สถาปัตยกรรมแห่งการเรียนรู้: การถอดรหัสมาตรฐานที่ 2 ศาสตร์การสอนและการจัดประสบการณ์ครูปฐมวัย

November 5, 2025 ดร.อนุศร หงษ์ขุนทด 7 Views 0 Comments

แชร์เรื่องนี้

สถาปัตยกรรมแห่งการเรียนรู้: การถอดรหัสมาตรฐานที่ 2 ศาสตร์การสอนและการจัดประสบการณ์ครูปฐมวัย

บทนำ: หัวใจของศาสตร์การสอนปฐมวัย – เรียนรู้ผ่านการเล่น

มาตรฐานความรู้ครูปฐมวัยฉบับนี้ โดยเฉพาะในมาตรฐานหลักลำดับที่ 2 “ศาสตร์การสอนและการจัดประสบการณ์” ¹ ไม่ได้เป็นเพียงรายการของทักษะที่ครูต้องมี แต่คือการประกาศการเปลี่ยนกระบวนทัศน์ (Paradigm Shift) ในการจัดการศึกษาปฐมวัยของประเทศไทย มาตรฐานนี้ถือกำเนิดขึ้นเพื่อแก้ไขปัญหาที่ฝังรากลึกในอดีต ดังที่มีการวิเคราะห์ไว้ว่า “กระบวนการเรียนการสอนยังไม่เอื้อต่อการพัฒนาคนให้มีลักษณะมองกว้าง คิดไกล ใฝ่รู้” ² โดยมุ่ง “เน้นการถ่ายทอดเนื้อหาวิชา มากกว่าการเรียนรู้จากสภาพที่เป็นจริง” ² และปัญหาสำคัญคือครู “ขาดความรู้ความเข้าใจที่ชัดเจนเกี่ยวกับกระบวนการคิด” ²

เพื่อแก้ไขปัญหานี้ มาตรฐานที่ 2 จึงได้กำหนด “ศาสตร์การสอน” (Pedagogy) ที่ถูกต้องขึ้นใหม่ โดยวางกรอบปรัชญาที่ชัดเจนและทรงพลังว่า การเรียนรู้ของเด็กปฐมวัยต้องเกิดขึ้น “ผ่านการเล่นและการลงมือทำของเด็ก” (Play and Hands-on Learning) ¹ แนวคิดนี้ไม่ใช่เพียงทางเลือก แต่เป็นรากฐานที่สอดคล้องโดยตรงกับการพัฒนาสมอง (Brain-Based Learning – BBL) ซึ่งระบุว่า “สมองของเด็กอนุบาล…กำลังเก็บรับประสบการณ์จากการเคลื่อนไหวร่างกายทุกส่วน และพัฒนาระบบสัมผัส” ³ การบังคับให้เด็กนั่งนิ่งเพื่อ “ถ่ายทอดเนื้อหา” ² จึงเป็นการขัดขวางธรรมชาติการเรียนรู้ของสมองโดยสิ้นเชิง

บทความวิเคราะห์ฉบับนี้ จะทำการถอดรหัสองค์ประกอบในมาตรฐานที่ 2 ทั้งในส่วนของสาระความรู้ (ข้อ 2.1) 5 ประการ และสมรรถนะ (ข้อ 2.2) 5 ประการ โดยใช้แนวคิด “การเรียนรู้ผ่านการเล่นและการลงมือทำ” เป็นแกนกลางในการวิเคราะห์ เพื่อแสดงให้เห็นว่าครูปฐมวัยมืออาชีพไม่ได้เป็นเพียง “ผู้สอน” แต่เป็น “สถาปนิกผู้สร้างประสบการณ์” (Architect of Experience) ที่ออกแบบกระบวนการเรียนรู้ทั้งระบบ

ส่วนที่ 1: รากฐานทางทฤษฎีสู่การปฏิบัติ – หลักการและแนวคิดในการจัดประสบการณ์

การจัดประสบการณ์ที่มีคุณภาพตามมาตรฐานข้อ 2.1 (“หลักการและแนวคิดในการจัดประสบการณ์”) ต้องตั้งอยู่บนรากฐานทางทฤษฎีที่มั่นคง ⁴ ศาสตร์การสอนปฐมวัยสมัยใหม่หยั่งรากลึกในทฤษฎีการเรียนรู้สำคัญ 2 ประการ ที่อธิบายหัวใจของ “การลงมือทำ” และ “การเล่น”

Constructivism (Piaget) – รากฐานของ “การลงมือทำ”

ทฤษฎีการสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง (Constructivism) ของ ฌอง เพียเจต์ (Jean Piaget) ⁴ ระบุว่า เด็กไม่ใช่ภาชนะว่างเปล่าที่รอรับการ “ถ่ายทอดเนื้อหา” ² แต่เด็กคือผู้สร้าง (Construct) องค์ความรู้ขึ้นมาด้วยตนเอง ผ่านการมีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมและวัตถุรอบตัว ⁶ “การลงมือทำ” (Hands-on) จึงเป็นกระบวนการที่เด็กได้สำรวจ ทดลอง และสร้างโครงสร้างทางปัญญา (Schema) ขึ้นมา

หลักฐานเชิงประจักษ์สนับสนุนแนวคิดนี้อย่างชัดเจน โดยงานวิจัยพบว่า “หลังจากที่เด็กปฐมวัยได้รับการจัดประสบการณ์แบบสร้างองค์ความรู้ ตามแนวคอนสตรัคติวิสต์ เด็กปฐมวัยมีการคิดเชิงเหตุผลโดยรวมสูงกว่าก่อนทดลอง” ² โดยเฉพาะในด้านการจำแนกประเภทและการเรียงลำดับ ² นี่คือข้อพิสูจน์ว่า “การเล่น” ไม่ใช่แค่ความสนุก แต่คือ “งาน” ของเด็กที่กำลังสร้างสติปัญญาอย่างแข็งขัน

Social Learning Theory (Vygotsky) – รากฐานของ “การเล่น”

ในขณะที่ Piaget เน้นการเรียนรู้ระหว่างเด็กกับวัตถุ, เลฟ วีกอตสกี (Lev Vygotsky) ⁴ เสนอว่าการเรียนรู้เป็นกระบวนการทางสังคม (Social Process) ⁷ เด็กเรียนรู้ผ่านปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น ⁸ โดยมี “ภาษา” เป็นเครื่องมือสำคัญในการพัฒนาความคิด ⁸

Vygotsky ได้นำเสนอแนวคิดสำคัญคือ “พื้นที่รอยต่อพัฒนาการ” (Zone of Proximal Development – ZPD) ⁸ ซึ่งหมายถึงระยะห่างระหว่างสิ่งที่เด็กทำได้ด้วยตนเอง กับสิ่งที่เด็ก “สามารถจะทำหรือเป็นได้” หากได้รับการสนับสนุนจากผู้อื่น ⁸

ณ จุดนี้คือบทบาทที่แท้จริงของครู ครูต้องทำหน้าที่เป็น “นั่งร้าน” (Scaffolding) ¹⁰ กล่าวคือ การให้ความช่วยเหลือ ชี้แนะ หรือตั้งคำถามในปริมาณที่เหมาะสมพอดี เพื่อช่วยให้เด็กสามารถก้าวข้าม ZPD ของตนเองไปสู่ความสามารถที่สูงขึ้นได้สำเร็จ “การเล่น” โดยเฉพาะการเล่นเชิงสังคม (Social Play) หรือการเล่นบทบาทสมมติ ¹³ คือพื้นที่ที่ดีที่สุดที่ครูจะเข้าไปทำหน้าที่ “นั่งร้าน” นี้

การสังเคราะห์สองทฤษฎีนี้คือสมรรถนะสำคัญของครูปฐมวัย ครูที่ยึดแต่ Piaget อาจจัดเพียงสิ่งแวดล้อมที่อุดมสมบูรณ์แล้วปล่อยให้เด็กเล่นเอง ครูที่ยึดแต่ Vygotsky อาจเข้าไปชี้นำการเล่นมากเกินไป แต่ครูมืออาชีพตามมาตรฐานที่ 2 ต้องสามารถสังเคราะห์ทั้งสองแนวคิด คือ การสร้างสิ่งแวดล้อมแบบ Piaget ที่กระตุ้นให้เด็ก “ลงมือทำ” ² และในขณะเดียวกัน ก็เข้าไปมีปฏิสัมพันธ์กับเด็กอย่างเหมาะสมโดยใช้หลักการ Scaffolding ของ Vygotsky ⁸ เพื่อยกระดับการเรียนรู้ของเด็กระหว่างการเล่น

ส่วนที่ 2: ศิลปะแห่งการบูรณาการ – การออกแบบการเรียนรู้ที่ “เล่น” และ “ทำ” เป็นหนึ่งเดียว

เมื่อมีรากฐานทางทฤษฎีที่มั่นคงแล้ว มาตรฐานข้อ 2.1 ก้าวต่อไปสู่ “การออกแบบการจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการ” (Integrated Learning Design) ¹ และในข้อ 2.2 (สมรรถนะ) ได้เน้นย้ำว่าครูต้องสามารถ “ประยุกต์ใช้หลักการและแนวคิด ในการจัดประสบการณ์แบบบูรณาการอย่างเป็นองค์รวม”

การบูรณาการ (Integration) ในความหมายนี้ ไม่ใช่เพียงการนำหลายวิชามารวมกัน แต่คือการจัดประสบการณ์ที่เชื่อมโยงสาระการเรียนรู้ต่างๆ ¹⁴ ให้สอดคล้องกับชีวิตจริงของเด็ก ครอบครัว ชุมชน และท้องถิ่น ¹⁵ เป้าหมายคือเพื่อให้เด็ก “ปฏิบัติได้จริงตามศักยภาพ” ¹⁷ แทนที่จะเรียนเนื้อหาเป็นส่วนๆ ²

เทคนิคและตัวอย่างการบูรณาการ

การบูรณาการคือ “ยานพาหนะ” ที่ครูใช้เพื่อนำส่งปรัชญา “การเรียนรู้ผ่านการเล่นและการลงมือทำ” มาตรฐานนี้สนับสนุนการบูรณาการผ่านกิจกรรมที่หลากหลาย ดังที่พบว่ามีการ “บูรณาการผ่านดนตรี การเล่นนิทาน การเล่น” ¹⁸ หรือการ “พัฒนาแผนการจัดประสบการณ์แบบบูรณาการในรูปของกิจกรรมบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย กิจกรรมรูปแบบ STEM ศึกษา” ¹⁹

ตัวอย่างรูปแบบการบูรณาการที่ชัดเจน ได้แก่:

การใช้เกมเป็นฐาน (Game-Based): แผนการจัดกิจกรรม “เกมการศึกษา ตัวเลข 1-10” ²⁰ ไม่ได้สอนแค่คณิตศาสตร์ (2.1.1) แต่บูรณาการทักษะการยอมรับกติกา (2.1.2 – ด้านสังคม) และความสนุกสนาน (2.1.3 – ด้านอารมณ์) เข้าด้วยกันอย่างแนบเนียน
การใช้โครงงาน (Project-Based) และ STEM: กิจกรรม STEM ²¹ หรือ STREAMSS ²² คือตัวอย่างที่ดีที่สุดของ “การลงมือทำ” (Hands-on) ที่ช่วยให้เด็ก “ลงมือปฏิบัติจริงด้วยตนเองอย่างมีความสุข” และ “สร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง” ²²
การจัดกิจกรรมเป็นฐาน (Activity-Based): แผนการจัดประสบการณ์ “การระบายสีภาพกล่องนม” ²³ เป็นตัวอย่างแผนรายวันที่บูรณาการศิลปะ (การระบายสี) เข้ากับทักษะกล้ามเนื้อมัดเล็ก (การใช้สีเทียน) และการเรียนรู้เกี่ยวกับโลกรอบตัว (กล่องนม) ²³
การจัดแบบหน่วย (Thematic-Based): แผนบูรณาการ “หน่วยวันพ่อ” ²⁴ หรือหน่วยที่ใช้ “แนวคิดพหุปัญญา” ²⁵ แสดงให้เห็นถึงการวางแผน 5 ขั้นตอน (Active Learning, Cooperative, Analysis, Constructivism, Application) ²⁵ ซึ่งเชื่อมโยงกลับไปยังทฤษฎีในส่วนที่ 1 อย่างสมบูรณ์

ส่วนที่ 3: ครูคนที่สาม – สภาพแวดล้อม สื่อ และบรรยากาศที่เอื้อต่อการเรียนรู้

มาตรฐานข้อ 2.1 กำหนดให้ครูต้องมีความรู้เรื่อง “การจัดประสบการณ์ สื่อและสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนรู้” และข้อ 2.2 กำหนดสมรรถนะ “การสร้างบรรยากาศและสภาพแวดล้อม” ¹ นี่คือการยอมรับแนวคิด “สภาพแวดล้อมคือครูคนที่สาม” (The Environment as the Third Teacher)

1. การออกแบบเชิงกายภาพ (Physical Design)

ครูต้องเป็นนักออกแบบพื้นที่ “ทั้งภายในและภายนอก” ¹

ภายนอก (Outdoor): ต้องไม่ใช่แค่ที่วิ่งเล่น แต่เป็นห้องเรียนธรรมชาติ ต้องมีพื้นที่ให้ “เดินวิ่ง เรียนรู้” มีพืชและสัตว์ที่น่าสนใจ และมี “สนามเด็กเล่นที่ปลอดภัย กระตุ้นการเรียนรู้” ³
ภายใน (Indoor): ต้องสะอาด ปลอดภัย “ปราศจากเสียงรบกวน” ³ แสงสว่างเพียงพอ โดยเน้น “แสงธรรมชาติควบคู่กับแสงไฟ” ²⁷ ใช้สีที่ “สร้างความรู้สึกที่เป็นบวกและผ่อนคลาย” ²⁷ และที่สำคัญคือต้องจัด “ในระดับสายตาเด็ก” ²⁷
มุมประสบการณ์ (Learning Corners): การจัด “มุมอ่าน” และ “มุมเล่น” ที่ชัดเจน ³ ช่วยให้เด็กเรียนรู้ที่จะจัดการตนเองและสร้างสมาธิในการเรียนรู้

2. การออกแบบสื่อ (Media Design)

สื่อต้องสอดคล้องกับหลักการ BBL ³ คือต้อง “เป็นของจริง จับต้องได้ ใกล้ตัว” ³ สื่อที่ดีต้องท้าทาย กระตุ้นความสนใจ และ “เสริมสร้างจินตนาการและความคิด” ³ ไม่ใช่แค่บัตรคำหรือแบบฝึกหัด

3. การออกแบบบรรยากาศเชิงจิตวิทยา (Psychological Atmosphere)

นี่คือส่วนของสมรรถนะ (ข้อ 2.2) ที่ลึกซึ้งที่สุด การสร้าง “ความรู้สึกที่เป็นบวกและผ่อนคลาย” ²⁷ หรือ “ความปลอดภัยทางอารมณ์” (Emotional Safety) เป็นสิ่งสำคัญสูงสุด เทคนิคสำคัญคือการสื่อสารของครู ครูควร “เผชิญหน้ากับเด็กๆ ในระดับสายตาของพวกเขาด้วยการนั่งลงหรือคุกเข่า” เพื่อพูดคุยสื่อสาร ²⁷ การสบตานี้จะทำให้ครู “รับรู้ถึงระดับพลังงานและเรียนรู้ภาษากายของพวกเขา” ²⁷ และสร้างความรู้สึกปลอดภัย นอกจากนี้ การสร้างความสัมพันธ์อันดีกับผู้ปกครองก็เป็นส่วนหนึ่งของการสร้างบรรยากาศที่สมบูรณ์ ²⁶

สภาพแวดล้อมที่ออกแบบมาอย่างดี คือเครื่องมือในการบริหารจัดการชั้นเรียนเชิงรุก (Proactive Classroom Management) มาตรฐานข้อ 2.1 จึงจัดกลุ่ม “สภาพแวดล้อม” และ “การบริหารจัดการชั้นเรียน” ไว้ด้วยกันอย่างมีนัยสำคัญ หากการจัดห้องรบกวนกิจวัตรประจำวันของเด็ก ²⁷ ความโกลาหลก็จะเกิดขึ้น การออกแบบสิ่งแวดล้อมที่ดีจึงช่วยป้องกันปัญหานี้ เช่น การ “จัดให้มีเส้นทางที่ชัดเจนจากประตูไปสู่การเช็กชื่อ” ²⁷ หรือการจัด “พื้นที่สำหรับของว่างอยู่ใกล้อ่างล้างมือ” ²⁷ การออกแบบสภาพแวดล้อมตามหลัก BBL ³ จึงไม่ใช่แค่เรื่องความสวยงาม แต่เป็นกลยุทธ์หลักในการป้องกันพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์

ส่วนที่ 4: ห้องเรียนสำหรับทุกคน – การจัดการศึกษาแบบเรียนรวมและความแตกต่างระหว่างบุคคล

ความท้าทายที่ซับซ้อนที่สุดของ “การเรียนรู้ผ่านการเล่น” คือการนำไปใช้ในบริบทของ “การจัดการศึกษาแบบเรียนรวม” (Inclusive Education) ¹ และการตอบสนอง “ความแตกต่างระหว่างบุคคล และความต้องการพิเศษของเด็ก” ²⁸

ปรัชญาของการเรียนรวมคือ “ผู้เรียนทุกคนมีค่าเท่าเทียมกัน” ²⁹ และโรงเรียนต้องจัดเตรียมสิ่งแวดล้อม สื่อ และการสนับสนุนให้เด็กทุกคน “ได้เรียนอยู่ในห้องเรียนปกติ” ²⁹ คำถามคือ ครูจะจัดกิจกรรม “เล่น” หนึ่งกิจกรรมอย่างไรให้เด็กที่มีความหลากหลายสูง ³⁰ สามารถเรียนรู้ร่วมกันได้?

คำตอบอยู่ในกลยุทธ์การสอนสมัยใหม่ที่ครูต้องมีสมรรถนะในการออกแบบ (ข้อ 2.2) ดังนี้:

กลยุทธ์การสอนในห้องเรียนเรียนรวม

(Macro) Universal Design for Learning (UDL): “การออกแบบการเรียนรู้สากล” ³² คือการออกแบบ “เชิงรุก” (Proactive) ที่คิดเผื่อความหลากหลาย “ตั้งแต่เริ่มต้น” ³² ไม่ใช่การมาปรับแก้ทีหลัง โดยมีหลักการ 3 ข้อ ³⁴ ได้แก่:

Multiple Means of Representation: นำเสนอเนื้อหาหลายวิธี (เช่น ใช้ทั้งนิทาน รูปภาพ และของจริง)
Multiple Means of Expression: เปิดโอกาสให้เด็กแสดงความรู้หลายวิธี (เช่น พูด, วาด, สร้าง, หรือแสดงท่าทาง) ³⁴
Multiple Means of Engagement: สร้างแรงจูงใจและความสนใจหลายวิธี (เช่น ให้เลือกเล่น, เล่นคนเดียว, หรือเล่นกลุ่ม) ³⁶

(Micro) Differentiated Instruction (DI): “การจัดการเรียนการสอนที่ตอบสนองความแตกต่าง” ³⁷ คือการออกแบบ “เชิงรับ” (Reactive) ที่เกิดขึ้นระหว่างการสอน เมื่อครูสังเกตเห็นความต้องการที่แตกต่าง ครูจึงต้อง “ออกแบบกิจกรรมให้สอดคล้องกับศักยภาพและบริบทของเด็ก” ²⁹ เช่น การปรับความยากง่ายของเกม หรือการเพิ่มคำถามที่ท้าทายขึ้นสำหรับเด็กบางคน
(Specific) Individualized Education Program (IEP): “แผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล” ³⁹ นี่คือเครื่องมือทางกฎหมายสำหรับเด็กที่มีความต้องการพิเศษ ²⁹ โดย IEP คือแผนใหญ่รายปี ส่วน “แผนการสอนเฉพาะบุคคล (IIP)” คือแผนย่อยรายชั่วโมงหรือรายสัปดาห์ ที่ประกอบด้วย จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม, กิจกรรม, สื่อ และการประเมินผล ⁴⁰

UDL และ DI ไม่ใช่สิ่งที่แยกขาดจากการเล่น แต่เป็นกลไกที่ทำให้ “การเล่นแบบเรียนรวม” เป็นไปได้จริง (Inclusive Play) มุมเล่นที่ออกแบบตามหลัก UDL จะมีสื่อที่หลากหลาย (Representation) เปิดให้เด็กสร้างสรรค์ได้หลายแบบ (Expression) และมีตัวเลือกที่น่าสนใจ (Engagement) ³⁴ ในขณะที่ครูจะใช้ DI ในการเข้าไป “Scaffold” เด็กแต่ละคนตาม ZPD ของตนเอง ²⁹ นี่คือการบูรณาการศาสตร์การสอนอย่างแท้จริง

ตารางที่ 1: การวิเคราะห์เปรียบเทียบกลยุทธ์การสอนในห้องเรียนเรียนรวม

กลยุทธ์ (Strategy)	เป้าหมายหลัก (Goal)	ช่วงเวลาดำเนินการ (Timing)	ตัวอย่างการประยุกต์ใช้ในห้องปฐมวัย (ECE Example)
Universal Design for Learning (UDL) [32, 34]	ออกแบบเพื่อทุกคน (Design for All)	เชิงรุก (Proactive) – ก่อนเริ่มสอน	จัดมุมวิทยาศาสตร์ที่มีคำสั่งเป็นทั้งรูปภาพ (สำหรับเด็กที่ยังไม่อ่าน) และข้อความ (สำหรับเด็กที่เริ่มอ่าน) และมีอุปกรณ์ให้เลือกทดลองหลายชนิด ³⁴
Differentiated Instruction (DI) ³⁷	ปรับเปลี่ยนเพื่อบางคน/กลุ่ม (Adjust for Some)	เชิงรับ (Reactive) – ระหว่างสอน	ระหว่างกิจกรรมเล่านิทาน ครูใช้คำถามปลายปิดกับเด็กที่ยังไม่กล้าตอบ และใช้คำถามวิเคราะห์ (ปลายเปิด) กับเด็กที่ตอบสนองได้ดี ²⁹
Individualized Education Program (IEP) [39, 40]	จัดทำเพื่อรายบุคคล (Prescribe for One)	ตามกระบวนการ (Formal) – วางแผนเฉพาะ	จัดทำแผน IIP (แผนการสอนเฉพาะบุคคล) สำหรับเด็กที่มีความต้องการพิเศษ โดยมีเป้าหมายเชิงพฤติกรรมที่ชัดเจน เช่น “เด็กสามารถปั้นดินน้ำมันเป็นก้อนกลมได้ 3 ก้อน” ⁴⁰

ส่วนที่ 5: การสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ – การบริหารจัดการชั้นเรียนและวินัยเชิงบวก

การบริหารจัดการชั้นเรียน (ข้อ 2.1) และการใช้วินัยเชิงบวก (ข้อ 2.2) คือสองด้านของเหรียญเดียวกันในการสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ที่อบอุ่นและปลอดภัย

การบริหารจัดการชั้นเรียนเชิงรุก

การบริหารจัดการชั้นเรียนที่มีประสิทธิภาพไม่ใช่การ “ควบคุม” แต่คือการ “สร้าง” ผ่านการป้องกันปัญหาเชิงรุก (Proactive Management) ดังที่กล่าวไปในส่วนที่ 3 สภาพแวดล้อมที่ดีคือการจัดการชั้นเรียนที่ดี ²⁷ นอกจากนี้ ครูยังต้อง “วางแผนล่วงหน้า” ในการเตรียมสื่อและกิจกรรม ⁴² จัดทำ “ตารางกิจกรรมที่ร่วมกันวางแผน” กับเด็ก ⁴² เพื่อให้เด็กคาดเดาสิ่งที่จะเกิดขึ้นได้ และที่สำคัญคือการ “สร้างข้อตกลงในชั้นเรียน” ร่วมกัน ⁴³ เพื่อให้เด็กเกิดความรู้สึกเป็นเจ้าของและควบคุมพฤติกรรมตนเองได้

การใช้วินัยเชิงบวก (Positive Discipline)

เมื่อเกิดพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ มาตรฐานข้อ 2.2 กำหนดให้ครูต้องใช้ “วินัยเชิงบวก” ซึ่งคือการจัดการเชิงรับ (Reactive Management) ที่เด็ดขาดและชัดเจน

นิยาม: วินัยเชิงบวก ไม่ใช่ การลงโทษ ⁴⁴ แต่คือ “การสอนและฝึกฝนโดยไม่ใช้ความรุนแรง” ทั้งทางกายและวาจา ⁴⁵ หัวใจสำคัญคือการ “ละเว้นคำว่า ห้าม-ไม่-อย่า-หยุด” ⁴⁵
เทคนิคปฏิบัติ: ครูจะทำอย่างไรเมื่อเด็กทำผิด?

แทนที่การลงโทษด้วยความรับผิดชอบ: ⁴⁴ ให้ตัวอย่างที่ชัดเจนว่า เมื่อเด็ก “ทำน้ำหกให้เด็กเช็ดทำความสะอาดด้วยตนเอง” หรือ “ทำของในห้องตกหล่นก็รู้จักเก็บด้วยตนเอง” ⁴⁴ นี่คือการสอนการแก้ปัญหาและความรับผิดชอบ ไม่ใช่การประจานหรือซ้ำเติม
การสื่อสาร (Communication): ใช้การสื่อสารแบบ “I-Message” (บอกความรู้สึกของครู) ⁴⁶ เช่น “ครูรู้สึกเสียใจที่หนูขว้างของเล่น” แทน “U-Message” (ตัดสินตัวตนเด็ก) เช่น “เธอเป็นเด็กไม่ดีที่ขว้างของเล่น”
การให้ทางเลือก (Choices): “เปิดโอกาสให้เด็กมีทางเลือกในเชิงบวกโดยไม่ใช้การสั่งหรือบังคับ” ⁴⁴ เช่น “ถึงเวลาเก็บของแล้ว หนูจะเก็บหนังสือก่อน หรือเก็บตัวต่อก่อนดีคะ”

เหตุผลที่มาตรฐานนี้บังคับใช้วินัยเชิงบวกนั้นลึกซึ้งกว่าการเป็น “ครูใจดี” แต่เป็นเหตุผลทางประสาทวิทยา (Neurology) วินัยเชิงบวกทำหน้าที่ “เชื่อมโยง ระหว่าง ‘การแสดงออกทางพฤติกรรม’ และ ‘การใช้ทักษะสมองส่วนเหตุผล หรือ EF’ (Executive Function)” ⁴⁵ หากครูใช้การลงโทษหรือความกลัว สมองส่วนอารมณ์ของเด็กจะเข้าควบคุม ⁴⁵ แต่เมื่อครูใช้วินัยเชิงบวก เช่น การให้เด็กรับผิดชอบเช็ดน้ำที่หก ⁴⁴ ครูไม่ได้กำลัง “จัดการพฤติกรรม” แต่ครูกำลัง “สร้างสมอง” ส่วน EF ให้กับเด็ก ทั้งในด้านการยับยั้งชั่งใจ (Impulse Control) การกำกับอารมณ์ (Emotional Regulation) และการริเริ่มลงมือทำ (Task Initiation) นี่คือเหตุผลทางวิทยาศาสตร์ที่ครูปฐมวัยต้องมีสมรรถนะนี้

ตารางที่ 2: แนวทางการประยุกต์ใช้วินัยเชิงบวก (แทนที่การลงโทษ)

สถานการณ์ (Situation)	การตอบสนองแบบลงโทษ (Punitive Response)	การตอบสนองแบบวินัยเชิงบวก (Positive Discipline Response)	ทักษะ EF ที่เด็กได้เรียนรู้
เด็กแย่งของเล่นกัน	ตีมือ, ตะคอก, “เป็นเด็กนิสัยไม่ดี แย่งของเพื่อน”	“ครูรู้ว่าหนูอยากเล่น แต่ตอนนี้เพื่อนกำลังเล่นอยู่ รอตาหนูนะ” (สอนการรอคอย) / “เรามาตั้งกติกาผลัดกันเล่นคนละ 5 นาทีดีไหม” (สอนการวางแผน)	การยับยั้งชั่งใจ (Impulse Control), การยืดหยุ่นความคิด (Cognitive Flexibility)
เด็กทำน้ำหก	“ทำไมซุ่มซ่ามแบบนี้!” / “ครูบอกแล้วใช่ไหม”	“อุ๊ย น้ำหกแล้ว เราไปหยิบผ้ามาเช็ดด้วยกันนะ” ⁴⁴ (สอนการแก้ปัญหา)	การกำกับอารมณ์ (Emotional Regulation), การริเริ่มลงมือทำ (Task Initiation)
เด็กไม่ยอมเก็บของเล่น	ขู่, บังคับ, “ถ้าไม่เก็บ จะไม่ให้เล่นอีก”	“ถึงเวลาเก็บของแล้ว หนูจะเก็บมุมบล็อกก่อน หรือมุมหนังสือก่อนดีคะ” ⁴⁴ (ให้ทางเลือก) / “มาแข่งกันเก็บนะ ใครเสร็จก่อนชนะ” (เปลี่ยนเป็นเกม)	การวางแผน (Planning), การใส่ใจจดจ่อ (Attention)

ส่วนที่ 6: ที่สุดแห่งสมรรถนะครู – การส่งเสริมการเล่นอิสระอย่างสร้างสรรค์

มาตรฐานข้อ 2.2 ระบุถึงสมรรถนะข้อที่สำคัญที่สุดข้อหนึ่ง คือ “การจัดโอกาสให้เด็กปฐมวัยได้เล่นอิสระอย่างสร้างสรรค์และเพียงพอ ทั้งภายในและภายนอกห้องเรียน” ¹ นี่คือจุดสูงสุดที่องค์ความรู้และทักษะทั้งหมด (ทฤษฎี, สภาพแวดล้อม, วินัยเชิงบวก) ถูกนำมาใช้เพื่อเป้าหมายนี้

“การเล่นอิสระ” (Free Play) คือการเล่นที่ “ครูจะเข้าไปแทรกแซงหรือชี้นำน้อยมาก” ¹² และเด็ก “เป็นผู้เริ่มต้นเล่น” (Child-Initiated) ¹³ การเล่นอิสระ เช่น การเล่นบทบาทสมมติ ¹³ หรือการเล่นกับวัตถุ ⁴⁷ มีความสำคัญสูงสุดในการพัฒนาจินตนาการ ทักษะสังคม และการแก้ปัญหา ⁴⁷

ณ จุดนี้ เกิดปฏิทรรศน์ที่น่าสนใจ (The Paradox of Free Play) หากการเล่นอิสระคือการที่ครู “แทรกแซงน้อยมาก” ¹² เหตุใดจึงถูกจัดเป็นสมรรถนะระดับสูงของครู? หากมัน “อิสระ” ครูควรจะทำน้อยลงไม่ใช่หรือ?

คำตอบคือ “ไม่” Vygotsky เตือนว่า “เด็กไม่สามารถเรียนรู้ได้เองโดยลําพัง” ¹¹ บทบาทของครูในการเล่นอิสระจึงไม่ใช่การ “ไม่ทำอะไรเลย” แต่เป็นการใช้ทักษะการ “Scaffolding” ¹¹ ในระดับที่สูงที่สุด ซึ่งไม่ใช่ “การชี้นำ” (Directing) แต่คือ “การสะท้อน” (Reflecting)

เทคนิคการสะท้อน 3 ระดับ (The 3 Levels of Reflection)

การวิเคราะห์บทบาทครูในการเล่น ¹³ และเทคนิคการสื่อสาร ⁴⁸ เผยให้เห็นเทคนิคการสะท้อน 3 ระดับที่ครูใช้สนับสนุนการเล่นอิสระ:

สะท้อนสิ่งที่เด็กกระทำ (Reflect the Action): คือการบรรยายสิ่งที่เห็นอย่างเป็นกลาง “ครูเปิดโอกาสให้เด็กเป็นผู้เริ่มต้นเล่น แล้ว ครูจึงสะท้อนสิ่งที่เด็กเล่น พูด ผ่านคําพูดของครู” ¹³ เช่น “หนูกำลังต่อบล็อกสีแดงสูงขึ้นไปเรื่อยๆ เลยนะ”
สะท้อนความรู้สึกของสิ่งที่เด็กเล่น (Reflect the Play’s Feeling): คือการตีความและสะท้อนอารมณ์ที่เกิดขึ้นในการเล่นนั้น ¹³ เช่น “คุณแม่ตุ๊กตากำลังทำอาหารให้ลูกๆ ดูอบอุ่นจังเลย”
สะท้อนความรู้สึกของเด็ก (Reflect the Child’s Feeling): คือการสะท้อนอารมณ์ของตัวเด็กเอง ¹³ ซึ่งเป็นการสร้างสายสัมพันธ์ที่ลึกซึ้ง ⁴⁸ เช่น “หนูดูมุ่งมั่นและตั้งใจกับการสร้างบ้านหลังนี้มากเลยนะ” ¹³

เทคนิคการสะท้อนนี้ คือการปฏิบัติการที่เป็นเลิศของครูปฐมวัย เพราะมันช่วยยืนยันการกระทำของเด็ก (Validate) ⁴⁸ ช่วยต่อยอดภาษาและกระบวนการคิด ⁴⁷ และเสริมสร้างบรรยากาศความปลอดภัยทางจิตใจ (ส่วนที่ 3) และวินัยเชิงบวก (ส่วนที่ 5) ไปพร้อมกัน นี่คือการกระทำที่ “กระตือรือร้น” (Active) ที่สุดของครู แม้ในขณะที่ดูเหมือน “แทรกแซงน้อยที่สุด” ก็ตาม

บทสรุป: สมรรถนะองค์รวมในฐานะสถาปนิกผู้สร้างประสบการณ์

มาตรฐานที่ 2 “ศาสตร์การสอนและการจัดประสบการณ์” ไม่ใช่รายการตรวจสอบ (Checklist) ที่ครูต้องติ๊กถูก แต่คือระบบนิเวศ (Ecosystem) ที่ทุกองค์ประกอบทำงานประสานกันอย่างเป็นองค์รวม โดยมี “การเรียนรู้ผ่านการเล่นและการลงมือทำ” เป็นศูนย์กลาง

สาระความรู้ (ข้อ 2.1) คือ “แบบแปลน” (The Blueprint) ที่ครูต้องมี: รากฐานทางทฤษฎี (Piaget, Vygotsky), โครงสร้างหลัก (การบูรณาการ), การออกแบบพื้นที่ (สภาพแวดล้อม), และกลไกสนับสนุน (การเรียนรวม)
สมรรถนะ (ข้อ 2.2) คือ “การก่อสร้าง” (The Construction) คือการกระทำจริงของครูที่หน้างาน: การสร้างบรรยากาศที่ปลอดภัย, การใช้วินัยเชิงบวกเพื่อสร้าง EF, และการใช้เทคนิคการสะท้อน (Reflection) เพื่อยกระดับการเล่นอิสระ

ความเป็นครูปฐมวัยมืออาชีพตามมาตรฐานนี้ จึงวัดกันที่ความสามารถในการ “ออกแบบ วางแผน การจัดประสบการณ์การเรียนรู้ได้อย่างสร้างสรรค์” ²⁸ โดยบูรณาการการเรียนรู้ผ่านการเล่นและกิจกรรมที่หลากหลาย ²⁸ ความเป็นเลิศของครูปฐมวัยคือความสามารถในการเป็น “สถาปนิกผู้สร้างประสบการณ์” (Architect of Experience) ที่เข้าใจและใช้ “การเล่น” เป็นเครื่องมือทางวิทยาศาสตร์ที่ทรงพลังที่สุดในการสร้างมนุษย์ที่สมบูรณ์

Works cited

สำนักงานส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น, accessed November 5, 2025, https://phraelocal.go.th/new2020/images/upload/02/vt209.2165.pdf
การคิดเชิงเหตุผลของเด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดประสบการณ์ แบบสร้างองค์ความรู้ตามแนวคอนสตรัคติวิสต์ ปริญญานิพนธ์ – มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, accessed November 5, 2025, http://thesis.swu.ac.th/swuthesis/Ear_Chi_Ed/Yada_C.pdf
การจัดการชั้นเรียนและสิ่งแวดล้อมในการเรียนรู้อนุบาล – OKMD, accessed November 5, 2025, https://www.okmd.or.th/bbl/documents/306/bbl-classroom-management-learning-environment
12 ทฤษฎีสำคัญด้านพัฒนาการเด็กที่คุณต้องรู้ในช่วงปฐมวัย, accessed November 5, 2025, https://xiairworld.com/th/%E0%B8%97%E0%B8%A4%E0%B8%A9%E0%B8%8E%E0%B8%B5%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%81/
ทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับพัฒนาการเด็กปฐมวัย ทฤษ, accessed November 5, 2025, https://ops.moe.go.th/wp-content/uploads/2023/05/12.-%E0%B8%97%E0%B8%A4%E0%B8%A9%E0%B8%8E%E0%B8%B5%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B8%9B%E0%B8%90%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%A2.pdf
รู้จักทฤษฎี Constructivism สอนเด็กให้กล้าคิด กล้าทำ กล้าแสดงออก, accessed November 5, 2025, https://speakuplanguagecenter.com/constructivism-theory/
การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ PLAY เพื่อพัฒนาทักษะทางสังคมของเด็กปฐมวัย – ThaiEdResearch, accessed November 5, 2025, http://backoffice.thaiedresearch.org/uploads/paper/be8828bd8349251c71030b3e1a54e49b.pdf
Vygotsky การจัดการเรียนรู้ที่ดี คือ การทำให้เด็กรู้สึกว่ามีใครสักคนอยู่เคียงข้าง …, accessed November 5, 2025, https://thepotential.org/knowledge/vygotsky-learning-theory/
ผลการจัดกิจกรรมแบบวางแผนปฏิบัติทบทวนที่มีต่อการมีวินัยก ในตนเองของเด็กปฐมวัย โรงเรียนอนุบาลบ้านผือพิทยา – STOUIR at Sukhothai Thammathirat Open University, accessed November 5, 2025, https://ir.stou.ac.th/bitstream/123456789/4707/1/fulltext_139390.pdf
The Development of Early Chilhood Teacher Development program on Whole Language Approach for Schools Under Kalasin Primary Educa, accessed November 5, 2025, http://202.28.34.124/dspace/bitstream/123456789/334/1/58010586006.pdf
การพัฒนาทักษะทางสังคมของนักเรียนระดับปฐมวัย โรงเรียนบ้านตูม – มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, accessed November 5, 2025, http://khoon.msu.ac.th/_dir/fulltext/fulltextman/full2/kridsadaporn4472/titlepage.pdf
บทที่2 เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง – ผลงานวิชาการ, accessed November 5, 2025, https://research.otepc.go.th/files/05_ch2_izqyh918.pdf
ผลของการเล่นบําบัดที่มีต่อพฤติกรรมที่เป็นปัญหาของเด็กอนุบาล, accessed November 5, 2025, https://doi.nrct.go.th/admin/doc/doc_488100.pdf
การพัฒนาหลักสูตรเสริมสมรรถนะการจัดการเรียน – DSpace at Silpakorn University, accessed November 5, 2025, http://ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/5102/1/60253904.pdf
แนวทางการบริหารจัดการศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก – สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี, accessed November 5, 2025, https://library.tru.ac.th/thesis/uploads/2025-01-10-10-11-20-628125185tt117107.pdf
ส่วนที่1 ข้อมูลพื้นฐานของสถานศึกษา, accessed November 5, 2025, http://www.thaischool.in.th/_files_school/34101792/data/34101792_1_20200818-150049.pdf
การเสริมสร้างสมรรถนะด้านการจัดการเรียนรู้ชุมชนวิชาชีพครู – thaijo.org, accessed November 5, 2025, https://so05.tci-thaijo.org/index.php/suedureasearchjournal/article/download/256864/174931/971286
Untitled – โรงเรียนอนุบาลเทศบาลนครภูเก็ต, accessed November 5, 2025, https://www.phuketkidsschool.ac.th/wp-content/uploads/2020/07/SAR_PMKS_2561.pdf
SAR64-บ้านทรัพย์มะนาว – Flip eBook Pages 1-50 | AnyFlip, accessed November 5, 2025, https://anyflip.com/mpmgc/rujm/basic
ตัวเลข 1-10 Best Practices – PCY MIS+ โรงเรียนปากคลองชวดใหญ่, accessed November 5, 2025, https://mis.pcy.ac.th/document/%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87/read-71.html
โครงการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ By STEM, accessed November 5, 2025, https://wbscport-archived.dusit.ac.th/artefact/file/download.php?file=383727&view=161136
จากการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบ stem & streamss ส่งผลให้เด็กระดับปฐมวัยมีพัฒนาการ, accessed November 5, 2025, http://ms.ac.th/doc/2566/best/01/01-best-practice-%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C%20%E0%B8%AA%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2%20STREAMSS.pdf
แบบบูรณาการ – สำหรับเด็กปฐมวัยในโรงเรียน – สำนักงานกองทุนสนับสนุน …, accessed November 5, 2025, https://dol.thaihealth.or.th/resourcecenter/sites/default/files/documents/1_85.pdf
ภาคผนวก ค แผนการจัดการการเรียนรู้แบบบูรณาการสาหรับเด็กปฐมวัย ตามแนวคิดมอนเตสซอรี่ ทฤษฎีพหุปัญญา และการออกแบบย้อนกลับ, accessed November 5, 2025, https://doi.nrct.go.th/ListDoi/Download/298414?Resolve_DOI=10.14458/NBU.the.2013.6
Untitled – มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม, accessed November 5, 2025, https://fulltext.rmu.ac.th/fulltext/2557/113231/appendix.pdf
การจัดสภาพแวดล้อมเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้: หน้า 3 – ห้องเรียนครูแมว, accessed November 5, 2025, http://www.nareumon.com/index.php?option=com_content&task=view&id=24&Itemid=50&limit=1&limitstart=2
วิธีสร้างสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ที่สงบสำหรับเด็กปฐมวัย – EDUCA มหกรรม …, accessed November 5, 2025, https://www.educathai.com/knowledge/articles/389
4. นายประมวล เรืองศรี กรรมการ นักทรัพยากรบุคค – สพป.พังงา, accessed November 5, 2025, https://www.phangngaedarea.go.th/site/wp-content/uploads/pdf/25625621.pdf
บทบาทครูอนุบาลในการจัดการเรียนรู้ในห้องเรี – in Thai, accessed November 5, 2025, https://so01.tci-thaijo.org/index.php/OJED/article/download/248851/168558
รายงานการประเมินตนเอง Self-Assessment Report : SAR – โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร (ฝ่ายประถม), accessed November 5, 2025, http://www.prathomswu.ac.th/satit/ensure/gallery/2557/a2.pdf
แนวทางการประเมินคุณภาพตามมาตรฐานการศึกษาปฐมวัย เพื่อการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษา, accessed November 5, 2025, https://info.pyo1.go.th/news/index.php?action=dlattach;topic=56.0;attach=64
Chula Digital Collections โปรแกรมส่งเสริมทักษะการทํางานร่วมก, accessed November 5, 2025, https://digital.car.chula.ac.th/cgi/viewcontent.cgi?article=75433&context=chulaetd
book19 no1.indd – คณะ บริหารธุรกิจ และ การ จัดการ, accessed November 5, 2025, http://www.bba.ubru.ac.th/files/researchfiles/attachment-1592548053.pdf
รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการพัฒนาข้อเสนอและกลไ, accessed November 5, 2025, https://elibrary.tsri.or.th/fullP/ORG6310010_full.pdf
Microbiology for Kids – โลกจิ๋วมหัศจรรย์ที่เด็กๆ ก็เรียนรู้ได้ – IPST Magazine – สสวท., accessed November 5, 2025, https://emagazine.ipst.ac.th/255/files/assets/common/downloads/IPST255.pdf
แผนสังคมฯ563 – ดาวน์โหลดหนังสือ | 1-50 หน้า | AnyFlip, accessed November 5, 2025, https://anyflip.com/dhpxc/fdmd/basic
EDUCA Zoom EP 18: คุณครูอนุบาลจัดการเรียนการสอนที่เน้นความแตกต่าง …, accessed November 5, 2025, https://www.youtube.com/watch?v=zB_4DOq7bqU
การพัฒนาหลักสูตรฝ กอบรมครูในการจัดการเรียน, accessed November 5, 2025, https://so05.tci-thaijo.org/index.php/Jrru/article/download/263549/179021/1037193
การจัดทำแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล ( Individualized Education Program : IEP ) – ศูนย์การศึกษาพิเศษ เขตการศึกษา 7 จังหวัดพิษณุโลก, accessed November 5, 2025, https://rsec7.ac.th/images/content/%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B9%8C/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%97%E0%B8%B3%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%89%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%84%E0%B8%A5_Individualized_Education_Program__IEP/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%97%E0%B8%B3%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%89%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%84%E0%B8%A5.pdf
แผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล – สถาบัน ราชานุกูล, accessed November 5, 2025, https://www.rajanukul.go.th/new/_admin/download/D0000074.pdf
การจัดท าแผนการศึกษาเฉพาะบุคคล, accessed November 5, 2025, http://www.esbuy.net/site/download-file.php?doc_id=4847
บทบาทครูผู้สอนในการเตรียมความพร้อม และ การแก, accessed November 5, 2025, https://academic.obec.go.th/web/images/news/1654505147_d_4.pdf
การจัดการชั้นเรียนเด็กปฐมวัยในศตวรรษที่21 EARLY CHILDHOOD CLASSROOM MANAGEMENT IN 21st CENTURY – ThaiJO, accessed November 5, 2025, https://so02.tci-thaijo.org/index.php/JournalGradVRU/article/download/242079/166104/
บทความ – วิธีการจัดการห้องเรียนอนุบาลโดยไม่ต้องทำโทษเด็ก – Starfishlabz, accessed November 5, 2025, https://www.starfishlabz.com/blog/288-%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B9%82%E0%B8%94%E0%B8%A2%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B3%E0%B9%82%E0%B8%97%E0%B8%A9%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%81
ปนัดดา ธนเศรษฐกร: เลี้ยงลูกถึงใจ ด้วยวินัยเชิงบวก – The Potential, accessed November 5, 2025, https://thepotential.org/knowledge/positive-discipline/
Positive Discipline วินัยเชิงบวก | PDF – Scribd, accessed November 5, 2025, https://www.scribd.com/document/851556069/Positive-Discipline-%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%9A%E0%B8%A7%E0%B8%81
Play-Based Learning การเรียนรู้ผ่านการเล่น – Code Genius, accessed November 5, 2025, https://codegeniusacademy.com/play-based-learning/
วิธีใช้เทคนิคสะท้อนความรู้สึกลูก เพื่อให้ได้ใจลูกทุกช่วงวัย ทำให้ลูกอยากเล่า …, accessed November 5, 2025, https://www.netpama.com/library/detail/348
บทที่6 สมรรถนะทางวิชาชีพครูและคุณลักษณะของค, accessed November 5, 2025, https://ssrudlp.ssru.ac.th/data-file/teacher_work/file/9b668226915bbaea0e308be1c92618c2.pdf

Post Views: 9

Comments

comments

สถาปัตยกรรมแห่งการเรียนรู้: การถอดรหัสมาตรฐานที่ 2 ศาสตร์การสอนและการจัดประสบการณ์ครูปฐมวัย

สถาปัตยกรรมแห่งการเรียนรู้: การถอดรหัสมาตรฐานที่ 2 ศาสตร์การสอนและการจัดประสบการณ์ครูปฐมวัย

บทนำ: หัวใจของศาสตร์การสอนปฐมวัย – เรียนรู้ผ่านการเล่น

ส่วนที่ 1: รากฐานทางทฤษฎีสู่การปฏิบัติ – หลักการและแนวคิดในการจัดประสบการณ์

Constructivism (Piaget) – รากฐานของ “การลงมือทำ”

Social Learning Theory (Vygotsky) – รากฐานของ “การเล่น”