ขอบข่ายงานของศึกษานิเทศก์สู่การปฏิบัติ (ตอนที่ 2)

ขอบข่ายงานของศึกษานิเทศก์สู่การปฏิบัติ (ตอนที่ 2)

ตัวอย่างการนิเทศการศึกษา: บูรณาการ 3 มิติเพื่อพัฒนาการศึกษาอย่างยั่งยืน

ในการทำงานเป็นศึกษานิเทศก์ การพัฒนาคุณภาพการศึกษาต้องทำงานแบบบูรณาการใน 3 มิติ เปรียบเสมือนการทอผ้าที่ต้องมีทั้งเส้นยืนและเส้นขวางที่แข็งแรง จึงจะได้ผืนผ้าที่มีคุณภาพ โดยสามารถอธิบายได้ดังนี้

มิติที่ 1: นโยบายสู่การปฏิบัติ (Agenda Based)

ต้นปีงบประมาณ ส่วนใหญ่จะมีนโยบายเร่งด่วน เช่น เรื่องการยกระดับผลสัมฤทธิ์ O-NET ศึกษานิเทศก์ผู้รับผิดชอบงานนี้ต้องเร่งดำเนินการ แต่แทนที่จะสั่งการลงไป ควรเลือกใช้วิธีการประชุมระดมความคิดจากผู้บริหารและครูในพื้นที่ก่อน เช่น

“เราต้องทำอย่างไรให้นโยบายนี้เกิดผลจริงในห้องเรียน?” คำถามนี้นำไปสู่การพัฒนาแนวทางที่ทุกคนร่วมกันคิด ร่วมกันทำ

มิติที่ 2: งานประจำที่ต้องทำให้ดี (Function Based)

ในขณะที่กำลังขับเคลื่อนนโยบาย งานประจำก็ต้องดำเนินไปอย่างมีคุณภาพ เช่น หากมีครูคณิตศาสตร์ท่านหนึ่งมาขอคำปรึกษาเรื่องการทำวิจัยในชั้นเรียน

“ศึกษานิเทศก์ครับ เด็กผมทำโจทย์ปัญหาไม่ได้เลย จะทำอย่างไรดี?”

ศึกษานิเทศก์ และครูควรร่วมกันวิเคราะห์ปัญหา พัฒนาแผนการสอน และทำวิจัยในชั้นเรียน จนเกิดเป็นนวัตกรรมการสอนที่นำไปขยายผลในเครือข่ายได้

มิติที่ 3: พื้นที่คือหัวใจสำคัญ (Area Based)

“บริบทของแต่ละโรงเรียนไม่เหมือนกัน” นี่คือบทเรียนสำคัญที่ศึกษานิเทศก์ควรจะได้เรียนรู้ไปพร้อมๆ กันกับทุกฝ่าย เช่น

มีโรงเรียนขนาดเล็กแห่งหนึ่งในพื้นที่ห่างไกล ครูสอนไม่ครบชั้น แต่ด้วยความร่วมมือของชุมชน เราพัฒนาระบบการเรียนการสอนแบบคละชั้น โดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นเข้ามาช่วยสอน กลายเป็นจุดแข็งที่ทำให้นักเรียนได้เรียนรู้อย่างมีความสุข

การบูรณาการทั้ง 3 มิติ

“การทำงานทั้ง 3 มิตินี้ไม่สามารถแยกจากกันได้” ศึกษานิเทศก์จึงควรทำงานในทุกส่วนไปพร้อม ๆ กัน ดังนี้

• เมื่อมีนโยบายยกระดับผลสัมฤทธิ์ (Agenda)
• เราใช้กระบวนการนิเทศและการวิจัย (Function)
• พัฒนาตามบริบทของแต่ละพื้นที่ (Area)

ผลที่เกิดขึ้น

• ครูมีความสุขในการสอนมากขึ้น
• นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ดีขึ้น
• ชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมมากขึ้น
• เกิดนวัตกรรมที่เหมาะสมกับบริบท

ผลลัพธ์ที่เกิด

การทำงานแบบบูรณาการทั้ง 3 มิติ ทำให้ศึกษานิเทศก์ พบว่า

• “นโยบายจะสำเร็จได้ต้องเข้าใจพื้นที่”
• “งานประจำจะดีได้ต้องตอบโจทย์นโยบายและบริบท”
•  “พื้นที่จะพัฒนาได้ต้องเชื่อมโยงกับนโยบายและระบบงาน”

สรุปอาจกล่าวได้ว่า

“ศึกษานิเทศก์เปรียบเสมือนผู้ทอผ้า ที่ต้องทอทั้งเส้นยืน (นโยบาย) เส้นขวาง (งานประจำ) ให้เข้ากับลวดลาย (บริบทพื้นที่) จึงจะได้ผืนผ้าที่สวยงามและมีคุณค่า นั่นคือ คุณภาพการศึกษาที่แท้จริง”

สรุปขอบข่ายงานของศึกษานิเทศก์ทั้ง 3 ด้าน

1. การขับเคลื่อนตามนโยบาย (Agenda Based)

– เป็นงานที่ต้องดำเนินการตามนโยบายเร่งด่วนจากส่วนกลาง เช่น กระทรวงศึกษาธิการ สพฐ.
– การขับเคลื่อนนโยบายสำคัญ เช่น การยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน การพัฒนาการอ่านออกเขียนได้
– การดำเนินงานตามจุดเน้นและนโยบายพิเศษต่างๆ
– การรายงานผลการดำเนินงานตามนโยบายสู่หน่วยงานต้นสังกัด

2. กรอบงานตามภารกิจกลุ่ม (Function Based)

– งานตามโครงสร้างของกลุ่มนิเทศฯ ที่กำหนดไว้ในกฎกระทรวง
– การนิเทศ ติดตาม และประเมินผลการจัดการศึกษา
– การพัฒนาหลักสูตรและกระบวนการเรียนรู้
– การวัดและประเมินผลการศึกษา
– การประกันคุณภาพการศึกษา
– การพัฒนาสื่อ นวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศึกษา
– งานเลขานุการ ก.ต.ป.น.

3. งานในพื้นที่ (Area Based)

– การนิเทศโรงเรียนในเครือข่ายที่รับผิดชอบ
– การพัฒนาคุณภาพการศึกษาตามบริบทและความต้องการของพื้นที่
– การประสานงานกับเครือข่ายการศึกษาในพื้นที่
– การส่งเสริมและพัฒนานวัตกรรมการศึกษาที่สอดคล้องกับบริบทพื้นที่
– การแก้ปัญหาการจัดการศึกษาเฉพาะพื้นที่
– การพัฒนาศักยภาพครูและบุคลากรทางการศึกษาในพื้นที่รับผิดชอบ

ทั้ง 3 ขอบข่ายงานนี้ต้องดำเนินการควบคู่กันไป โดยบูรณาการให้สอดคล้องและเกิดประโยชน์สูงสุดต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษา มีการวางแผน ดำเนินการ ติดตาม และประเมินผลอย่างเป็นระบบ

ตัวอย่างแผนการนิเทศของศึกษานิเทศก์ ประจำปีงบประมาณ 2568

(ตัวอย่าง: นางสาวพัฒนา วิชาการ ศึกษานิเทศก์ชำนาญการพิเศษ)

งานที่รับผิดชอบ

1. กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์
2. กลุ่มโรงเรียนที่รับผิดชอบ 15 โรงเรียน
3. โครงการยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน

1. ไตรมาสที่ 1 (ตุลาคม – ธันวาคม 2567)

Agenda Based

– ตุลาคม 2567
– ประชุมชี้แจงนโยบายการยกระดับผลสัมฤทธิ์ O-NET/NT
– วิเคราะห์ผลการทดสอบปีที่ผ่านมา
– จัดทำแผนยกระดับผลสัมฤทธิ์ระดับเขตพื้นที่

Function Based

– พฤศจิกายน 2567
– นิเทศการจัดการเรียนการสอนคณิตศาสตร์
– ตรวจสอบแผนการจัดการเรียนรู้
– ให้คำแนะนำการวัดและประเมินผล

Area Based

– ธันวาคม 2567
– เยี่ยมโรงเรียนในพื้นที่รับผิดชอบ
– วิเคราะห์สภาพปัญหาและความต้องการ
– วางแผนพัฒนาเฉพาะโรงเรียน

2. ไตรมาสที่ 2 (มกราคม – มีนาคม 2568)

Agenda Based

– มกราคม 2568
– อบรมเทคนิคการสอนเพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์
– สร้างคลังข้อสอบออนไลน์
– จัดสอบ Pre O-NET

Function Based

– กุมภาพันธ์ 2567
– นิเทศการใช้สื่อและนวัตกรรมการสอน
– ส่งเสริมการวิจัยในชั้นเรียน
– ประเมินการใช้หลักสูตร

Area Based

– มีนาคม 2568
– นิเทศติดตามการแก้ปัญหาเฉพาะโรงเรียน
– สร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ระดับกลุ่มโรงเรียน
– ประเมินผลการพัฒนาภาคเรียนที่ 2

3. ไตรมาสที่ 3 (เมษายน – มิถุนายน 2568)

Agenda Based

– เมษายน 2568
– วิเคราะห์ผล O-NET/NT
– จัดทำรายงานผลการยกระดับผลสัมฤทธิ์
– วางแผนพัฒนาต่อเนื่อง

Function Based

– พฤษภาคม 2568
– อบรมการจัดทำแผนการจัดการเรียนรู้
– พัฒนาสื่อและนวัตกรรมการสอน
– เตรียมความพร้อมภาคเรียนใหม่

Area Based

– มิถุนายน 2568
– นิเทศเตรียมความพร้อมเปิดภาคเรียน
– ส่งเสริมการใช้แหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่น
– สร้างเครือข่ายครูคณิตศาสตร์

4. ไตรมาสที่ 4 (กรกฎาคม – กันยายน 2568)

Agenda Based

– กรกฎาคม 2568
– วางแผนยกระดับผลสัมฤทธิ์ปีการศึกษาใหม่
– จัดทำเครื่องมือติดตามและประเมินผล
– ประชุมชี้แจงแนวทางการพัฒนา

Function Based

– สิงหาคม 2568
– นิเทศการจัดการเรียนการสอน
– ประเมินการใช้สื่อและนวัตกรรม
– ส่งเสริมการวัดและประเมินผลตามสภาพจริง

Area Based

– กันยายน 2568
– สรุปผลการพัฒนาประจำปี
– ถอดบทเรียนความสำเร็จ
– วางแผนพัฒนาปีต่อไป

การติดตามและประเมินผล

1. เครื่องมือการนิเทศ

– แบบนิเทศติดตาม
– แบบประเมินการจัดการเรียนการสอน
– แบบบันทึกการนิเทศ
– แบบสัมภาษณ์ผู้เกี่ยวข้อง

2.  การรายงานผล

– รายงานการนิเทศรายเดือน
– รายงานผลรายไตรมาส
– รายงานประจำปี
– รายงานผลโครงการเฉพาะ

3. การพัฒนาต่อยอด

– วิเคราะห์ผลการพัฒนา
– กำหนดแนวทางพัฒนาต่อเนื่อง
– ขยายผลความสำเร็จ
– สร้างนวัตกรรมการนิเทศ

ปฏิทินการนิเทศ

– นิเทศประจำเดือน: สัปดาห์ที่ 1-2 ของทุกเดือน
– นิเทศเฉพาะกิจ: สัปดาห์ที่ 3 ของทุกเดือน
– นิเทศติดตามผล: สัปดาห์ที่ 4 ของทุกเดือน
– ประชุม/อบรม: วันเสาร์-อาทิตย์ตามความเหมาะสม

เป้าหมายความสำเร็จ

1. โรงเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้น
2. ครูมีนวัตกรรมการสอนที่มีประสิทธิภาพ
3. นักเรียนมีเจตคติที่ดีต่อวิชาคณิตศาสตร์
4. เกิดเครือข่ายการพัฒนาที่เข้มแข็ง
5. มีแนวปฏิบัติที่ดีในการพัฒนาคุณภาพ

ตัวอย่างกรอบแนวทางการนำมาเขียนแผนการนิเทศการศึกษา ประจำปีงบประมาณ 2568

คำนำ

แผนการนิเทศการศึกษาฉบับนี้ จัดทำขึ้นเพื่อใช้เป็นแนวทางในการดำเนินงานนิเทศการศึกษาของศึกษานิเทศก์ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประจำปีงบประมาณ 2568 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาให้สอดคล้องกับนโยบายของกระทรวงศึกษาธิการ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และบริบทของพื้นที่

แผนการนิเทศฉบับนี้ประกอบด้วย การดำเนินงานตามนโยบาย (Agenda Based) งานตามภารกิจ (Function Based) และงานในพื้นที่ (Area Based) ซึ่งได้กำหนดกิจกรรม เป้าหมาย และระยะเวลาในการดำเนินงานไว้อย่างชัดเจน เพื่อให้การนิเทศการศึกษาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผลสูงสุดต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษา

หวังเป็นอย่างยิ่งว่าแผนการนิเทศฉบับนี้จะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษาและสามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

นางสาวพัฒนา วิชาการ
ศึกษานิเทศก์ชำนาญการพิเศษ
ตุลาคม 2567

สารบัญ

คำนำ 
สารบัญ 

บทที่ 1 บทนำ 1

– ความเป็นมาและความสำคัญ
– วัตถุประสงค์
– เป้าหมาย
– ขอบเขตการนิเทศ
– ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ

บทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง 

– นโยบายการจัดการศึกษา
– การนิเทศการศึกษา
– การพัฒนาคุณภาพการศึกษา
– งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง

บทที่ 3 วิธีดำเนินการ 

– กรอบแนวคิดการนิเทศ
– กระบวนการนิเทศ
– เครื่องมือการนิเทศ
– การเก็บรวบรวมข้อมูล
– การวิเคราะห์ข้อมูล

บทที่ 4 แผนการนิเทศ

– การขับเคลื่อนตามนโยบาย (Agenda Based)
– กรอบงานตามภารกิจ (Function Based)
– งานในพื้นที่ (Area Based)
– ปฏิทินการนิเทศ

บทที่ 5 การติดตามและประเมินผล 

– เครื่องมือการติดตาม
– การรายงานผล
– การนำผลไปใช้

บรรณานุกรม 
ภาคผนวก 

ตัวอย่างการเขียน บทที่ 1 บทนำ

ความเป็นมาและความสำคัญ

การนิเทศการศึกษาเป็นกระบวนการสำคัญในการพัฒนาคุณภาพการศึกษา โดยเฉพาะในปัจจุบันที่มีการเปลี่ยนแปลงทางด้านการศึกษาอย่างรวดเร็ว ทั้งด้านหลักสูตร การจัดการเรียนการสอน การวัดและประเมินผล ตลอดจนการใช้เทคโนโลยีในการจัดการศึกษา ศึกษานิเทศก์จึงมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริม สนับสนุน และพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษาให้มีคุณภาพและประสิทธิภาพ

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา มีภารกิจในการส่งเสริมและสนับสนุนการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยมุ่งเน้นการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนให้มีความรู้ ทักษะ และคุณลักษณะที่พึงประสงค์ตามหลักสูตร การนิเทศการศึกษาจึงเป็นเครื่องมือสำคัญในการขับเคลื่อนการพัฒนาคุณภาพการศึกษา ทั้งในด้านการบริหารจัดการ การจัดการเรียนการสอน และการพัฒนาผู้เรียน

แผนการนิเทศการศึกษาฉบับนี้ จัดทำขึ้นเพื่อใช้เป็นแนวทางในการดำเนินงานนิเทศการศึกษา โดยบูรณาการงานทั้ง 3 ด้าน ได้แก่ การขับเคลื่อนตามนโยบาย (Agenda Based) งานตามภารกิจ (Function Based) และงานในพื้นที่ (Area Based) เพื่อให้การพัฒนาคุณภาพการศึกษาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผลสูงสุด

วัตถุประสงค์

1. เพื่อส่งเสริมและพัฒนาการจัดการเรียนการสอนของครูให้มีประสิทธิภาพ
2. เพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนให้สูงขึ้น
3. เพื่อพัฒนาระบบการนิเทศภายในของสถานศึกษาให้เข้มแข็ง
4. เพื่อส่งเสริมการใช้นวัตกรรมและเทคโนโลยีในการจัดการเรียนการสอน
5. เพื่อพัฒนาเครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาคุณภาพการศึกษา

เป้าหมาย

เชิงปริมาณ

1. นิเทศติดตามโรงเรียนในความรับผิดชอบ จำนวน 15 โรงเรียน อย่างน้อยภาคเรียนละ 2 ครั้ง
2. พัฒนาครูผู้สอนคณิตศาสตร์ จำนวน 30 คน
3. จัดทำนวัตกรรมการนิเทศ อย่างน้อย 2 รูปแบบ
4. สร้างเครือข่ายพัฒนาคุณภาพ จำนวน 3 เครือข่าย

เชิงคุณภาพ

1. ครูมีความสามารถในการจัดการเรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพ
2. นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้น
3. สถานศึกษามีระบบการนิเทศภายในที่เข้มแข็ง
4. มีนวัตกรรมการนิเทศที่มีคุณภาพ
5. เครือข่ายพัฒนาคุณภาพมีความเข้มแข็งและยั่งยืน

ขอบเขตการนิเทศ

ด้านเนื้อหา

1. การพัฒนาหลักสูตรและการจัดการเรียนการสอน
2. การยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
3. การพัฒนาสื่อและนวัตกรรมการเรียนการสอน
4. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้
5. การพัฒนาระบบนิเทศภายใน

ด้านพื้นที่

– โรงเรียนในความรับผิดชอบ จำนวน 15 โรงเรียน

ด้านระยะเวลา

– ปีงบประมาณ 2568 (ตุลาคม 2567 – กันยายน 2568)

ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ

1. ครูมีความสามารถในการจัดการเรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพ
2. นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้น
3. สถานศึกษามีระบบการนิเทศภายในที่เข้มแข็ง
4. มีนวัตกรรมการนิเทศที่มีคุณภาพและสามารถเป็นแบบอย่างได้
5. เกิดเครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาที่ยั่งยืน

ตัวอย่างการเขียน บทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวข้อง

1. นโยบายการจัดการศึกษา

1.1 นโยบายกระทรวงศึกษาธิการ

– การพัฒนาคุณภาพการศึกษาสู่ความเป็นเลิศ
– การลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา
– การพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษา
– การจัดการศึกษาเพื่อความมั่นคง
– การจัดการศึกษาเพื่อสร้างเสริมคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

1.2 นโยบาย สพฐ.

– การพัฒนาคุณภาพผู้เรียนในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน
– การเพิ่มโอกาสการเข้าถึงบริการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
– การพัฒนาคุณภาพครูและบุคลากรทางการศึกษา
– การพัฒนาระบบการบริหารจัดการ

1.3 นโยบายสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา

– การยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
– การพัฒนาคุณภาพการเรียนการสอน
– การส่งเสริมการใช้เทคโนโลยีในการจัดการเรียนรู้
– การพัฒนาระบบประกันคุณภาพภายใน

2. การนิเทศการศึกษา

2.1 ความหมายและความสำคัญของการนิเทศ

การนิเทศการศึกษา หมายถึง กระบวนการทำงานร่วมกันระหว่างผู้นิเทศและผู้รับการนิเทศ เพื่อพัฒนาและปรับปรุงคุณภาพการจัดการศึกษาให้มีประสิทธิภาพ โดยมุ่งเน้นการพัฒนาการเรียนการสอนเป็นสำคัญ

2.2 หลักการนิเทศการศึกษา

1. หลักการมีส่วนร่วม
2. หลักความเป็นประชาธิปไตย
3. หลักการทำงานเป็นระบบ
4. หลักการสร้างขวัญและกำลังใจ
5. หลักการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง

2.3 รูปแบบการนิเทศ

1. การนิเทศแบบคลินิก
2. การนิเทศแบบกัลยาณมิตร
3. การนิเทศแบบชี้แนะและระบบพี่เลี้ยง (Coaching and Mentoring)
4. การนิเทศแบบร่วมพัฒนา (Collaborative Development)

3. การพัฒนาคุณภาพการศึกษา

3.1 การพัฒนาหลักสูตรและการจัดการเรียนรู้

– การวิเคราะห์หลักสูตร
– การออกแบบการจัดการเรียนรู้
– การใช้สื่อและเทคโนโลยี
– การวัดและประเมินผล

3.2 การยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน

– การวิเคราะห์ผลการทดสอบ
– การกำหนดเป้าหมายการพัฒนา
– การพัฒนากระบวนการจัดการเรียนรู้
– การติดตามและประเมินผล

3.3 การพัฒนาครูและบุคลากร

– การพัฒนาสมรรถนะการสอน
– การวิจัยในชั้นเรียน
– การสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้
– การแลกเปลี่ยนเรียนรู้

4. งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง

4.1 งานวิจัยในประเทศ

[ยกตัวอย่างงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการนิเทศการศึกษาและการพัฒนาคุณภาพการศึกษา]

4.2 งานวิจัยต่างประเทศ

[ยกตัวอย่างงานวิจัยต่างประเทศที่เกี่ยวข้องกับการนิเทศการศึกษาและการพัฒนาคุณภาพการศึกษา]

5. กรอบแนวคิดในการนิเทศ

การนิเทศการศึกษาในครั้งนี้ ใช้กรอบแนวคิดการบูรณาการงาน 3 ด้าน ได้แก่

1. การขับเคลื่อนตามนโยบาย (Agenda Based)
2. งานตามภารกิจ (Function Based)
3. งานในพื้นที่ (Area Based)

โดยใช้กระบวนการ PDCA ในการดำเนินงาน และเน้นการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน

ตัวอย่างการเขียน บทที่ 3 วิธีดำเนินการ

1. กรอบแนวคิดการนิเทศ

การดำเนินการนิเทศการศึกษาใช้กรอบแนวคิดการบูรณาการงาน 3 ด้าน และใช้วงจรคุณภาพ PDCA ในการขับเคลื่อน ดังนี้

1.1 การบูรณาการงาน 3 ด้าน

– Agenda Based: การขับเคลื่อนนโยบายสู่การปฏิบัติ
– Function Based: การพัฒนางานตามภารกิจ
– Area Based: การพัฒนาตามบริบทพื้นที่

1.2 วงจรคุณภาพ PDCA

– Plan: การวางแผนการนิเทศ
– Do: การดำเนินการนิเทศ
– Check: การตรวจสอบและประเมินผล
– Act: การปรับปรุงและพัฒนา

2. กระบวนการนิเทศ

2.1 ขั้นเตรียมการนิเทศ

1. ศึกษาข้อมูลสารสนเทศ

– ผลการทดสอบระดับชาติ
– ผลการประเมินคุณภาพภายใน
– ข้อมูลพื้นฐานของโรงเรียน

2. วิเคราะห์สภาพปัญหาและความต้องการ

– สภาพปัญหาการจัดการเรียนการสอน
– ความต้องการพัฒนาของครู
– บริบทและข้อจำกัดของโรงเรียน

3. กำหนดเป้าหมายการพัฒนา

– เป้าหมายระดับเขตพื้นที่
– เป้าหมายระดับโรงเรียน
– เป้าหมายระดับห้องเรียน

2.2 ขั้นดำเนินการนิเทศ

1. การนิเทศแบบคลินิก

– ประชุมก่อนการสังเกต
– สังเกตการสอน
– วิเคราะห์ข้อมูล
– ประชุมหลังการสังเกต

2. การนิเทศแบบชี้แนะและระบบพี่เลี้ยง

– สร้างความไว้วางใจ
– กำหนดเป้าหมายร่วมกัน
– ให้คำแนะนำและช่วยเหลือ
– ติดตามความก้าวหน้า

3. การนิเทศแบบร่วมพัฒนา

– วางแผนร่วมกัน
– แลกเปลี่ยนเรียนรู้
– พัฒนานวัตกรรม
– ประเมินผลร่วมกัน

3. เครื่องมือการนิเทศ

3.1 เครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูล

1. แบบนิเทศติดตามการจัดการเรียนการสอน

– การวางแผนการสอน
– กระบวนการจัดการเรียนรู้
– การใช้สื่อและนวัตกรรม
– การวัดและประเมินผล

2. แบบสังเกตการสอน

– การจัดกิจกรรมการเรียนรู้
– การใช้คำถามกระตุ้นคิด
– การให้ข้อมูลย้อนกลับ
– การสร้างบรรยากาศการเรียนรู้

3. แบบสัมภาษณ์

– ผู้บริหารสถานศึกษา
– ครูผู้สอน
– นักเรียน
– ผู้เกี่ยวข้อง

4. แบบบันทึกการนิเทศ

– สภาพที่พบ
– จุดเด่น/จุดที่ควรพัฒนา
– ข้อเสนอแนะ
– การติดตามผล

3.2 เครื่องมือประเมินผล

1. แบบประเมินแผนการจัดการเรียนรู้
2. แบบประเมินสื่อและนวัตกรรม
3. แบบประเมินความพึงพอใจ
4. แบบรายงานผลการนิเทศ

4. การเก็บรวบรวมข้อมูล

4.1 วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูล

1. การสังเกตการสอน
2. การสัมภาษณ์
3. การตรวจเอกสาร
4. การทดสอบ
5. การสอบถาม

4.2 ช่วงเวลาการเก็บข้อมูล

1. ก่อนการดำเนินการ
2. ระหว่างดำเนินการ
3. หลังดำเนินการ

5. การวิเคราะห์ข้อมูล

5.1 การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ

1. ค่าร้อยละ
2. ค่าเฉลี่ย
3. ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
4. การเปรียบเทียบผลก่อน-หลัง

5.2 การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ

1. การวิเคราะห์เนื้อหา
2. การจัดกลุ่มข้อมูล
3. การเชื่อมโยงความสัมพันธ์
4. การสรุปอุปนัย

ตัวอย่างการเขียนบทที่ 4 แผนการนิเทศ

1. การขับเคลื่อนตามนโยบาย (Agenda Based)

1.1 โครงการยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน

ไตรมาสที่ 1 (ตุลาคม – ธันวาคม 2567)

1. การวิเคราะห์ผลการทดสอบ

– จัดประชุมวิเคราะห์ผล O-NET/NT ปีการศึกษาที่ผ่านมา
– วิเคราะห์จุดเด่น จุดที่ควรพัฒนารายมาตรฐาน/ตัวชี้วัด
– จัดทำสารสนเทศผลการทดสอบระดับเขตพื้นที่

2. การวางแผนพัฒนา

– จัดทำแผนยกระดับผลสัมฤทธิ์ระดับเขตพื้นที่
– กำหนดเป้าหมายการพัฒนารายโรงเรียน
– จัดทำปฏิทินการดำเนินงาน

ไตรมาสที่ 2 (มกราคม – มีนาคม 2567)*

1. การพัฒนาการจัดการเรียนการสอน

– อบรมเทคนิคการสอนเพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์
– พัฒนาคลังข้อสอบออนไลน์
– ส่งเสริมการจัดการเรียนรู้แบบ Active Learning

2. การเตรียมความพร้อมการทดสอบ

– จัดสอบ Pre O-NET
– วิเคราะห์ผลและปรับปรุงการสอน
– เตรียมความพร้อมด้านการบริหารจัดการสอบ

1.2 โครงการพัฒนาการอ่านการเขียน

ไตรมาสที่ 3 (เมษายน – มิถุนายน 2568)

1. การคัดกรองนักเรียน

– ประเมินความสามารถด้านการอ่านการเขียน
– จัดกลุ่มนักเรียนตามระดับความสามารถ
– จัดทำสารสนเทศรายโรงเรียน

2. การพัฒนาการอ่านการเขียน

– จัดทำแผนพัฒนารายบุคคล
– พัฒนาสื่อและนวัตกรรมส่งเสริมการอ่าน
– นิเทศติดตามการแก้ปัญหา

ไตรมาสที่ 4 (กรกฎาคม – กันยายน 2568)

1. การประเมินผลและพัฒนาต่อเนื่อง

– ประเมินพัฒนาการด้านการอ่านการเขียน
– วิเคราะห์ปัจจัยความสำเร็จ
– วางแผนพัฒนาปีต่อไป

2. กรอบงานตามภารกิจ (Function Based)

2.1 งานพัฒนาหลักสูตรและการจัดการเรียนรู้

ไตรมาสที่ 1

1. การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา

– วิเคราะห์หลักสูตรแกนกลาง
– ปรับปรุงหลักสูตรสถานศึกษา
– จัดทำหลักสูตรท้องถิ่น

2. การพัฒนาแผนการจัดการเรียนรู้

– อบรมการเขียนแผนการสอน
– พัฒนาเทคนิคการสอน
– สร้างชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ

2.2 งานวัดและประเมินผล

ไตรมาสที่ 2

1. การพัฒนาเครื่องมือวัดผล

– อบรมการสร้างข้อสอบ
– พัฒนาคลังข้อสอบ
– ประเมินคุณภาพเครื่องมือ

2. การวัดและประเมินผลตามสภาพจริง

– พัฒนาวิธีการประเมินที่หลากหลาย
– สร้างเครื่องมือประเมินตามสภาพจริง
– วิเคราะห์ผลเพื่อพัฒนาผู้เรียน

2.3 งานพัฒนาสื่อและนวัตกรรม

ไตรมาสที่ 3-4

1. การพัฒนาสื่อการสอน

– สำรวจความต้องการ
– อบรมการผลิตสื่อ
– พัฒนาสื่อดิจิทัล

2. การใช้และประเมินสื่อ

– นิเทศการใช้สื่อ
– ประเมินประสิทธิภาพสื่อ
– แลกเปลี่ยนเรียนรู้

3. งานในพื้นที่ (Area Based)

3.1 การพัฒนาโรงเรียนในความรับผิดชอบ

ไตรมาสที่ 1

1. การวิเคราะห์บริบทโรงเรียน

– สำรวจข้อมูลพื้นฐาน
– วิเคราะห์จุดเด่น จุดที่ควรพัฒนา
– ประเมินความต้องการจำเป็น
– จัดทำฐานข้อมูลโรงเรียน

2. การวางแผนพัฒนาเฉพาะโรงเรียน

– ประชุมผู้บริหารและครู
– กำหนดเป้าหมายการพัฒนา
– จัดทำแผนพัฒนาคุณภาพ
– กำหนดปฏิทินการนิเทศ

ไตรมาสที่ 2

1. การพัฒนาระบบนิเทศภายใน

– อบรมการนิเทศภายใน
– พัฒนาเครื่องมือนิเทศ
– สร้างทีมนิเทศภายใน
– กำหนดปฏิทินนิเทศภายใน

2. การพัฒนาครูตามบริบท

– วิเคราะห์ความต้องการพัฒนา
– จัดอบรมเชิงปฏิบัติการ
– นิเทศติดตามในชั้นเรียน
– สะท้อนผลการพัฒนา

3.2 การสร้างเครือข่ายพัฒนาคุณภาพ

ไตรมาสที่ 3

1. การสร้างเครือข่ายวิชาการ
– จัดกลุ่มโรงเรียนเครือข่าย
– กำหนดเป้าหมายร่วม
– วางแผนพัฒนาเครือข่าย
– จัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้

2. การพัฒนานวัตกรรมเครือข่าย
– พัฒนารูปแบบการทำงาน
– สร้างนวัตกรรมการนิเทศ
– แลกเปลี่ยนนวัตกรรม
– ขยายผลความสำเร็จ

ไตรมาสที่ 4

1. การประเมินผลและถอดบทเรียน
– ประเมินผลการดำเนินงาน
– ถอดบทเรียนความสำเร็จ
– จัดทำรายงานผล
– วางแผนพัฒนาต่อเนื่อง

4. ปฏิทินการนิเทศ

4.1 การนิเทศประจำเดือน

– สัปดาห์ที่ 1: นิเทศโรงเรียนขนาดเล็ก
– สัปดาห์ที่ 2: นิเทศโรงเรียนขนาดกลาง
– สัปดาห์ที่ 3: นิเทศโรงเรียนขนาดใหญ่
– สัปดาห์ที่ 4: นิเทศติดตามผล/สรุปผล

4.2 กำหนดการนิเทศรายไตรมาส

ไตรมาสที่ 1 (ตุลาคม – ธันวาคม 2567)

– ตุลาคม: วางแผนและเตรียมการนิเทศ

– สัปดาห์ที่ 1: ประชุมวางแผน
– สัปดาห์ที่ 2-3: เก็บข้อมูลพื้นฐาน
– สัปดาห์ที่ 4: จัดทำแผนนิเทศ

– พฤศจิกายน: นิเทศการจัดการเรียนการสอน

– สัปดาห์ที่ 1-2: นิเทศชั้นเรียน
– สัปดาห์ที่ 3: พัฒนาสื่อการสอน
– สัปดาห์ที่ 4: ประเมินผลการนิเทศ

– ธันวาคม: นิเทศเตรียมสอบกลางภาค

– สัปดาห์ที่ 1-2: เตรียมความพร้อมสอบ
– สัปดาห์ที่ 3: นิเทศการวัดประเมินผล
– สัปดาห์ที่ 4: สรุปผลไตรมาส 1

ไตรมาสที่ 2-4: [ระบุรายละเอียดในลักษณะเดียวกัน]

4.3 การติดตามและรายงานผล

1. รายงานผลรายเดือน

– สรุปผลการนิเทศประจำเดือน
– รายงานความก้าวหน้า
– ปัญหาและแนวทางแก้ไข

2. รายงานผลรายไตรมาส

– วิเคราะห์ผลการดำเนินงาน
– เปรียบเทียบกับเป้าหมาย
– ข้อเสนอแนะการพัฒนา

3. รายงานผลประจำปี

– สรุปผลการดำเนินงานประจำปี
– วิเคราะห์ความสำเร็จ
– ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย

ตารางปฏิทินการนิเทศประจำปีงบประมาณ 2568

ไตรมาสที่ 1 (ตุลาคม – ธันวาคม 2568)

เดือน	สัปดาห์	Agenda Based	Function Based	Area Based
ตุลาคม	1	– วิเคราะห์ผล O-NET/NT	– ประชุมวางแผนพัฒนาหลักสูตร	– สำรวจข้อมูลพื้นฐานโรงเรียน
	2-3	– จัดทำแผนยกระดับผลสัมฤทธิ์	– อบรมการเขียนแผนการสอน	– วิเคราะห์บริบทโรงเรียน
	4	– กำหนดเป้าหมายการพัฒนา	– นิเทศติดตามการสอน	– จัดทำแผนพัฒนาเฉพาะโรงเรียน
พฤศจิกายน	1-2	– อบรมเทคนิคการสอน	– พัฒนาสื่อการสอน	– นิเทศชั้นเรียน
	3	– พัฒนาคลังข้อสอบ	– นิเทศการใช้สื่อ	– สะท้อนผลการนิเทศ
	4	– ประเมินความก้าวหน้า	– ประเมินผลการใช้สื่อ	– วางแผนพัฒนาต่อเนื่อง
ธันวาคม	1-2	– เตรียมการสอบกลางภาค	– นิเทศการวัดประเมินผล	– สร้างเครือข่ายวิชาการ
	3	– จัดสอบ Pre-Test	– วิเคราะห์ผลการประเมิน	– แลกเปลี่ยนเรียนรู้
	4	– สรุปผลไตรมาส 1	– รายงานผลการพัฒนา	– ถอดบทเรียนความสำเร็จ

ไตรมาสที่ 2 (มกราคม – มีนาคม 2568)

เดือน	สัปดาห์	Agenda Based	Function Based	Area Based
มกราคม	1-2	– อบรมการยกระดับผลสัมฤทธิ์	– พัฒนาเครื่องมือวัดผล	– นิเทศระบบประกันคุณภาพ
	3	– พัฒนาทักษะการทำข้อสอบ	– สร้างคลังข้อสอบ	– พัฒนาระบบข้อมูล
	4	– จัดสอบ Pre O-NET	– วิเคราะห์ข้อสอบ	– ติดตามการพัฒนา
กุมภาพันธ์	1-2	– เตรียมความพร้อมสอบ O-NET	– นิเทศการสอน	– นิเทศเตรียมความพร้อม
	3	– จัดสอบ O-NET	– สังเกตการสอน	– สร้างขวัญกำลังใจ
	4	– วิเคราะห์ผลเบื้องต้น	– สะท้อนผลการสอน	– แลกเปลี่ยนประสบการณ์
มีนาคม	1-2	– สรุปผลการทดสอบ	– ประเมินผลการเรียน	– ประเมินคุณภาพภายใน
	3	– วางแผนพัฒนาต่อเนื่อง	– จัดทำรายงานผล	– จัดทำ SAR
	4	– สรุปผลไตรมาส 2	– วางแผนภาคเรียนใหม่	– วางแผนพัฒนา

ไตรมาสที่ 3 (เมษายน – มิถุนายน 2568)

เดือน	สัปดาห์	Agenda Based	Function Based	Area Based
เมษายน	1-2	– วิเคราะห์ผล O-NET	– พัฒนาหลักสูตร	– วางแผนปีการศึกษาใหม่
	3	– จัดทำสารสนเทศ	– ปรับปรุงแผนการสอน	– เตรียมความพร้อม
	4	– วางแผนพัฒนา	– พัฒนาสื่อการสอน	– สร้างเครือข่าย
พฤษภาคม	1-2	– อบรมครูผู้สอน	– นิเทศเปิดภาคเรียน	– นิเทศเตรียมความพร้อม
	3	– พัฒนานวัตกรรม	– สังเกตการสอน	– ช่วยเหลือสนับสนุน
	4	– นิเทศติดตาม	– ให้คำแนะนำ	– สร้างชุมชนการเรียนรู้
มิถุนายน	1-2	– ประเมินความก้าวหน้า	– นิเทศการใช้หลักสูตร	– นิเทศชั้นเรียน
	3	– พัฒนาต่อเนื่อง	– พัฒนาการวัดผล	– แลกเปลี่ยนเรียนรู้
	4	– สรุปผลไตรมาส 3	– ประเมินผลการพัฒนา	– ถอดบทเรียน

ไตรมาสที่ 4 (กรกฎาคม – กันยายน 2568)

เดือน	สัปดาห์	Agenda Based	Function Based	Area Based
กรกฎาคม	1-2	– วางแผนยกระดับผลสัมฤทธิ์	– นิเทศการสอน	– พัฒนาเครือข่าย
	3	– พัฒนาเครื่องมือประเมิน	– พัฒนาสื่อ	– สร้างนวัตกรรม
	4	– นิเทศติดตาม	– วัดผลประเมินผล	– ขยายผล
สิงหาคม	1-2	– ประเมินความก้าวหน้า	– นิเทศภายใน	– นิเทศติดตาม
	3	– ปรับปรุงพัฒนา	– วิจัยในชั้นเรียน	– พัฒนาต่อยอด
	4	– เตรียมการทดสอบ	– แลกเปลี่ยนเรียนรู้	– สรุปผลการพัฒนา
กันยายน	1-2	– สรุปผลการพัฒนา	– ประเมินผลรวม	– ถอดบทเรียน
	3	– จัดทำรายงาน	– สรุปผลการนิเทศ	– เผยแพร่ผลงาน
	4	– วางแผนปีต่อไป	– วางแผนพัฒนา	– วางแผนต่อเนื่อง

บทที่ 5 การติดตามและประเมินผล

1. เครื่องมือการติดตาม

1.1 แบบนิเทศติดตามการจัดการเรียนการสอน

– การวางแผนการสอน
– การจัดกิจกรรมการเรียนรู้
– การใช้สื่อและนวัตกรรม
– การวัดและประเมินผล
– การใช้ผลการประเมินเพื่อพัฒนา

1.2 แบบประเมินคุณภาพการศึกษา

– ด้านผลสัมฤทธิ์ทางวิชาการ
– ด้านคุณลักษณะที่พึงประสงค์
– ด้านกระบวนการบริหารและการจัดการ
– ด้านกระบวนการจัดการเรียนการสอน
– ระบบการประกันคุณภาพภายใน

2. การรายงานผล

2.1 การรายงานผลรายเดือน

1. รายงานกิจกรรมที่ดำเนินการ
– วัตถุประสงค์
– วิธีดำเนินการ
– ผลการดำเนินงาน
– ปัญหา/อุปสรรค
– ข้อเสนอแนะ

2. รายงานความก้าวหน้า
– เปรียบเทียบกับแผน
– ผลการพัฒนา
– การแก้ปัญหา
– แนวทางพัฒนา

2.2 การรายงานผลรายไตรมาส

1. รายงานตามนโยบาย (Agenda Based)
– ผลการยกระดับผลสัมฤทธิ์
– การพัฒนาการอ่านการเขียน
– การพัฒนาทักษะในศตวรรษที่ 21

2. รายงานตามภารกิจ (Function Based)
– การพัฒนาหลักสูตร
– การจัดการเรียนการสอน
– การวัดและประเมินผล
– การพัฒนาสื่อและนวัตกรรม

3. รายงานงานในพื้นที่ (Area Based)
– การพัฒนาโรงเรียน
– การสร้างเครือข่าย
– การแก้ปัญหาเฉพาะพื้นที่

2.3 การรายงานผลประจำปี

1. สรุปผลการดำเนินงาน
– ผลการพัฒนาตามตัวชี้วัด
– ความสำเร็จตามเป้าหมาย
– นวัตกรรมการพัฒนา
– แนวปฏิบัติที่ดี

2. การวิเคราะห์ผลการพัฒนา
– จุดเด่น
– จุดที่ควรพัฒนา
– ปัจจัยความสำเร็จ
– ข้อเสนอแนะ

3. การนำผลไปใช้

3.1 การพัฒนาระบบนิเทศ

1. ปรับปรุงกระบวนการนิเทศ
2. พัฒนาเครื่องมือนิเทศ
3. พัฒนารูปแบบการนิเทศ
4. สร้างนวัตกรรมการนิเทศ

3.2 การพัฒนาคุณภาพการศึกษา

1. วางแผนพัฒนาต่อเนื่อง
2. กำหนดเป้าหมายใหม่
3. ปรับปรุงวิธีการพัฒนา
4. ขยายผลความสำเร็จ

3.3 การพัฒนาเชิงนโยบาย

1. เสนอแนะเชิงนโยบาย
2. ปรับปรุงแผนพัฒนา
3. กำหนดจุดเน้นการพัฒนา
4. สร้างการมีส่วนร่วม

4. การเผยแพร่ผลงาน

1. การจัดทำรายงาน
2. การนำเสนอผลงาน
3. การเผยแพร่นวัตกรรม
4. การแลกเปลี่ยนเรียนรู้
5. การขยายผลสู่หน่วยงานอื่น

5. ข้อเสนอแนะในการพัฒนา

1. ด้านนโยบาย
2. ด้านการบริหารจัดการ
3. ด้านการจัดการเรียนการสอน
4. ด้านการนิเทศติดตาม
5. ด้านการมีส่วนร่วม

ตารางการติดตามและประเมินผลการนิเทศ

1. ตารางการติดตามรายเดือน

ประเด็นการติดตาม	วิธีการ	เครื่องมือ	ระยะเวลา	ผู้รับผิดชอบ
การจัดการเรียนการสอน	– สังเกตชั้นเรียน – ตรวจแผนการสอน – สัมภาษณ์	– แบบนิเทศ – แบบสังเกต – แบบสัมภาษณ์	ทุกเดือน	ศึกษานิเทศก์
การใช้สื่อนวัตกรรม	– สังเกตการใช้สื่อ – ประเมินคุณภาพสื่อ	– แบบประเมินสื่อ – แบบบันทึก	ทุกเดือน	ศึกษานิเทศก์
การวัดและประเมินผล	– ตรวจสอบเครื่องมือ – วิเคราะห์ผล	– แบบตรวจสอบ – แบบวิเคราะห์	ทุกเดือน	ศึกษานิเทศก์

2. ตารางการประเมินผลรายไตรมาส

ด้านการประเมิน	ตัวชี้วัด	เกณฑ์	เครื่องมือ	ผู้ประเมิน
Agenda Based	– ผลสัมฤทธิ์เพิ่มขึ้น – การอ่านเขียนพัฒนาขึ้น	– เพิ่มขึ้น 3% – พัฒนาขึ้น 80%	– แบบทดสอบ – แบบประเมิน	ศึกษานิเทศก์
Function Based	– คุณภาพการสอน – การใช้สื่อ – การวัดผล	– ระดับดีขึ้นไป – ใช้สื่อ 80% – ถูกต้อง 90%	– แบบประเมิน – แบบสังเกต – แบบตรวจสอบ	ศึกษานิเทศก์
Area Based	– การพัฒนาโรงเรียน – เครือข่ายความร่วมมือ	– พัฒนาตามเป้า – เครือข่ายเข้มแข็ง	– แบบประเมิน – แบบสำรวจ	ศึกษานิเทศก์

3. ตารางการรายงานผล

ประเภทการรายงาน	ประเด็นการรายงาน	รูปแบบ	กำหนดส่ง	ผู้รับรายงาน
รายงานรายเดือน	– กิจกรรมที่ดำเนินการ – ผลการพัฒนา – ปัญหา/แนวทางแก้ไข	– แบบรายงาน – ไฟล์ดิจิทัล	ทุกสิ้นเดือน	ผอ.กลุ่มนิเทศฯ
รายงานรายไตรมาส	– ผลตามตัวชี้วัด – ความก้าวหน้า – การพัฒนาต่อยอด	– รายงานการนิเทศ – เอกสารวิชาการ	ทุกสิ้นไตรมาส	ผอ.สพท.
รายงานประจำปี	– สรุปผลการพัฒนา – นวัตกรรม/Best Practice – ข้อเสนอแนะ	– รูปเล่มรายงาน – ไฟล์นำเสนอ	สิ้นปีงบประมาณ	ผอ.สพท./สพฐ.

4. ตารางการนำผลไปใช้

การนำไปใช้	กิจกรรม	ระยะเวลา	ผู้รับผิดชอบ	การติดตามผล
พัฒนาระบบนิเทศ	– ปรับปรุงกระบวนการ – พัฒนาเครื่องมือ – สร้างนวัตกรรม	ต.ค.-ธ.ค.	ศึกษานิเทศก์	รายงานทุก 3 เดือน
พัฒนาคุณภาพการศึกษา	– วางแผนพัฒนา – กำหนดเป้าหมาย – ขยายผล	ม.ค.-มี.ค.	ศึกษานิเทศก์/โรงเรียน	รายงานทุก 3 เดือน
พัฒนาเชิงนโยบาย	– เสนอแนะนโยบาย – ปรับแผนพัฒนา – สร้างการมีส่วนร่วม	เม.ย.-มิ.ย.	ศึกษานิเทศก์/ผู้บริหาร	รายงานทุก 3 เดือน

บรรณานุกรม

• กระทรวงศึกษาธิการ. (2566). นโยบายและจุดเน้นของกระทรวงศึกษาธิการ ปีงบประมาณ พ.ศ. 2567. กรุงเทพฯ: สำนักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
• ชัยรัตน์ สุทธิรัตน์. (2565). การนิเทศการศึกษา: หลักการและแนวปฏิบัติ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
• วัชรา เล่าเรียนดี. (2564). การนิเทศการสอน. นครปฐม: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยศิลปากร.
• สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2566). แนวทางการนิเทศบูรณาการโดยใช้พื้นที่เป็นฐาน. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
• สุมน อมรวิวัฒน์. (2565). กัลยาณมิตรนิเทศสำหรับผู้บริหาร. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก เครื่องมือการนิเทศ

แบบนิเทศติดตามการจัดการเรียนการสอน
แบบสังเกตการสอน
แบบประเมินแผนการจัดการเรียนรู้
แบบประเมินสื่อและนวัตกรรม
แบบบันทึกการนิเทศ

ภาคผนวก ข แบบรายงานผลการนิเทศ

แบบรายงานผลการนิเทศรายเดือน
แบบรายงานผลการนิเทศรายไตรมาส
แบบรายงานผลการนิเทศประจำปี
แบบสรุปผลการพัฒนา

ภาคผนวก ค ตัวอย่างนวัตกรรมการนิเทศ

รูปแบบการนิเทศแบบบูรณาการ
แนวทางการยกระดับผลสัมฤทธิ์
คู่มือการนิเทศภายใน
ตัวอย่างแผนการนิเทศ

ภาคผนวก ง ภาพกิจกรรมการนิเทศ

การประชุมวางแผน
การนิเทศชั้นเรียน
การอบรมพัฒนา
การแลกเปลี่ยนเรียนรู้

ภาคผนวก จ คำสั่งและเอกสารที่เกี่ยวข้อง

คำสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการนิเทศ
บันทึกข้อความ
หนังสือราชการที่เกี่ยวข้อง
เอกสารประกอบการนิเทศ

ภาคผนวก ก เครื่องมือการนิเทศ

1. แบบนิเทศติดตามการจัดการเรียนการสอน

ชื่อผู้รับการนิเทศ……………………………….. โรงเรียน……………………………….
วิชา……………………….. ชั้น…………….. วันที่นิเทศ………………………………..

คำชี้แจง: โปรดทำเครื่องหมาย ✓ ในช่องระดับคุณภาพตามความเป็นจริง
ระดับคุณภาพ: 5 = ดีเยี่ยม, 4 = ดีมาก, 3 = ดี, 2 = พอใช้, 1 = ปรับปรุง

รายการประเมิน	ระดับคุณภาพ	หมายเหตุ
1. การวางแผนการจัดการเรียนรู้
1.1 มีแผนการจัดการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับหลักสูตร	5 4 3 2 1
1.2 กำหนดจุดประสงค์การเรียนรู้ชัดเจน	5 4 3 2 1
1.3 ออกแบบกิจกรรมสอดคล้องกับจุดประสงค์	5 4 3 2 1
2. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้
2.1 จัดกิจกรรมตามลำดับขั้นตอนเหมาะสม	5 4 3 2 1
2.2 เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ	5 4 3 2 1
2.3 ใช้เทคนิคการสอนหลากหลาย	5 4 3 2 1

2. แบบสังเกตการสอน

ชื่อครู……………………………….. วิชา………………….. ชั้น…………………..
วันที่สังเกต……………………. เวลา………………… ถึง………………………..

พฤติกรรมที่สังเกต	มี/ไม่มี	บันทึกเพิ่มเติม
1. การเตรียมการสอน
– มีแผนการสอน
– จัดเตรียมสื่อ/อุปกรณ์
2. การจัดการชั้นเรียน
– จัดบรรยากาศเอื้อต่อการเรียนรู้
– ควบคุมชั้นเรียนได้ดี

3. แบบประเมินแผนการจัดการเรียนรู้

เกณฑ์การประเมิน: 3 = ดี, 2 = พอใช้, 1 = ปรับปรุง

องค์ประกอบ	3	2	1	ข้อเสนอแนะ
1. มาตรฐาน/ตัวชี้วัด
2. จุดประสงค์การเรียนรู้
3. สาระสำคัญ
4. กิจกรรมการเรียนรู้
5. สื่อและแหล่งเรียนรู้

4. แบบบันทึกการนิเทศ

วันที่นิเทศ……………………. โรงเรียน…………………….
ผู้รับการนิเทศ……………………. ผู้นิเทศ…………………….

1. วัตถุประสงค์การนิเทศ
   ……………………………………………………………………………….
2. ประเด็นการนิเทศ
   ……………………………………………………………………………….
3. สิ่งที่พบ/ข้อสังเกต
   ……………………………………………………………………………….
4. จุดเด่น
   ……………………………………………………………………………….
5. จุดที่ควรพัฒนา
   ……………………………………………………………………………….
6. ข้อเสนอแนะ
   ……………………………………………………………………………….

ลงชื่อ……………………. ผู้นิเทศ
ลงชื่อ……………………. ผู้รับการนิเทศ

แบบรายงานผลการนิเทศ

1. แบบรายงานผลการนิเทศรายเดือน

เดือน……………………. พ.ศ……………….
ผู้นิเทศ…………………………………………………

ส่วนที่ 1: ข้อมูลการนิเทศ

วัน/เดือน/ปี	โรงเรียน	กิจกรรมที่นิเทศ	กลุ่มเป้าหมาย

ส่วนที่ 2: ผลการดำเนินงาน

ด้าน Agenda Based

• เป้าหมาย
• ผลการดำเนินงาน
• ปัญหา/อุปสรรค
• แนวทางแก้ไข

ด้าน Function Based

• เป้าหมาย
• ผลการดำเนินงาน
• ปัญหา/อุปสรรค
• แนวทางแก้ไข

ด้าน Area Based

• เป้าหมาย
• ผลการดำเนินงาน
• ปัญหา/อุปสรรค
• แนวทางแก้ไข

2. แบบรายงานผลการนิเทศรายไตรมาส

ไตรมาสที่……….. ปีงบประมาณ……………

ส่วนที่ 1: ผลการดำเนินงานตามตัวชี้วัด

ตัวชี้วัด	เป้าหมาย	ผลการดำเนินงาน	การบรรลุเป้าหมาย
1. ด้านผลสัมฤทธิ์
2. ด้านการจัดการเรียนการสอน
3. ด้านการใช้สื่อนวัตกรรม

ส่วนที่ 2: ผลการพัฒนาคุณภาพ

ความสำเร็จที่เกิดขึ้น

• ด้านครู
• ด้านนักเรียน
• ด้านการบริหารจัดการ

นวัตกรรมที่เกิดขึ้น

• ชื่อนวัตกรรม
• ลักษณะนวัตกรรม
• ผลการใช้นวัตกรรม

3. แบบรายงานผลการนิเทศประจำปี

ปีงบประมาณ……………

ส่วนที่ 1: ข้อมูลทั่วไป

• จำนวนโรงเรียนที่รับผิดชอบ
• จำนวนครูที่ได้รับการนิเทศ
• จำนวนครั้งในการนิเทศ

ส่วนที่ 2: ผลการพัฒนา

1. ผลการดำเนินงานตามนโยบาย (Agenda Based) นโยบาย ผลการดำเนินงาน หลักฐานร่องรอย
2. ผลการดำเนินงานตามภารกิจ (Function Based) ภารกิจ ผลการดำเนินงาน หลักฐานร่องรอย
3. ผลการดำเนินงานในพื้นที่ (Area Based)
   พื้นที่ ผลการดำเนินงาน หลักฐานร่องรอย
   

ส่วนที่ 3: สรุปผลการพัฒนา

1. จุดเด่นของการดำเนินงาน

ด้านการบริหารจัดการ: ด้านการจัดการเรียนการสอน: ด้านคุณภาพผู้เรียน:

2. จุดที่ควรพัฒนา

ด้านการบริหารจัดการ: ด้านการจัดการเรียนการสอน: ด้านคุณภาพผู้เรียน:

3. ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย

ระดับเขตพื้นที่: ระดับสถานศึกษา: ระดับห้องเรียน: ลงชื่อ…………………………… ผู้รายงาน
(…………………………..)
ตำแหน่ง ศึกษานิเทศก์ ความเห็นของผู้บังคับบัญชา
………………………………………………………..

ตัวอย่างนวัตกรรมการนิเทศ

1. รูปแบบการนิเทศแบบบูรณาการ “PIDRE Model”

หลักการ:
P – Planning (การวางแผน)
I – Information (ข้อมูลสารสนเทศ)
D – Doing (การปฏิบัติการนิเทศ)
R – Reinforcing (การเสริมกำลังใจ)
E – Evaluation (การประเมินผล)

ขั้นตอนการดำเนินงาน:

1. ขั้นวางแผน (P: Planning)

1.1 วิเคราะห์สภาพปัจจุบัน
1.2 กำหนดเป้าหมาย
1.3 จัดทำแผนการนิเทศ
1.4 สร้างเครื่องมือนิเทศ

2. ขั้นให้ความรู้ (I: Information)

2.1 ประชุมสร้างความเข้าใจ
2.2 อบรมเชิงปฏิบัติการ
2.3 แลกเปลี่ยนเรียนรู้
2.4 สาธิตการสอน

3. ขั้นปฏิบัติการนิเทศ (D: Doing)

3.1 นิเทศแบบกัลยาณมิตร
3.2 Coaching & Mentoring
3.3 PLC
3.4 การสังเกตชั้นเรียน

4. ขั้นเสริมกำลังใจ (R: Reinforcing)

4.1 ยกย่องชมเชย
4.2 มอบเกียรติบัตร
4.3 เผยแพร่ผลงาน
4.4 สร้างขวัญกำลังใจ

5. ขั้นประเมินผล (E: Evaluation)

5.1 ประเมินผลการนิเทศ
5.2 สะท้อนผลการพัฒนา
5.3 ถอดบทเรียน
5.4 รายงานผล

2. คู่มือการนิเทศภายใน

ส่วนที่ 1: บทนำ

1. ความเป็นมาและความสำคัญ
2. วัตถุประสงค์
3. เป้าหมาย
4. ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ

ส่วนที่ 2: การดำเนินการนิเทศภายใน

1. การเตรียมการนิเทศ

1.1 แต่งตั้งคณะกรรมการนิเทศภายใน
1.2 ประชุมวางแผน
1.3 จัดทำปฏิทินนิเทศ
1.4 สร้างเครื่องมือนิเทศ

2. กระบวนการนิเทศภายใน

2.1 ประชุมก่อนการนิเทศ
2.2 ดำเนินการนิเทศ
2.3 สะท้อนผลการนิเทศ
2.4 วางแผนพัฒนา

3. การติดตามและประเมินผล

3.1 เครื่องมือการนิเทศ
3.2 วิธีการเก็บข้อมูล
3.3 การวิเคราะห์ข้อมูล
3.4 การรายงานผล

ส่วนที่ 3: เครื่องมือนิเทศภายใน

1. แบบบันทึกการนิเทศ วัน/เดือน/ปี ชั้น/วิชา ประเด็นนิเทศ ผลการนิเทศ
2. แบบสังเกตการสอน

ชื่อผู้รับการนิเทศ...........................
วิชา....................... ชั้น..............
เรื่องที่สอน...................................

รายการสังเกต:

• การเตรียมการสอน
• การจัดกิจกรรม
• การใช้สื่อ
• การวัดประเมินผล

1. แบบประเมินแผนการสอน

ผู้รับการนิเทศ...............................
กลุ่มสาระ....................................
หน่วยการเรียนรู้............................

ประเด็นประเมิน:

• องค์ประกอบของแผน
• จุดประสงค์การเรียนรู้
• กิจกรรมการเรียนรู้
• สื่อและแหล่งเรียนรู้
• การวัดและประเมินผล

Comments

comments

Powered by Facebook Comments