Site icon Digital Learning Classroom

การออกแบบแผนการจัดการเรียนรู้ดนตรีเชิงบูรณาการสู่การประเมินวิทยฐานะ ว9/2564

ดร.อนุศร หงษ์ขุนทด
แชร์เรื่องนี้

การออกแบบแผนการจัดการเรียนรู้ดนตรีเชิงบูรณาการสู่การประเมินวิทยฐานะ ว9/2564

ดร.อนุศร หงษ์ขุนทด
ศึกษานิเทศก์ วิทยฐานะศึกษานิเทศก์เชี่ยวชาญ สพม.นครราชสีมา
Musicmankob@gmail.com 22 ตุลาคม 2568


__________________________________

บทสรุปสำหรับครู

รายงานฉบับนี้นำเสนอแนวทางเชิงกลยุทธ์ในการออกแบบแผนการจัดการเรียนรู้สำหรับครูดนตรี เพื่อตอบสนองต่อเกณฑ์การประเมินเพื่อขอมีหรือเลื่อนวิทยฐานะตามหลักเกณฑ์ ว9/2564 โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านที่ 2 ด้านผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียน 1 รายงานฉบับนี้ชี้ให้เห็นว่าเกณฑ์การประเมินดังกล่าวไม่ได้เป็นเพียงข้อกำหนดเชิงบริหาร แต่เป็นตัวเร่งสำคัญที่ผลักดันให้เกิดการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์การสอนดนตรีไปสู่รูปแบบที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางและมีประสิทธิภาพสูงขึ้น

กรอบแนวคิดหลักที่นำเสนอคือ “รูปแบบการสอนแบบบูรณาการ” ซึ่งผสานเทคนิคการสอนสมัยใหม่สองรูปแบบเข้าด้วยกัน ได้แก่ การสอนแบบห้องเรียนกลับด้าน (Flipped Classroom) สำหรับการเรียนรู้ภาคทฤษฎี และ การเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐาน (Project-Based Learning – PBL) สำหรับการนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ในการปฏิบัติและสร้างสรรค์ผลงานจริง รูปแบบการสอนผสมผสานนี้ได้รับการออกแบบมาเพื่อสร้างหลักฐานเชิงประจักษ์ที่ชัดเจนและหลากหลายเกี่ยวกับผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียน ซึ่งสอดคล้องโดยตรงกับตัวชี้วัดของเกณฑ์การประเมิน ว9/2564 นอกจากนี้ รายงานยังได้กล่าวถึงการนำ การเรียนรู้ผ่านเกม (Gamification) มาใช้เพื่อเสริมสร้างแรงจูงใจในการฝึกซ้อม และเน้นย้ำความสำคัญของ การออกแบบย้อนกลับ (Backward Design) เพื่อให้มั่นใจว่าทุกกิจกรรมการเรียนรู้ที่ออกแบบขึ้นนั้นมีเป้าหมายที่ชัดเจนและเชื่อมโยงโดยตรงกับเกณฑ์การประเมิน

ส่วนที่ 1: การถอดรหัสเกณฑ์การประเมิน ว9/2564 ด้านที่ 2 สำหรับครูดนตรี

ส่วนนี้เป็นการวิเคราะห์และตีความข้อกำหนดของเกณฑ์การประเมิน ว9/2564 ให้เป็นแนวทางปฏิบัติที่ชัดเจนสำหรับครูดนตรี โดยมีเป้าหมายเพื่อเปลี่ยนข้อกำหนดที่อาจดูซับซ้อนให้เป็นเครื่องมือในการพัฒนาการสอนและแสดงศักยภาพของผู้เรียนได้อย่างเต็มที่

1.1 ปรัชญาและเป้าหมายของเกณฑ์การประเมิน PA

เกณฑ์การประเมิน ว9/2564 ได้ปรับเปลี่ยนแนวทางการประเมินจากการพิจารณาเอกสารเชิงปริมาณไปสู่การประเมินผลการปฏิบัติงานจริงผ่าน “ข้อตกลงในการพัฒนางาน” หรือ Performance Agreement (PA) 2 หัวใจสำคัญของ PA คือการมุ่งเน้นการพัฒนาวิชาชีพอย่างต่อเนื่องของครู ซึ่งต้องสะท้อนออกมาเป็นผลลัพธ์ที่เป็นรูปธรรมที่เกิดขึ้นกับผู้เรียน 2

ข้อตกลง PA ประกอบด้วย 2 ส่วนหลัก 2:

1.2 เจาะลึกตัวชี้วัดด้านผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียน (Aspect 2)

ด้านที่ 2 ด้านผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียน เป็นส่วนที่ประเมินจากผลงานหรือผลการปฏิบัติของผู้เรียนที่เกิดขึ้นจริงหลังจากการจัดการเรียนรู้ของครู 2 การทำความเข้าใจตัวชี้วัดเหล่านี้ในบริบทของห้องเรียนดนตรีเป็นกุญแจสำคัญในการออกแบบกิจกรรมและรวบรวมหลักฐาน ตัวชี้วัดหลักๆ สามารถตีความได้ดังนี้ 7:

ตัวชี้วัดเหล่านี้เรียกร้องให้การประเมินผลต้องก้าวข้ามการทดสอบความจำหรือการบรรเลงตามตัวโน้ตเพียงอย่างเดียว ไปสู่การประเมินทักษะการคิดวิเคราะห์ การสร้างสรรค์ และการกำกับตนเองของผู้เรียน 8

ตารางที่ 1: การถอดรหัสตัวชี้วัด ว9/2564 ด้านที่ 2 สำหรับการศึกษาดนตรี

ตัวชี้วัดตามเกณฑ์ ก.ค.ศ.การตีความในบริบทดนตรีตัวอย่างหลักฐานเชิงประจักษ์
1. ผู้เรียนสามารถเข้าใจสิ่งที่เรียนและเข้าใจบทเรียนผู้เรียนสามารถอธิบายหลักการทฤษฎีดนตรีและแสดงออกผ่านการปฏิบัติได้ถูกต้องวิดีโอขณะผู้เรียนสาธิตการไล่สเกลพร้อมอธิบายโครงสร้าง, แบบทดสอบสั้นๆ หลังเรียน
2. ผู้เรียนสามารถเชื่อมโยงความรู้หรือประสบการณ์เดิมกับการเรียนรู้ใหม่ผู้เรียนนำทักษะหรือความรู้ทางดนตรีเดิมมาปรับใช้กับสถานการณ์หรือบทเพลงใหม่คลิปการด้นสด (Improvisation) โดยใช้รูปแบบคอร์ดที่เพิ่งเรียน, ผลงานการเรียบเรียงเพลงที่คุ้นเคยในสไตล์ใหม่
3. ผู้เรียนได้สร้างความรู้เองหรือได้สร้างประสบการณ์ใหม่จากการเรียนรู้ผู้เรียนสร้างสรรค์ผลงานดนตรี (เช่น การประพันธ์, การเรียบเรียง) ด้วยตนเองไฟล์ PDF โน้ตเพลงที่ผู้เรียนประพันธ์, ไฟล์เสียงผลงานเพลงที่ผู้เรียนสร้างสรรค์ขึ้น
4. ผู้เรียนได้รับการกระตุ้นและเกิดแรงจูงใจในการเรียนรู้ผู้เรียนแสดงออกถึงความกระตือรือร้น มีส่วนร่วมในกิจกรรม และมีความมุ่งมั่นในการฝึกฝนภาพถ่ายบรรยากาศการทำงานกลุ่มที่ผู้เรียนมีส่วนร่วม, วิดีโอการแสดงความคิดเห็นและวางแผนการซ้อม
5. ผู้เรียนได้รับการพัฒนาทักษะความเชี่ยวชาญจากการเรียนรู้ผู้เรียนมีพัฒนาการด้านทักษะการปฏิบัติเครื่องดนตรีที่ดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัดคลิปวิดีโอเปรียบเทียบการบรรเลงเพลงเดียวกันในช่วงต้นและท้ายภาคเรียน
6. ผู้เรียนได้รับข้อมูลสะท้อนกลับเพื่อปรับปรุงการเรียนรู้ผู้เรียนสามารถรับฟังความคิดเห็น (จากครูและเพื่อน) และนำไปปรับปรุงการปฏิบัติของตนเองวิดีโอขณะทำกิจกรรม Peer Feedback ที่เพื่อนช่วยแนะนำการปฏิบัติและผู้เรียนนำไปปรับแก้
7. ผู้เรียนได้รับการพัฒนาการเรียนรู้ในบรรยากาศชั้นเรียนที่เหมาะสมผู้เรียนกล้าแสดงออก กล้าทดลอง และทำงานร่วมกับผู้อื่นได้อย่างสร้างสรรค์วิดีโอบรรยากาศการซ้อมกลุ่มที่แสดงถึงการร่วมมือและการสื่อสารเชิงบวก
8. ผู้เรียนสามารถกำกับการเรียนรู้และมีการเรียนรู้แบบนำตนเองผู้เรียนสามารถวางแผนการซ้อมของตนเอง สืบค้นข้อมูลเพิ่มเติม และแก้ปัญหาเบื้องต้นได้สมุดบันทึกการฝึกซ้อมของผู้เรียน (Practice Log), วิดีโอที่ผู้เรียนใช้สื่อออนไลน์เพื่อหาเทคนิคการเล่นเพิ่มเติม

1.3 ข้อกำหนดด้านหลักฐานดิจิทัลและการนำเสนอ

การนำเสนอผลลัพธ์การเรียนรู้ต้องทำผ่านระบบ Digital Performance Appraisal (DPA) ซึ่งมีข้อกำหนดทางเทคนิคที่ชัดเจน 2

ข้อจำกัดทางเทคนิคเหล่านี้ไม่ใช่เพียงอุปสรรค แต่เป็นเครื่องมือคัดกรองเชิงการสอนที่สำคัญ การห้ามตัดต่อวิดีโอเป็นการส่งเสริมให้ครูต้องทำให้ “กระบวนการเรียนรู้” ของนักเรียนปรากฏชัดเจน แทนที่จะนำเสนอเฉพาะ “ผลผลิต” ที่สมบูรณ์แบบแต่ไม่เห็นเบื้องหลัง วิดีโอการซ้อม การถกเถียงเพื่อแก้ปัญหาทางดนตรี หรือการที่นักเรียนโค้ชกันเองในกลุ่มย่อย จะกลายเป็นหลักฐานชั้นดีที่แสดงถึงการเรียนรู้ที่แท้จริง ซึ่งสอดคล้องกับตัวชี้วัดต่างๆ ได้อย่างเป็นธรรมชาติ ดังนั้น ข้อกำหนดนี้จึงเป็นการผลักดันให้ครูนำวิธีการสอนแบบ Active Learning และ PBL มาใช้ ซึ่งเน้นกระบวนการและการมีส่วนร่วมของผู้เรียนเป็นหัวใจสำคัญ

ส่วนที่ 2: กรอบแนวคิดการจัดการเรียนรู้ดนตรีแบบบูรณาการ

เพื่อให้การจัดการเรียนรู้สามารถสร้างผลลัพธ์ที่ตอบโจทย์เกณฑ์การประเมินได้อย่างมีประสิทธิภาพ จำเป็นต้องมีกรอบแนวคิดในการวางแผนที่ชัดเจน การออกแบบย้อนกลับ (Backward Design) คือปรัชญาการวางแผนที่เหมาะสมที่สุดในบริบทนี้

2.1 การออกแบบย้อนกลับ (Backward Design) ในบริบทดนตรีศึกษา

Backward Design คือกระบวนการวางแผนการสอนที่เริ่มต้นจากเป้าหมายสุดท้ายแล้วทำงานย้อนกลับมาสู่กิจกรรมการเรียนรู้ ซึ่งประกอบด้วย 3 ขั้นตอนหลัก:

  1. กำหนดเป้าหมายที่ต้องการ (Identify Desired Results): ขั้นตอนนี้คือการนำตัวชี้วัดของ ว9/2564 ด้านที่ 2 ที่ถอดรหัสแล้วในส่วนที่ 1 มาเป็นเป้าหมายการเรียนรู้สูงสุด เป้าหมายไม่ใช่การ “สอนให้จบเล่ม” แต่คือการ “สร้างผู้เรียนที่สามารถแสดงความสามารถตามตัวชี้วัดได้”
  2. กำหนดหลักฐานที่ยอมรับได้ (Determine Acceptable Evidence): ในขั้นตอนนี้ ครูต้องตอบคำถามว่า “ผลงานอะไรของผู้เรียนที่จะเป็นเครื่องยืนยันว่าพวกเขาบรรลุเป้าหมายแล้ว” คำตอบของคำถามนี้คือรายการหลักฐานดิจิทัลที่เราจะส่งเข้าระบบ DPA เช่น วิดีโอการแสดงโครงงานกลุ่ม, ไฟล์ PDF โน้ตเพลงที่นักเรียนแต่ง, หรือภาพถ่าย Mind Map การวางแผนการทำงานของนักเรียน 10
  3. วางแผนประสบการณ์การเรียนรู้และการสอน (Plan Learning Experiences and Instruction): เมื่อมีเป้าหมายและหลักฐานที่ชัดเจนแล้ว ขั้นตอนสุดท้ายคือการเลือกและออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนที่จะนำผู้เรียนไปสู่การสร้างหลักฐานเหล่านั้นได้สำเร็จ ซึ่งในที่นี้คือการนำเทคนิค Flipped Classroom และ Project-Based Learning มาใช้เป็นเครื่องมือหลัก

การใช้ Backward Design จะเปลี่ยนสถานะของเกณฑ์การประเมิน ว9/2564 จาก “บททดสอบปลายทาง” ให้กลายเป็น “พิมพ์เขียวในการจัดการเรียนการสอน” มันเปลี่ยนคำถามในใจของครูจาก “วันนี้จะสอนเนื้อหาอะไรดี” ไปเป็น “นักเรียนต้องทำอะไรได้บ้างเพื่อให้ผ่านการประเมิน และเราจะออกแบบประสบการณ์อย่างไรให้พวกเขาทำสิ่งนั้นได้” วิธีคิดนี้ทำให้การสอนทุกคาบเรียนมีเป้าหมายที่ชัดเจนและเชื่อมโยงกับผลลัพธ์สุดท้ายอย่างเป็นระบบ ทำให้กระบวนการทั้งหมดมีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผลสูงสุด

ส่วนที่ 3: เทคนิคและนวัตกรรมการสอนเพื่อสร้างผลลัพธ์การเรียนรู้ขั้นสูง

ส่วนนี้คือหัวใจเชิงปฏิบัติของรายงาน ที่จะลงรายละเอียดเทคนิคการสอนที่สามารถสร้างผลลัพธ์การเรียนรู้ที่ลึกซึ้งและวัดผลได้ตามเกณฑ์การประเมิน

3.1 การสอนแบบห้องเรียนกลับด้าน (Flipped Classroom): กลยุทธ์หลักในการผสานทฤษฎีและปฏิบัติ

ปัญหาคลาสสิก: ครูดนตรีมักประสบปัญหาเวลาในชั้นเรียนมีจำกัด การอธิบายทฤษฎีดนตรีที่จำเป็น เช่น การอ่านโน้ต ทฤษฎีคอร์ด หรือประวัติดนตรี มักจะกินเวลาส่วนใหญ่ไป ทำให้เหลือเวลาสำหรับการฝึกปฏิบัติจริงซึ่งเป็นหัวใจของวิชาดนตรีน้อยลง

ทางออก: Flipped Classroom คือการย้ายการบรรยายเนื้อหาทฤษฎีออกจากห้องเรียน โดยให้นักเรียนศึกษาผ่านวิดีโอสั้นๆ ที่ครูสร้างขึ้นเองจากที่บ้านก่อนเข้าเรียน 11

แนวทางการนำไปใช้:

3.2 การเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐาน (Project-Based Learning – PBL): เครื่องมือสร้างสรรค์ผลงานเชิงประจักษ์

แนวคิด: PBL คือกรอบการทำงานที่สมบูรณ์แบบที่สุดในการนำความรู้ทางทฤษฎีที่ได้จาก Flipped Classroom มาประยุกต์ใช้ในบริบทที่มีความหมายและเป็นรูปธรรม 15 PBL เปิดโอกาสให้นักเรียนได้ทำงานร่วมกันเป็นระยะเวลานานเพื่อสร้างสรรค์ผลงานหรือการแสดงที่มีเป้าหมายชัดเจน ซึ่งกระบวนการทำงานทั้งหมดจะผลิตหลักฐานการเรียนรู้ที่หลากหลายและน่าเชื่อถือออกมาโดยอัตโนมัติ

กระบวนการ PBL 5 ขั้นตอนในชั้นเรียนดนตรี (ดัดแปลงจาก 16):

  1. การค้นหาแนวคิดโครงงาน: เริ่มต้นด้วยคำถามชี้นำที่น่าสนใจ (Driving Question) เช่น “เราในฐานะนักดนตรี จะสร้างสรรค์คอนเสิร์ตที่บอกเล่าเรื่องราวของชุมชนเราได้อย่างไร” เพื่อกระตุ้นความสนใจและสร้างความเป็นเจ้าของโครงงานให้กับผู้เรียน 17
  2. การวางแผนโครงงาน: ผู้เรียนร่วมกันวางแผน กำหนดเป้าหมาย กำหนดบทบาทหน้าที่ (เช่น นักแต่งเพลง, ผู้เรียบเรียงเสียงประสาน, นักดนตรี, วิศวกรเสียง, ฝ่ายประชาสัมพันธ์) และสร้างเกณฑ์ความสำเร็จของโครงงานร่วมกับครู 16 ซึ่งเป็นการพัฒนาทักษะการทำงานแบบบูรณาการ (Cross-function Skills) 18
  3. การดำเนินโครงงาน: เป็นช่วงเวลาของการลงมือปฏิบัติจริง ผู้เรียนใช้เวลาในชั้นเรียน (ที่ได้คืนมาจาก Flipped Classroom) ในการประพันธ์ เรียบเรียง ซ้อม และแก้ปัญหาร่วมกัน โดยมีครูทำหน้าที่เป็นโค้ชและที่ปรึกษา 8
  4. การประเมินโครงงาน: การประเมินเกิดขึ้นตลอดกระบวนการผ่านการให้ข้อมูลป้อนกลับจากครูและเพื่อน (Peer Feedback) และการประเมินผลงานสุดท้ายโดยใช้รูบริคที่ชัดเจน (รายละเอียดในส่วนที่ 4)
  5. การเผยแพร่โครงงาน: โครงงานสิ้นสุดลงด้วยการนำเสนอผลงานต่อสาธารณะ เช่น การจัดแสดงคอนเสิร์ตในโรงเรียน, การเผยแพร่คลิปวิดีโอการแสดง, หรือการบันทึกเสียงผลงาน เพื่อสร้างกลุ่มผู้ฟังที่แท้จริงและทำให้ผลงานมีความหมาย 17

ตัวอย่างโครงงาน: “แต่งและบันทึกเสียงเพลงของตัวเอง”, “เรียบเรียงเพลงป๊อปสมัยนิยมสำหรับวงดุริยางค์ของโรงเรียน”, “สร้างสรรค์มิวสิควิดีโอเพื่อรณรงค์ปัญหาสังคม” 17

3.3 การเรียนรู้ผ่านเกม (Gamification): การสร้างแรงจูงใจและส่งเสริมการฝึกฝน

วัตถุประสงค์: เพื่อเพิ่มแรงจูงใจและความสนุกสนานในการเรียนรู้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับการฝึกฝนทักษะที่ต้องทำซ้ำๆ เช่น การฝึกสเกล หรือการทบทวนทฤษฎีดนตรี 22

กลยุทธ์ที่นำไปใช้ได้จริง:

การผสมผสานระหว่าง Flipped Classroom และ PBL สร้างวงจรการเรียนรู้ที่ส่งเสริมซึ่งกันและกันอย่างสมบูรณ์แบบ Flipped Classroom ทำหน้าที่เป็นผู้ส่งมอบความรู้ที่ “จำเป็นต้องใช้” (Just-in-time Knowledge) ในขณะที่ PBL สร้างบริบทที่แท้จริงให้เกิด “ความจำเป็นต้องรู้” (Need-to-know) ขึ้นมา นักเรียนไม่ได้เรียนเรื่องคอร์ดเพื่อไปสอบ แต่เรียนเพราะต้องใช้แต่งเพลงส่งในโครงงานของกลุ่มในสัปดาห์นี้ บริบทนี้ทำให้การเรียนรู้มีความหมาย ลึกซึ้ง และคงทนมากขึ้น ที่สำคัญที่สุด กระบวนการทำงานในโครงงาน PBL ทั้งการซ้อม การระดมสมอง การให้ฟีดแบ็กกันเอง กลายเป็นแหล่งผลิตวิดีโอที่ “เป็นธรรมชาติและไม่ผ่านการตัดต่อ” ซึ่งเป็นหลักฐานชั้นเลิศที่ตอบโจทย์ตัวชี้วัดของ ว9/2564 ได้อย่างครบถ้วน ดังนั้น สองโมเดลนี้จึงไม่ใช่แค่ “ไอเดียที่ดี” สองเรื่อง แต่เป็นสองส่วนของระบบการสอนที่ทรงพลังระบบเดียวกัน ที่ผลิตทั้งความสามารถทางดนตรีและหลักฐานการประเมินไปพร้อมๆ กัน

ส่วนที่ 4: กลยุทธ์การวัดผลและประเมินผลเพื่อจัดเก็บผลลัพธ์การเรียนรู้

ส่วนสุดท้ายนี้นำเสนอเครื่องมือเชิงปฏิบัติสำหรับการประเมินและจัดเก็บข้อมูล เพื่อให้แน่ใจว่าผลลัพธ์การเรียนรู้ที่ยอดเยี่ยมที่เกิดขึ้นในชั้นเรียน จะถูกบันทึกและนำเสนอต่อคณะกรรมการประเมินได้อย่างมีประสิทธิภาพ

4.1 การออกแบบรูบริค (Rubrics) การประเมินที่สอดคล้องกับตัวชี้วัด ว9/2564

รูบริคเป็นเครื่องมือที่จำเป็นอย่างยิ่งในการประเมินผลงานที่ซับซ้อนอย่างโครงงาน PBL เพราะช่วยกำหนดเกณฑ์ความสำเร็จที่ชัดเจนและทำให้การให้คะแนนมีความเที่ยงตรง การออกแบบรูบริคควรเชื่อมโยงกับตัวชี้วัดของ ว9/2564 โดยตรง

ตัวอย่างเกณฑ์การประเมินในรูบริคสำหรับโครงงาน “การประพันธ์และแสดงเพลงต้นฉบับ”:

4.2 การรวบรวมและนำเสนอผลงานผู้เรียนในรูปแบบดิจิทัล

กระบวนการทำงานสำหรับครูในการรวบรวมและจัดเตรียมหลักฐาน:

  1. บันทึก (Capture): บันทึกวิดีโอกิจกรรมในชั้นเรียนโดยเน้นที่ “กระบวนการ” ไม่ใช่แค่ “ผลผลิต” เช่น ตั้งกล้องบนขาตั้งเพื่อบันทึกภาพกิจกรรมกลุ่มย่อยขณะกำลังช่วยกันเรียบเรียงเพลงเป็นเวลา 15 นาที
  2. คัดเลือก (Curate): เลือกหลักฐานที่ทรงพลังที่สุดจากผลงานตลอดภาคเรียน โดยเลือกไฟล์ไม่เกิน 3 ไฟล์ 10 ที่สามารถบอกเล่าเรื่องราวการเติบโตของผู้เรียนได้ครอบคลุมหลายตัวชี้วัด เช่น ไฟล์ที่ 1 อาจเป็นวิดีโอการซ้อมช่วงแรก (แสดงการแก้ปัญหา), ไฟล์ที่ 2 เป็น PDF โน้ตเพลงฉบับสมบูรณ์ (แสดงการประยุกต์ใช้ทฤษฎี), และไฟล์ที่ 3 เป็นวิดีโอการแสดงจริง (แสดงพัฒนาการด้านทักษะ)
  3. อธิบาย (Annotate): เขียนคำอธิบายสั้นๆ แต่ทรงพลังประกอบแต่ละไฟล์หลักฐานเมื่ออัปโหลดเข้าระบบ DPA โดยในคำอธิบายควรอ้างอิงถึงภาษาของตัวชี้วัดด้านที่ 2 อย่างชัดเจน เพื่อชี้นำสายตาของกรรมการ เช่น “คลิปวิดีโอที่ไม่ผ่านการตัดต่อนี้ แสดงให้เห็นถึงความสามารถของผู้เรียนในการ… (อ้างอิงตัวชี้วัดที่ 2) และ… (อ้างอิงตัวชี้วัดที่ 3) ขณะที่พวกเขาร่วมกันแก้ปัญหาเรื่องเสียงประสานในบทเพลงที่เรียบเรียงขึ้น”
  4. จัดเตรียม (Package): ใช้รายการตรวจสอบ (Checklist) ในภาคผนวก ค. เพื่อทบทวนไฟล์ทั้งหมดให้เป็นไปตามข้อกำหนดทางเทคนิค (ประเภทไฟล์, ขนาด, การตั้งชื่อ) ก่อนการส่ง

โดยสรุป การปรับเปลี่ยนกระบวนการจัดการเรียนการสอนดนตรีให้สอดคล้องกับเกณฑ์การประเมินวิทยฐานะ ว9/2564 ไม่ใช่ภาระ แต่เป็นโอกาสอันดีในการยกระดับคุณภาพการศึกษาดนตรีให้ก้าวไปสู่การสร้างผู้เรียนที่มีทั้งทักษะปฏิบัติ ความเข้าใจเชิงทฤษฎี ความคิดสร้างสรรค์ และความสามารถในการเรียนรู้ได้ด้วยตนเองอย่างยั่งยืน

ภาคผนวก

A: ตัวอย่างแผนการจัดการเรียนรู้รายคาบแบบ Flipped Classroom + PBL

โครงงาน: “เรียบเรียงและแสดงเพลงป๊อปในสไตล์ของเรา” (ระยะเวลา 4 สัปดาห์)

เป้าหมาย: นักเรียนสามารถทำงานร่วมกันเพื่อเรียบเรียงเพลงป๊อปที่เลือกมา 1 เพลงสำหรับวงดนตรีของตนเอง และจัดการแสดงขนาดเล็กได้

สัปดาห์ที่ 1: การวางแผนและวิเคราะห์

Flipped (ก่อนเข้าเรียน): ดูวิดีโอ “การวิเคราะห์โครงสร้างเพลงป๊อป (Verse, Chorus, Bridge)” และ “พื้นฐานการใช้โปรแกรมทำโน้ตเพลง”

In-Class (PBL):

หลักฐานที่อาจบันทึก: วิดีโอขณะระดมสมองและวิเคราะห์เพลง

สัปดาห์ที่ 2: การเรียบเรียงและสร้างสรรค์

Flipped (ก่อนเข้าเรียน): ดูวิดีโอ “เทคนิคการสร้างทำนองประสาน (Counter-melody)” และ “การสร้างไลน์เบสเบื้องต้น”

In-Class (PBL):

หลักฐานที่อาจบันทึก: วิดีโอขณะทำ Peer Feedback, ไฟล์ PDF โน้ตเพลงฉบับร่าง

สัปดาห์ที่ 3: การซ้อมและการแก้ปัญหา

Flipped (ก่อนเข้าเรียน): ดูวิดีโอ “เคล็ดลับการซ้อมวงให้มีประสิทธิภาพ”

In-Class (PBL):

หลักฐานที่อาจบันทึก: วิดีโอการซ้อมที่แสดงให้เห็นกระบวนการแก้ปัญหา

สัปดาห์ที่ 4: การแสดงและการสรุปผล

Flipped (ก่อนเข้าเรียน): ดูวิดีโอ “เทคนิคการแสดงบนเวทีเบื้องต้น”

In-Class (PBL):

หลักฐานที่อาจบันทึก: วิดีโอการแสดง, ไฟล์ PDF บันทึกสะท้อนการเรียนรู้ของผู้เรียน

B: ตารางเทียบเคียงกิจกรรมการเรียนรู้กับตัวชี้วัด ว9/2564 ด้านที่ 2

กิจกรรมการเรียนรู้ตัวชี้วัด 1 (เข้าใจ)ตัวชี้วัด 2 (เชื่อมโยง)ตัวชี้วัด 3 (สร้าง)ตัวชี้วัด 6 (ฟีดแบ็ก)ตัวชี้วัด 7 (บรรยากาศ)ตัวชี้วัด 8 (นำตนเอง)
ดูวิดีโอ Flipped Classroom//
การระดมสมองวางแผนโครงงาน////
การวิเคราะห์เพลงต้นฉบับ///
การลงมือเรียบเรียงเพลง///
กิจกรรม Peer Feedback////
การซ้อมวงและแก้ปัญหา/////
การแสดงผลงาน////
การเขียนบันทึกสะท้อนผล////

C: รายการตรวจสอบ (Checklist) การเตรียมไฟล์ดิจิทัลเพื่อการประเมิน

ก่อนอัปโหลดไฟล์เข้าระบบ DPA:

ส่วนของไฟล์ (File Specifications)

ส่วนของเนื้อหา (Content Specifications)

Works cited

  1. ดาวน์โหลด คู่มือ วPA ว9/2564 วิทยฐานะข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา – ครูเชียงราย, accessed October 21, 2025, https://www.kruchiangrai.net/2021/09/03/%E0%B8%84%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD-%E0%B8%A7pa/
  2. หลักเกณฑ์ ว 9/2564, accessed October 21, 2025, https://www.cpn1.go.th/2021/wp-content/uploads/2021/06/%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%93%E0%B8%91%E0%B9%8C-%E0%B8%A7-9-PA.pdf
  3. แนวทางการปรับเกณฑ์การตัดสินตามหลักเกณฑ์และวิธีการให้ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษามีวิทยฐานะและเลื่อนวิทยฐานะ (ว 9 – ว 11/2564) » – Digital Learning Classroom, accessed October 21, 2025, https://krukob.com/web/dpa-7/
  4. ว9/2564 (วpa) หมวดที่ 2 ข้อตกลงในการพัฒนางาน (Performance Agreement – YouTube, accessed October 21, 2025, https://www.youtube.com/watch?v=WSZHPiiblgQ
  5. สรุปเกณฑ์วิทยฐานะใหม่ ว9/2564 สมบูรณ์ – YouTube, accessed October 21, 2025, https://www.youtube.com/watch?v=_ALfAnq6MxU
  6. คู่มือการประเมินตำแหน่งและวิทยฐานะ, accessed October 21, 2025, https://www.saikhawkrabi.go.th/storage/uploads/171214144681.pdf
  7. หลักเกณฑ์และวิธีการประเมินตาแหน่งและวิทยฐานะ ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา, accessed October 21, 2025, https://www.cr3.go.th/wp-content/uploads/2022/03/3.-%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%93%E0%B8%91%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B3%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B0%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2-%E0%B8%A79-%E0%B8%A712.pdf
  8. การจัดการเรียนการสอน แบบ Active Learning, accessed October 21, 2025, http://fofa.swu.ac.th/th/images/FOFA/Download/Manual/x-stand.pdf
  9. กฏ 6 ข้อ ที่ครูควรทำก่อนการขอมี หรือเลื่อนวิทยฐานะ ว9/2564 (PA) » – Digital Learning Classroom, accessed October 21, 2025, https://krukob.com/web/dpa-9/
  10. แบบคำขอมีวิทยฐานะหรือเลื่อนวิทยฐานะ ว9 2564.doc, accessed October 21, 2025, https://www.rr.ac.th/webrr/attachments/article/95/%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%B3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B0%20%E0%B8%A79%202564.doc
  11. Flipping the Music Classroom – The Instrumentalist, accessed October 21, 2025, https://theinstrumentalist.com/february-2019/flipping-the-music-classroom/
  12. การพัฒนารูปแบบระบบการเรียนแบบห้องเรียนกลับด้านผ่านสื่อ 3 แบบ ด้านทักษะดนตรี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา – กองระบบและบริหารข้อมูลเชิงยุทธศาสตร์ด้านวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม, accessed October 21, 2025, https://explore.nrct.go.th/search_detail/result/1158
  13. Using A Flipped Classroom to Empower Music Students – Practicing Musician, accessed October 21, 2025, https://practicingmusician.com/using-a-flipped-classroom-to-empower-music-students/
  14. ด้านทักษะดนตรี สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา – Buu Journals Online, accessed October 21, 2025, https://journal.lib.buu.ac.th/index.php/education2/article/view/4006/1268
  15. การเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐาน (Project-based Learning ) | XCL American School of Bangkok, accessed October 21, 2025, https://www.asbsk.ac.th/th/curriculum/project-based-learning/
  16. การจัดการเรียนรู้ตามแนวคิดโครงการเป็นฐานเพ – ThaiJO, accessed October 21, 2025, https://he02.tci-thaijo.org/index.php/Veridian-E-Journal/article/viewFile/97443/75901
  17. PBL in a Music Programme | MyPBLWorks, accessed October 21, 2025, https://my.pblworks.org/resource/blog/pbl_in_a_music_program
  18. การสอนของครูสู่ผลลัพธ์ของผู้เรียนตามเกณฑ์ วPA – Starfishlabz, accessed October 21, 2025, https://www.starfishlabz.com/blog/1402-%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%AA%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%9C%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%9E%E0%B8%98%E0%B9%8C%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%93%E0%B8%91%E0%B9%8C-%E0%B8%A7pa
  19. การเรียนรู้ผ่านโครงการเพื่อชุมชน (PBL) เพื่ออนุรักษ์ดนตรีพื้นเมือง, accessed October 21, 2025, https://www.scbfoundation.com/media_knowledge/document/1477/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%9C%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%99-PBL-%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B9%8C%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87-%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B9%82%E0%B8%9B%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%84%E0%B8%84%E0%B8%B5-%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%A5%E0%B8%B3%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B8%99-%E0%B8%9B%E0%B8%B5-1-20368
  20. Integrating Music and Songs Into PBL – Edutopia, accessed October 21, 2025, https://www.edutopia.org/article/integrating-music-project-based-learning/
  21. PBL using ICT เรื่องเครื่องดนตรีไทยภาคกลาง วิชาดนตรี – YouTube, accessed October 21, 2025, https://www.youtube.com/watch?v=usd-i5lBUdQ
  22. NOTERO ห้องเรียนดนตรีอัจฉริยะ สำหรับครูดนตรียุคใหม่ เละ เพื่อศักยภาพของผู้เรียนที่สูงสุด, accessed October 21, 2025, https://www.musicsupport.shop/article/142/notero-%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%88%E0%B8%89%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%B0-%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88-%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B0-%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A2%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%B9%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%94
  23. 5 ประโยชน์ของ การเรียนแบบ Gamification! – AdmissionPremium.com, accessed October 21, 2025, https://www.admissionpremium.com/knowledge/news/7941
  24. ไม่ใช่แค่การเรียนดนตรี แต่คือการเปิดโลกใหม่ให้กับเด็กๆ! ด้วยห้องเรียนดนตรีอัจฉริยะจากโนเทโร่!!, accessed October 21, 2025, https://www.youtube.com/shorts/PLV-5eOHL2M
  25. Notero Smart Classroom โครงการ ห้องเรียนดนตรีอัจฉริยะ, accessed October 21, 2025, https://notero.co/smartmusicschool/
  26. การใช้สื่อเกมเพื่อการเรียนรู้ทฤษฎีดนตรีและ – ThaiJo, accessed October 21, 2025, https://so13.tci-thaijo.org/index.php/MusBSRU/article/download/491/418/3124
  27. Gamification อีก หนึ่ง “นวัตกรรม การ เรียน รู้” แห่ง ศตวรรษ ที่ 21, accessed October 21, 2025, https://www.pmu-hr.or.th/8421/
Post Views: 10

Comments

comments

Powered by Facebook Comments

Exit mobile version