เอกสารบรรยาย EP.04 “From Vision to Action : จากนโยบายสู่การปฏิบัติงาน ศึกษานิเทศก์กับการสร้างความเปลี่ยนแปลงเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนตามนโยบายเรียนดี มีความสุข “
ทริกเทคนิคเก็บตกจากการบรรยาย สำหรับท่านที่กำลังจะพัฒนาตนเองเข้าสู่ตำแหน่งวิทยฐานะศึกษานิเทศก์เชี่ยวชาญ
การเชื่อมโยงการทำงานของศึกษานิเทศก์สู่วิทยฐานะเชี่ยวชาญ: มุมมองเชิงระบบและการบูรณาการการพัฒนาวิชาชีพศึกษานิเทศก์ให้ก้าวสู่วิทยฐานะเชี่ยวชาญนั้นไม่ได้เป็นเพียงการพัฒนาตนเองในมิติเดียว แต่จำเป็นต้องอาศัยการเชื่อมโยงการทำงานกับบุคลากรทุกระดับวิทยฐานะอย่างเป็นระบบ
จากการวิเคราะห์โครงสร้างการทำงานตามแผนภาพที่ปรากฏ จะพบว่าศึกษานิเทศก์ ครู และผู้บริหารในแต่ละวิทยฐานะต่างมีบทบาทหน้าที่ที่สอดประสานกัน
การสร้างการเชื่อมโยงอย่างมีประสิทธิภาพจึงเป็นกุญแจสำคัญสู่ความสำเร็จ
ศึกษานิเทศก์ที่ประสงค์จะพัฒนาตนเองสู่วิทยฐานะเชี่ยวชาญควรมองการทำงานในลักษณะองค์รวม กล่าวคือ ต้องบูรณาการภารกิจทั้ง 8 ประการ
ที่ปรากฏในแผนภาพเข้าด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็นการส่งเสริมการเรียนรู้
การพัฒนาหลักสูตร
การจัดการเรียนการสอน
การวัดและประเมินผล
ตลอดจนการวิจัยและนวัตกรรม
โดยให้ความสำคัญกับการสร้างความสัมพันธ์เชิงระบบกับทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง
การสร้างระบบการทำงานแบบบูรณาการเป็นกลยุทธ์สำคัญ ดังจะเห็นได้จากกรณีศึกษาของศึกษานิเทศก์ในเขตพื้นที่การศึกษาแห่งหนึ่งที่ประสบความสำเร็จในการพัฒนาสู่วิทยฐานะเชี่ยวชาญ ท่านได้พัฒนา
“ระบบนิเทศแบบมีส่วนร่วมสามประสาน”
โดยจัดให้มีการประชุมวางแผนร่วมกัน
ระหว่างศึกษานิเทศก์ทุกวิทยฐานะ
ผู้บริหารสถานศึกษา
และครูแกนนำ
เพื่อกำหนดเป้าหมายและตัวชี้วัดความสำเร็จร่วมกัน
มีการจัดทำแผนที่ความคิดเชื่อมโยงภารกิจของแต่ละฝ่าย
และกำหนดจุดบูรณาการที่ชัดเจน
___
นอกจากนี้
การพัฒนาชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (Professional Learning Community)
ที่เชื่อมโยงทุกวิทยฐานะเข้าด้วยกัน
ก็เป็นอีกแนวทางหนึ่งที่มีประสิทธิภาพ
ตัวอย่างเช่น
ศึกษานิเทศก์ในจังหวัดทางภาคเหนือ
ได้ริเริ่มโครงการ “PLC ข้ามวิทยฐานะเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน”
โดยจัดให้มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่าง
ศึกษานิเทศก์ชำนาญการ
ชำนาญการพิเศษ และเชี่ยวชาญ
รวมถึงครูและผู้บริหารในทุกระดับวิทยฐานะ
ผ่านกิจกรรมถอดบทเรียน
และแลกเปลี่ยนแนวปฏิบัติที่ดีอย่างสม่ำเสมอ
ส่งผลให้เกิดการพัฒนาอย่างก้าวกระโดดในทุกระดับ
___
การบริหารจัดการข้อมูลอย่างเป็นระบบ
ก็เป็นอีกปัจจัยสำคัญ
ที่สนับสนุนการทำงานแบบเชื่อมโยง
เช่น ศึกษานิเทศก์ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
มีการพัฒนา
“ระบบฐานข้อมูลการนิเทศแบบบูรณาการ”
ซึ่งรวบรวมข้อมูลด้านการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน
การจัดการเรียนการสอน
และการบริหารจัดการจากทุกโรงเรียนในเขตพื้นที่
นำมาวิเคราะห์ด้วยเทคนิค Data Analytics
เพื่อค้นหาความสัมพันธ์และแนวโน้ม
ทำให้สามารถวางแผนการนิเทศ
ที่ตอบสนองต่อความต้องการได้อย่างแม่นยำ
และส่งผลให้การพัฒนาคุณภาพการศึกษาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ
___
การพัฒนานวัตกรรมการนิเทศ
ที่เชื่อมโยงภารกิจทั้ง 8 ด้าน
เข้าด้วยกันก็เป็นอีกกลยุทธ์หนึ่งที่สำคัญ
ตัวอย่างเช่น
ศึกษานิเทศก์ในภาคกลางได้พัฒนา
“รูปแบบการนิเทศแบบวงจรคุณภาพเชิงระบบ” (Systematic Quality Cycle Supervision Model)
ซึ่งบูรณาการการส่งเสริมการเรียนรู้
การพัฒนาหลักสูตร
การจัดการเรียนการสอน
และการวัดประเมินผลไว้ในกระบวนการเดียวกัน
โดยมีการกำหนดบทบาทของบุคลากรแต่ละวิทยฐานะอย่างชัดเจน
และมีกลไกการติดตามประเมินผล
ที่เป็นระบบ ส่งผลให้เกิดการพัฒนาอย่างต่อเนื่องในทุกระดับ
___
การสื่อสารเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงก็เป็นอีกมิติหนึ่งที่ไม่ควรมองข้าม
ศึกษานิเทศก์ที่ประสบความสำเร็จ
ในการเชื่อมโยงการทำงาน
มักจะให้ความสำคัญ
กับการสร้างช่องทางการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ
เช่น การพัฒนาแพลตฟอร์มออนไลน์
“ศึกษานิเทศก์คอนเนค”
ที่เชื่อมโยงศึกษานิเทศก์ ครู และผู้บริหารในทุกวิทยฐานะเข้าด้วยกัน
ทำให้สามารถแลกเปลี่ยนข้อมูล
แบ่งปันทรัพยากร
และร่วมกันแก้ไขปัญหาได้อย่างทันท่วงที
___
การวิจัยและพัฒนานวัตกรรมแบบมีส่วนร่วม
ก็เป็นอีกแนวทางหนึ่งที่ช่วยเสริมสร้างความเชื่อมโยงระหว่างวิทยฐานะ
เช่น ศึกษานิเทศก์ในภาคใต้ที่ริเริ่ม
“โครงการวิจัยและพัฒนาห้องเรียนคุณภาพแบบบูรณาการ”
โดยจัดให้มีทีมวิจัยที่ประกอบด้วย
ศึกษานิเทศก์ ผู้บริหาร และครูในทุกวิทยฐานะ
ร่วมกันพัฒนานวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมทักษะในศตวรรษที่ 21 ของผู้เรียน
ส่งผลให้เกิดการพัฒนาอย่างก้าวกระโดด
ทั้งในด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
และทักษะชีวิตของนักเรียน
___
การสร้างระบบพี่เลี้ยงข้ามวิทยฐานะ
ก็เป็นอีกกลยุทธ์หนึ่งที่มีประสิทธิภาพ
โดยจัดให้ศึกษานิเทศก์วิทยฐานะสูงกว่าเป็นพี่เลี้ยงให้กับศึกษานิเทศก์วิทยฐานะทีต่ำกว่า
และจัดให้มีกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้อย่างสม่ำเสมอ
ตัวอย่างเช่น
“โครงการศึกษานิเทศก์พี่เลี้ยง”
ที่จัดให้ศึกษานิเทศก์เชี่ยวชาญดูแลศึกษานิเทศก์ชำนาญการพิเศษ
และศึกษานิเทศก์ชำนาญการพิเศษดูแลศึกษานิเทศก์ชำนาญการ
ทำให้เกิดการถ่ายทอดความรู้และประสบการณ์อย่างเป็นระบบ
และช่วยเร่งการพัฒนาวิชาชีพให้ก้าวหน้าอย่างมั่นคง
ที่สำคัญ การเชื่อมโยงการทำงานที่มีประสิทธิภาพ
ต้องตั้งอยู่บนพื้นฐานของการมุ่งเน้นผลลัพธ์ร่วมกัน
เช่น การพัฒนาคุณภาพผู้เรียน
ตามนโยบาย “เรียนดี มีความสุข”
เมื่อทุกฝ่ายมีเป้าหมายร่วมกันที่ชัดเจน
การประสานงานและการบูรณาการก็จะเกิดขึ้นอย่างเป็นธรรมชาติและยั่งยืน
___
กล่าวโดยสรุป
การก้าวสู่วิทยฐานะศึกษานิเทศก์เชี่ยวชาญนั้น
ไม่ใช่เพียงการพัฒนาความรู้
และทักษะส่วนบุคคลเท่านั้น
แต่ยังเกี่ยวข้องกับความสามารถในการเชื่อมโยงการทำงานกับทุกภาคส่วนอย่างเป็นระบบ
การสร้างเครือข่ายความร่วมมือ
การพัฒนานวัตกรรมการนิเทศแบบบูรณาการ
การบริหารจัดการข้อมูลอย่างชาญฉลาด
และการสื่อสารเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลง
ล้วนเป็นปัจจัยสำคัญที่จะนำไปสู่ความสำเร็จอย่างยั่งยืนในวิชาชีพศึกษานิเทศก์
และการพัฒนาคุณภาพการศึกษาโดยรวม
หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์กับทุกท่านที่กำลังพัฒนาตนเองครับ
ดร.อนุศร หงษ์ขุนทด
#model #community #quality
กับรายการ Supervisor Learn&Share to Change
EP.04 “From Vision to Action : จากนโยบายสู่การปฏิบัติงาน ศึกษานิเทศก์กับการสร้างความเปลี่ยนแปลงเพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนตามนโยบายเรียนดี มีความสุข “
ดร.อนุศร หงษ์ขุนทด ศึกษานิเทศก์เชี่ยวชาญ สพม.นครราชสีมา
ผู้ดำเนินรายการ
ศน.ทัศนีย์ พิมพ์ดี สพป.ฉะเชิงเทรา เขต 1
ศน.นุตประวีณ์ ทัศนสุวรรณ สพป.พิจิตร เขต 2
วันเสาร์ที่ 8 มีนาคม 2568
เอกสาร
Comments
comments
Powered by Facebook Comments