Sway ที่ผสมผสานภาพถ่าย วิดีโอ และกราฟข้อมูลจากการทดลอง

กระบวนการ (Active Learning)

  1. ทำการทดลองวิทยาศาสตร์ (เช่น การไทเทรต, การผ่าตัด)
  2. ใช้ iPad ถ่ายภาพ/วิดีโอขณะเกิดปฏิกิริยาหรือจุดสำคัญของการทดลอง
  3. ใช้ Chromebook วิเคราะห์ข้อมูลใน Excel สร้างกราฟ
  4. รวบรวมข้อมูลทั้งหมดลงใน OneNote Class Notebook พร้อมเขียนสรุปและอภิปรายผล

การวัดและประเมินผลตามสภาพจริง

เครื่องมือวัด: OneNote Class Notebook (Teacher Review)

เกณฑ์การประเมิน

กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (เทคโนโลยี/วิทยาการคำนวณ)

บริบท: การคิดเชิงคำนวณ (Computational Thinking) และการแก้ปัญหา

กิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก: “นักพัฒนาแอปพลิเคชันเพื่อชุมชน” (Community App Developer)

สถานการณ์: ระบุปัญหาในโรงเรียนหรือชุมชน แล้วออกแบบต้นแบบแอปพลิเคชัน (Prototype) เพื่อแก้ปัญหานั้น

กระบวนการ (Active Learning)

  1. Empathize และ Define ปัญหา (Design Thinking)
  2. ออกแบบ UI/UX บน iPad (ใช้แอปวาดรูป หรือ Keynote)
  3. เขียนโค้ดเบื้องต้นหรือทำ Mockup บน Chromebook
  4. นำเสนอผลงาน (Pitching)

การวัดและประเมินผลตามสภาพจริง:

เครื่องมือวัด: GitHub (สำหรับการดู Code) หรือไฟล์ Prototype

เกณฑ์การประเมิน:

กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์

บริบท: การนำคณิตศาสตร์ไปใช้ในชีวิตจริง (Real-world Application)

กิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก: “ที่ปรึกษาทางการเงินรุ่นเยาว์” (Young Financial Consultant)

สถานการณ์: นักเรียนได้รับโจทย์เป็นเคสจำลอง (Case Study) ของบุคคลที่มีรายรับ-รายจ่ายและเป้าหมายต่างกัน นักเรียนต้องวางแผนการเงินให้บุคคลนั้นบรรลุเป้าหมาย

กระบวนการ (Active Learning)

  1. วิเคราะห์ข้อมูลตัวเลขและเงื่อนไขต่างๆ
  2. สร้างแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ (Mathematical Model) ใน Google Sheets หรือ Excel บน Chromebook เพื่อคำนวณดอกเบี้ย ภาษี และการผ่อนชำระ
  3. นำเสนอแผนการเงินด้วยกราฟและข้อมูลเชิงลึก

การวัดและประเมินผลตามสภาพจริง

เครื่องมือวัด: ไฟล์ Spreadsheet และคลิปนำเสนอ

เกณฑ์การประเมิน:

บทที่ 6: แนวทางการวัดและประเมินผลกลุ่มสาระการเรียนรู้สุนทรียภาพและสุขภาวะ

กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ (ทัศนศิลป์, ดนตรี, นาฏศิลป์)

บริบท: การแสดงออกทางความคิดสร้างสรรค์และการสะท้อนตัวตน

กิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก: “แกลเลอรีเสมือนจริง” (Virtual Art Gallery & Portfolio)

สถานการณ์: นักเรียนสร้างสรรค์ผลงานศิลปะตลอดภาคเรียน และจัดนิทรรศการออนไลน์

กระบวนการ (Active Learning):

  1. สร้างสรรค์ผลงาน (วาดภาพดิจิทัลบน iPad, แต่งเพลงใน GarageBand)
  2. จัดทำ Digital Portfolio โดยใช้ Sway หรือ Canva รวบรวมผลงาน
  3. เขียนคำอธิบายแนวคิด (Artist Statement) และบันทึกวิดีโอสะท้อนคิด (Reflection) เกี่ยวกับพัฒนาการของตนเอง

การวัดและประเมินผลตามสภาพจริง:

เครื่องมือวัด: Digital Portfolio

เกณฑ์การประเมิน:

กลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา

บริบท: การดูแลสุขภาพแบบองค์รวมและการพัฒนาสมรรถภาพ

กิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก: “โค้ชสุขภาพส่วนตัว” (Personal Health Coach)

สถานการณ์: นักเรียนวางแผนพัฒนาสมรรถภาพทางกายของตนเองในระยะเวลา 4-8 สัปดาห์

กระบวนการ (Active Learning)

  1. ทดสอบสมรรถภาพและตั้งเป้าหมาย
  2. บันทึกกิจกรรมการออกกำลังกายและโภชนาการลงใน Google Sheets หรือแอปบันทึกสุขภาพ
  3. ใช้ iPad ถ่ายวิดีโอวิเคราะห์ท่าทาง (Movement Analysis) ในกีฬาที่เลือก (เช่น ท่าชู้ตบาสเกตบอล) เพื่อเปรียบเทียบกับท่ามาตรฐาน

การวัดและประเมินผลตามสภาพจริง:

เครื่องมือวัด: Fitness Log และคลิปวิดีโอวิเคราะห์ท่าทาง

เกณฑ์การประเมิน

กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ

บริบท: การประกอบการและการทำงานอาชีพ

กิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก: “แผนธุรกิจนวัตกรรม” (Innovation Business Pitch)

สถานการณ์: นักเรียนรวมกลุ่มกันคิดค้นผลิตภัณฑ์หรือบริการ และจัดทำแผนธุรกิจเสมือนจริง

กระบวนการ (Active Learning)

  1. สำรวจตลาดและวิเคราะห์ SWOT
  2. ทำบัญชีต้นทุนและวางแผนการตลาด
  3. ออกแบบโลโก้และสื่อโฆษณาด้วย Canva
  4. นำเสนอแผนธุรกิจ (Pitching)

การวัดและประเมินผลตามสภาพจริง

เครื่องมือวัด: Business Plan Document และ Pitch Deck

เกณฑ์การประเมิน

บทที่ 7: กลยุทธ์การนำไปปฏิบัติและความท้าทาย

การพัฒนาครู (Teacher Professional Development)

ความสำเร็จของการประเมินผลตามสภาพจริงขึ้นอยู่กับ “ทักษะของครู” เป็นสำคัญ โครงการ “AI for Teachers” ที่กระทรวงศึกษาธิการร่วมมือกับ Microsoft มีบทบาทสำคัญในการติดอาวุธให้ครูไทย 39 ครูต้องได้รับการฝึกอบรมไม่เพียงแต่การใช้เครื่องมือ (How to use) แต่ต้องเข้าใจ “วิธีวิทยา” (Pedagogy) ในการออกแบบการวัดผลที่สอดคล้องกับการเรียนรู้เชิงลึก

การจัดการความเหลื่อมล้ำทางดิจิทัล (Bridging the Digital Divide)

แม้จะมีนโยบายแจกอุปกรณ์ แต่โรงเรียนบางแห่งอาจยังมีข้อจำกัดด้านอินเทอร์เน็ต สถานศึกษาควรบริหารจัดการโดยใช้รูปแบบ “Hybrid” คือ ผสมผสานการทำงานแบบออฟไลน์และออนไลน์ หรือจัดสรรเวลาให้ผู้เรียนเข้าถึงอุปกรณ์ส่วนกลาง (Computer Lab) อย่างทั่วถึง เพื่อให้มั่นใจว่าการวัดผลนี้จะไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง 40

จริยธรรมในการใช้ AI (AI Ethics & Integrity)

เมื่อมีการใช้เทคโนโลยีอย่างเข้มข้น ประเด็นเรื่องการให้ AI ทำงานแทน (AI Plagiarism) เป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ การวัดผลตามสภาพจริงจึงต้องเน้นที่ “กระบวนการ” (Process) และ “การสอบปากเปล่า” (Oral Defense) มากกว่าแค่ผลงานสุดท้าย ครูควรสอนให้นักเรียนใช้ AI ในฐานะ “ผู้ช่วย” (Copilot) ไม่ใช่ “ผู้ทำแทน” (Autopilot) และกำหนดเกณฑ์การเปิดเผยการใช้ AI ในชิ้นงานอย่างโปร่งใส 41

บทสรุป

การปฏิรูปการศึกษาผ่านแพลตฟอร์ม NDLP ด้วยการบูรณาการ iPad และ Chromebook เข้ากับการวัดและประเมินผลตามสภาพจริง ถือเป็นก้าวย่างสำคัญที่จะพลิกโฉมการศึกษาระดับมัธยมปลายของไทย จากการเรียนรู้แบบผิวเผินที่มุ่งเน้นการสอบ ไปสู่การเรียนรู้เชิงลึกที่สร้างทักษะชีวิตและทักษะอาชีพที่แท้จริง

ตารางสรุปเครื่องมือและการวัดผลตามกลุ่มสาระ:

กลุ่มสาระฯกิจกรรมตัวอย่างเครื่องมือหลัก (NDLP/Devices)การวัดผลตามสภาพจริง
ภาษาไทยผู้สร้างคอนเทนต์วรรณคดีReading Progress, iPad VideoFluency data, Video Production
คณิตศาสตร์ที่ปรึกษาการเงินExcel/Sheets, ChromebookMathematical Models, Reasoning
วิทยาศาสตร์รายงานแล็บมัลติมีเดียOneNote, iPad CameraLab Process evidence, Analysis
สังคมศึกษาสารคดีชุมชนSearch Coach, Video EditorSource credibility, Storytelling
สุขศึกษา/พละโค้ชสุขภาพส่วนตัวFitness Log, Video AnalysisConsistency, Movement correctness
ศิลปะแกลเลอรีเสมือนจริงDigital Portfolio (Sway), iPad ArtCreativity process, Reflection
การงานอาชีพแผนธุรกิจนวัตกรรมCanva, ExcelBusiness feasibility, Pitching
ภาษาต่างประเทศนักพูดสุนทรพจน์Speaker Coach, WordSpeech metrics (Pace/Pitch), Growth

การเปลี่ยนแปลงนี้ต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ทั้งผู้กำหนดนโยบายที่ต้องสนับสนุนทรัพยากร ผู้บริหารสถานศึกษาที่ต้องเปิดกว้างต่อวิธีการวัดผลใหม่ๆ และครูผู้สอนที่ต้องกล้าที่จะปรับเปลี่ยนบทบาทจาก “ผู้สอน” เป็น “โค้ช” เพื่อนำพาเด็กไทยไปสู่การเป็นพลเมืองดิจิทัลที่มีคุณภาพและศักยภาพระดับโลก

Works cited

  1. คณะกรรมาธิการการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมวุฒิสภา, accessed November 26, 2025, https://www.senate.go.th/assets/portals/124/fileups/191/files/1.NDLP.pdf
  2. NDLP | รูปแบบการจัดการเรียนรู้แห่งชาติโดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเป็นฐาน, accessed November 26, 2025, https://www.ndlp.go.th/
  3. ไมโครซอฟท์ เดินหน้าโครงการ THAI Academy – AI in Education พลิกโฉมการศึกษาไทยด้วย AI จากพันธมิตรระดับโลกเปิดโอกาสให้คนไทยทุกช่วงวัยเข้าถึงทักษะแห่งอนาคต – ศูนย์ข่าวสารประเทศไทย – Microsoft Source, accessed November 26, 2025, https://news.microsoft.com/th-th/2025/06/09/ministry-of-education-mhesi-and-microsoft-join-forces-to-transform-thai-education-with-ai-th/
  4. A New Era of Learning: Canva and OBEC Bring Creativity and Innovation to Every Thai Classroom – RYT9, accessed November 26, 2025, https://www.ryt9.com/en/prg/12768432
  5. Thailand Digital Education – International Trade Administration, accessed November 26, 2025, https://www.trade.gov/market-intelligence/thailand-digital-education
  6. 1:1 Chromebooks In High School Classrooms: Teacher Perceptions Of Integration Efforts – DUNE – University of New England, accessed November 26, 2025, https://dune.une.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1348&context=theses
  7. Surface and deep learning: a blended learning approach in preclinical years of medical school – PMC – NIH, accessed November 26, 2025, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11414262/
  8. Designing Deeper Learning Experiences for Online Instruction – NBCC, accessed November 26, 2025, https://www.nbcc.org/assets/COVID/DesigningDeeperLearningExperiencesforOnlineInstruction.pdf
  9. Deep vs. Surface Learning: Which Approach Wins? – Distance Learning Institute, accessed November 26, 2025, https://distancelearning.institute/instructional-design/deep-vs-surface-learning-approach/
  10. Full article: The why, what and how of deep learning: critical analysis and additional concerns, accessed November 26, 2025, https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/20004508.2023.2194502
  11. Zayed University Students’ Teaching and Learning Beliefs and Preferences: An analysis based on the surface versus deep learnin, accessed November 26, 2025, https://www.zu.ac.ae/lthe/vol1/lthe01_01.pdf
  12. Alternative Authentic Assessment Methods | Center for Excellence in Teaching and Learning – CETL@uconn.edu – University of Connecticut, accessed November 26, 2025, https://cetl.uconn.edu/resources/teaching-and-learning-assessment/teaching-and-learning-assessment-overview/assessment-design/alternative-authentic-assessment-methods/
  13. Authentic Assessments | Center for the Advancement of Teaching Excellence, accessed November 26, 2025, https://teaching.uic.edu/cate-teaching-guides/assessment-grading-practices/authentic-assessments/
  14. How educators can use Speaker Coach to develop confident public speakers – Microsoft, accessed November 26, 2025, https://www.microsoft.com/en-us/education/blog/2023/08/how-educators-can-use-speaker-coach-to-develop-confident-public-speakers/
  15. High School Learning with Apple #14: Completing a Portfolio of Work, accessed November 26, 2025, https://education.apple.com/resource/250013659
  16. High School Students Activities and Learning Experiences: Students’ Views of an Ipad Initiative – ISU ReD, accessed November 26, 2025, https://ir.library.illinoisstate.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=2177&context=etd
  17. The National Digital Literacy Programme – Kranji Secondary School, accessed November 26, 2025, https://www.kranjisec.moe.edu.sg/files/2023/KSS%20NDLP%20Parent%20Engagement%20Slides%202023.pdf
  18. Getting started with Reading Progress in Teams – Microsoft Support, accessed November 26, 2025, https://support.microsoft.com/en-us/topic/getting-started-with-reading-progress-in-teams-7617c11c-d685-4cb7-8b75-3917b297c407
  19. Use Reading Coach in Immersive Reader – Microsoft Support, accessed November 26, 2025, https://support.microsoft.com/en-us/topic/use-reading-coach-in-immersive-reader-ead9a4e1-ef79-44ec-b7fe-62294bcfee01
  20. Languages supported in Microsoft Teams for Education, accessed November 26, 2025, https://support.microsoft.com/en-us/topic/languages-supported-in-microsoft-teams-for-education-293792c3-352e-4b24-9fc2-4c28b5de2db8
  21. Strengthen presentation skills with Speaker Coach | Microsoft Education Blog, accessed November 26, 2025, https://www.microsoft.com/en-us/education/blog/2023/02/strengthen-presentation-skills-with-speaker-coach/
  22. แนะนำ Search Coach ใน Microsoft Teams ตัวช่วยค้นหาแบบมีตัวเลือก และไม่มีโฆษณา! – KDMC, accessed November 26, 2025, https://kdmc.kmitl.ac.th/4911/
  23. Microsoft Learning Accelerators – 5 tools for students – Acer for Education, accessed November 26, 2025, https://acerforeducation.acer.com/technologies/teachers/microsoft-learning-accelerators-5-tools-for-students/
  24. Microsoft Teams Assignment LTI now available in Canvas – Instructure Community, accessed November 26, 2025, https://community.canvaslms.com/t5/The-Product-Blog/Microsoft-Teams-Assignment-LTI-now-available-in-Canvas/ba-p/617732
  25. Microsoft Introduces Full Suite of Learning Accelerator Tools at No Extra Cost, accessed November 26, 2025, https://thejournal.com/articles/2023/02/09/microsoft-introduces-full-suite-of-learning-accelerator-tools-at-no-extra-cost.aspx
  26. What is Authentic Assessment? – Consider the Source New York, accessed November 26, 2025, https://considerthesourceny.org/using-primary-sources/consider-source-book/section-iv/what-authentic-assessment
  27. Authentic Learning Across Disciplines and Borders with Scholarly Digital Storytelling – ERIC, accessed November 26, 2025, https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1314681.pdf
  28. High School Lab Report Rubric, accessed November 26, 2025, https://files.edgenuity.com/help_center/classroom_resources/curriculum_resources/science/high_school_lab_report_rubric.pdf
  29. Sample Laboratory Report Rubrics – CRLT – University of Michigan, accessed November 26, 2025, https://crlt.umich.edu/gsis/p7_11
  30. Authentic Assessments – News | The Office of Learning Technologies, accessed November 26, 2025, https://www.uab.edu/elearning/news/faculty-best-practices-news/assess-student-learning-using-authentic-assessments
  31. High School Business Challenge Rubric, accessed November 26, 2025, https://www.atu.edu/business/docs/HSBC%20Rubric%20Finale.pdf
  32. Authentic Assessment Methods for Mathematics | Resilient Educator, accessed November 26, 2025, https://resilienteducator.com/classroom-resources/authentic-assessment-methods-for-mathematics/
  33. Authentic Assessment – Center for Innovative Teaching & Learning, accessed November 26, 2025, https://citl.indiana.edu/teaching-resources/assessing-student-learning/authentic-assessment/index.html
  34. Reporter14 Authentic Art Aseesment | PDF | Educational Assessment | Teachers – Scribd, accessed November 26, 2025, https://www.scribd.com/document/886469607/Reporter14-Authentic-Art-Aseesment
  35. PORTFOLIO RUBRIC – Cab Calloway School of the Arts, accessed November 26, 2025, https://www.cabcallowayschool.org/wp-content/uploads/2016/07/HS-DIGITAL-COMM-ARTS-PORTFOLIO-2017-2018.pdf
  36. Fitness Log Rubric.doc – Google Docs, accessed November 26, 2025, https://docs.google.com/document/d/1M_jCvn4UZYjA0F4iaSUQYAoKof4Mp3Qa1AV8jNw4U6U/edit?hl=en&pli=1
  37. Leveraging Technology for Grading and Assessment in Physical Education, accessed November 26, 2025, https://blog.gophersport.com/leveraging-technology-for-grading-and-assessment-in-pe/
  38. Rubric For Making A Business Plan: Senior High School | PDF – Scribd, accessed November 26, 2025, https://www.scribd.com/document/559012828/rubric-business-plan
  39. OBEC, OVEC, IPST, ETDA, and Microsoft Collaborate to Empower Teachers Nationwide with Future-Ready AI Skills Through ‘AI for Teachers’ Program – Source Asia, accessed November 26, 2025, https://news.microsoft.com/source/asia/2025/10/31/obec-ovec-ipst-etda-and-microsoft-collaborate-to-empower-teachers-nationwide-with-future-ready-ai-skills-through-ai-for-teachers-program/
  40. EDUCATION IN THAILAND 2022 EDITION – ONEC Backoffice for Administrator, accessed November 26, 2025, http://backoffice.onec.go.th/uploads/Book/2057-file.pdf
  41. 2025 Microsoft AI in Education Report | PDF | Artificial Intelligence – Scribd, accessed November 26, 2025, https://www.scribd.com/document/891912037/2025-Microsoft-AI-in-Education-Report
  42. Asian & European Teachers’ Perspectives on AI and Education – Asia-Europe Foundation (ASEF), accessed November 26, 2025, https://asef.org/wp-content/uploads/2023/12/2023_10_ASEF_AI_and_Education_009_111223_FINAL_DOUBLE.pdf
Post Views: 14

Comments

comments

Powered by Facebook Comments

Exit mobile version