แนวทางการนิเทศการศึกษาเพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) สำหรับครูในศตวรรษที่ 21: แนวปฏิบัติสู่การนิเทศแบบผสมผสาน

ดร.อนุศร หงษ์ขุนทด
ศึกษานิเทศก์ วิทยฐานะศึกษานิเทศก์เชี่ยวชาญ สพม.นครราชสีมา
Musicmankob@gmail.com 4 กันยายน 2568

___________________________________________

บทนำ: จากผู้กำกับสู่กัลยาณมิตร บทบาทใหม่ของศึกษานิเทศก์

คู่มือฉบับนี้เป็นส่วนขยายจาก “คู่มือฉบับสมบูรณ์: การจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) เพื่อพัฒนาผู้เรียนในศตวรรษที่ 21” โดยมุ่งเน้นการปรับกระบวนทัศน์และแนวปฏิบัติสำหรับศึกษานิเทศก์โดยเฉพาะ ในฐานะผู้นำการเปลี่ยนแปลงทางวิชาการ (Instructional Leader) ศึกษานิเทศก์มีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการขับเคลื่อนการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning: AL) ให้เกิดขึ้นจริงในชั้นเรียน (สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน, 2562) การเปลี่ยนแปลงนี้ต้องการมากกว่าการส่งต่อนโยบาย แต่คือการสร้างวัฒนธรรมการพัฒนาวิชาชีพที่ยั่งยืน ซึ่งต้องอาศัยกระบวนการนิเทศที่ทันสมัยและตอบสนองต่อความต้องการที่แท้จริงของครู (พรเทพ รู้แผน, 2560) ¹

คู่มือเล่มนี้จึงถูกออกแบบมาเพื่อเป็นเครื่องมือสำหรับศึกษานิเทศก์ยุคใหม่ โดยจะนำเสนอแนวทางการออกแบบการนิเทศที่เน้นการเป็นโค้ชและพี่เลี้ยง (Coaching and Mentoring) การสำรวจกระบวนการนิเทศที่จำเป็นสำหรับครูในศตวรรษที่ 21 การนำเสนอเครื่องมือที่เป็นรูปธรรมสำหรับการนิเทศการจัดการเรียนรู้เชิงรุกตามสภาพจริง และการสำรวจทิศทางและแนวโน้มใหม่ๆ ในการนิเทศการศึกษา โดยเฉพาะอย่างยิ่งการนิเทศแบบผสมผสาน (Blended Supervision) ที่บูรณาการเทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามาเพื่อเพิ่มความยืดหยุ่นและประสิทธิภาพในการสนับสนุนครู (อนุศร หงษ์ขุนทด, 2568; วุฒินันท์ จันทร์ทอง, 2567) ²

บทที่ 1: การออกแบบการนิเทศเพื่อส่งเสริมกระบวนทัศน์และกลยุทธ์การเรียนรู้เชิงรุก

การนิเทศที่มีประสิทธิภาพเริ่มต้นจากการออกแบบที่เป็นระบบและมีเป้าหมายที่ชัดเจน (สุรัตน์นารี ธิลาใจ, ม.ป.ป.) การจะส่งเสริมให้ครูสามารถจัดการเรียนรู้เชิงรุกในรูปแบบต่างๆ ได้นั้น ศึกษานิเทศก์จำเป็นต้องเข้าใจแก่นของแต่ละรูปแบบ และสามารถออกแบบกระบวนการนิเทศที่มุ่งเน้นการพัฒนาทักษะเฉพาะทางของครูในแต่ละด้านได้ (สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 1, 2567)

1.1 การนิเทศเพื่อการเปลี่ยนกระบวนทัศน์: จาก “Sage on the Stage” สู่ “Guide on the Side”

การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญที่สุดคือการเปลี่ยนบทบาทของครูจากผู้บรรยายหน้าชั้นเรียน (Sage on the Stage) ไปสู่การเป็นผู้อำนวยความสะดวกและผู้ชี้แนะ (Guide on the Side) (Barkley, 2010, อ้างถึงใน มหาวิทยาลัยศรีปทุม, 2564) ⁴ กระบวนการนิเทศต้องมุ่งเน้นการสร้างความเข้าใจและทักษะใหม่ๆ ให้กับครู (ธีรัญญ์ รัน, 2563) ⁵

จุดเน้นการนิเทศ (Look-fors):

พฤติกรรมครู: ครูใช้เวลาส่วนใหญ่ในการเดินสังเกตการณ์ ตั้งคำถามกระตุ้นความคิด และให้คำปรึกษากลุ่มย่อย แทนการบรรยายหน้าชั้นเรียน (มหาวิทยาลัยศรีปทุม, 2564)

พฤติกรรมนักเรียน: นักเรียนใช้เวลาส่วนใหญ่ในการอภิปราย ทำกิจกรรม หรือทำงานร่วมกัน สัดส่วนการพูดของนักเรียน (Student Talk) มีมากกว่าการพูดของครู (Teacher Talk) (Freeman et al., 2014)

ตัวอย่างคำถามเพื่อการโค้ชชิ่ง:

ก่อนสังเกต: “ในคาบนี้ คุณครูตั้งเป้าหมายสัดส่วนเวลาที่ครูพูดกับนักเรียนพูดไว้อย่างไรครับ” “มีช่วงไหนในแผนที่ครูจะเปิดโอกาสให้นักเรียนได้สำรวจหาคำตอบด้วยตนเองบ้างครับ” (The Commonwealth Secretariat, 2000)

หลังสังเกต: “จากที่สังเกตการณ์ ผมเห็นว่านักเรียนกลุ่มนั้นใช้เวลาถกเถียงกันนานมาก คุณครูคิดว่าพวกเขากำลังเรียนรู้อะไรจากบทสนทนานั้นครับ” “ความรู้สึกของครูเป็นอย่างไรบ้างครับในช่วงที่ปล่อยให้นักเรียนลองผิดลองถูกด้วยตัวเอง” (pound1983, 2012) ⁶

1.2 การนิเทศองค์ประกอบหลักของ Active Learning

การเรียนรู้เชิงรุกตั้งอยู่บนเสาหลัก 3 ประการที่ศึกษานิเทศก์ต้องสามารถสังเกตและให้ข้อมูลป้อนกลับได้ (บริษัท อักษร เอ็ดดูเคชั่น จำกัด (มหาชน), 2566) ⁷

การเรียนรู้ผ่านการคิดขั้นสูง (Thinking-Based Learning):

จุดเน้นการนิเทศ: ครูใช้คำถามปลายเปิดที่ท้าทายความคิด (สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษากาฬสินธุ์ เขต 3, 2554) ⁸ นักเรียนสามารถให้เหตุผลประกอบคำตอบและวิพากษ์แนวคิดของเพื่อนได้ (Swartz, 2010, อ้างถึงใน อรุณี วิริยะจิตรา และคณะ, 2562)

ตัวอย่างคำถามเพื่อการโค้ชชิ่ง: “คำถามใดในคาบนี้ที่ครูรู้สึกว่ากระตุ้นให้นักเรียนได้คิดมากที่สุดครับ” “เราจะต่อยอดกิจกรรมนี้เพื่อส่งเสริมให้นักเรียนคิดสร้างสรรค์มากขึ้นได้อย่างไรบ้าง” (Costa, 2001a, อ้างถึงใน Al-degether, 2015)

การเรียนรู้ผ่านการลงมือทำ (Learning by Doing):

จุดเน้นการนิเทศ: นักเรียนมีส่วนร่วมในกิจกรรมที่ได้ลงมือปฏิบัติจริง ไม่ว่าจะเป็นการทดลอง การสร้างชิ้นงาน หรือการแสดงบทบาทสมมติ (บริษัท อักษร เอ็ดดูเคชั่น จำกัด (มหาชน), 2566) ⁷

ตัวอย่างคำถามเพื่อการโค้ชชิ่ง: “กิจกรรมที่นักเรียนได้ลงมือทำในวันนี้ เชื่อมโยงกับวัตถุประสงค์การเรียนรู้ข้อไหนบ้างครับ” “คุณครูสังเกตเห็นพัฒนาการทักษะอะไรของนักเรียนบ้างครับระหว่างที่พวกเขาทำกิจกรรม” (ชมนาด เชื้อสุวรรณทวี, 2555)

การเรียนรู้จากการทำงานร่วมกัน (Cooperative/Collaborative Learning):

• จุดเน้นการนิเทศ: มีการกำหนดบทบาทหน้าที่ในกลุ่มชัดเจน สมาชิกทุกคนมีส่วนร่วมในการทำงาน มีการรับฟังความคิดเห็นซึ่งกันและกัน (บริษัท อักษร เอ็ดดูเคชั่น จำกัด (มหาชน), 2566) ⁷
• ตัวอย่างคำถามเพื่อการโค้ชชิ่ง: “คุณครูมีวิธีการอย่างไรในการส่งเสริมให้สมาชิกทุกคนในกลุ่มได้มีส่วนร่วมครับ” “หากมีข้อขัดแย้งเกิดขึ้นในกลุ่ม คุณครูมีแนวทางในการช่วยเหลืออย่างไร” (ทิศนา แขมมณี, 2561)

1.3 การนิเทศตามรูปแบบการสอนเชิงรุก (AL Models)

แต่ละรูปแบบการสอนมีลักษณะเฉพาะที่ต้องการจุดเน้นการนิเทศที่แตกต่างกัน (สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน, 2562) ⁹

• การเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (PBL) และโครงงานเป็นฐาน (PjBL):

จุดเน้นการนิเทศ: ปัญหาหรือโครงงานมีความท้าทายและเชื่อมโยงกับชีวิตจริง (TruePlookpanya, 2020) ¹⁰ นักเรียนเป็นผู้ขับเคลื่อนกระบวนการสืบค้นและสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง ครูทำหน้าที่เป็นผู้อำนวยความสะดวก (มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี, ม.ป.ป.-ข) ¹¹

ตัวอย่างคำถามเพื่อการโค้ชชิ่ง: “คุณครูมีวิธีประเมินความก้าวหน้าของนักเรียนระหว่างการทำโครงงานอย่างไรบ้างครับ” “ความท้าทายที่สุดในการอำนวยความสะดวกให้นักเรียนเรียนรู้ด้วยตนเองคืออะไรครับ” (Hmelo-Silver, 2004)

การเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ (5E Model):

จุดเน้นการนิเทศ: กิจกรรมในแต่ละขั้น (Engage, Explore, Explain, Elaborate, Evaluate) มีความเชื่อมโยงและส่งเสริมซึ่งกันและกัน (Lesley University, 2020) ¹² โดยเฉพาะขั้น Explore ที่นักเรียนต้องได้สำรวจและค้นพบด้วยตนเองก่อนที่ครูจะอธิบาย (Edutopia, 2022) ¹³

ตัวอย่างคำถามเพื่อการโค้ชชิ่ง: “กิจกรรมในขั้น Engage สามารถกระตุ้นความสงสัยของนักเรียนได้มากน้อยเพียงใดครับ” “ในขั้น Explain คุณครูเชื่อมโยงสิ่งที่นักเรียนค้นพบในขั้น Explore เข้ากับมโนทัศน์ทางวิทยาศาสตร์อย่างไรครับ” (Bybee, 2015, อ้างถึงใน Gale, 2023)

สะเต็มศึกษา (STEM Education):

จุดเน้นการนิเทศ: มีการบูรณาการความรู้ทั้ง 4 ศาสตร์ (S-T-E-M) อย่างชัดเจน (สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาแพร่ เขต 1, 2567) ¹⁴ นักเรียนได้ใช้กระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรมในการแก้ปัญหา (โรงเรียนไทยรัฐวิทยา ๘๔ (บ้านสำราญ), 2564) ¹⁵

ตัวอย่างคำถามเพื่อการโค้ชชิ่ง: “ในกิจกรรมนี้ นักเรียนได้ใช้ความรู้ทางคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์เพื่อแก้ปัญหาเชิงวิศวกรรมอย่างไรบ้างครับ” (Georgetown University, n.d.)

การเรียนรู้ผ่านเกม (Game-Based Learning – GBL):

จุดเน้นการนิเทศ: กลไกของเกม (กฎ, เป้าหมาย, การให้รางวัล) สอดคล้องและส่งเสริมวัตถุประสงค์การเรียนรู้ (EDCommunity, 2022) ¹⁶ นักเรียนเกิดการเรียนรู้ผ่านการลองผิดลองถูกและการแข่งขันที่สร้างสรรค์ (Augusta University, 2023)

ตัวอย่างคำถามเพื่อการโค้ชชิ่ง: “คุณครูแน่ใจได้อย่างไรว่านักเรียนได้เรียนรู้ตามวัตถุประสงค์ ไม่ใช่แค่เล่นสนุกอย่างเดียวครับ” “เราจะปรับเกมนี้อย่างไรเพื่อให้นักเรียนที่ไม่ชอบการแข่งขันได้มีส่วนร่วมมากขึ้น” (Reddit User, 2022) ¹⁷

1.4 การนิเทศเพื่อเปลี่ยนปรัชญาการประเมิน

การเปลี่ยนสู่ AL ต้องมาพร้อมกับการเปลี่ยนจากการประเมินเพื่อตัดสิน (Assessment of Learning) ไปสู่การประเมินเพื่อพัฒนา (Assessment for Learning) และการประเมินในฐานะการเรียนรู้ (Assessment as Learning) (มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี, 2563) ¹⁸

จุดเน้นการนิเทศ: ครูใช้การประเมินระหว่างเรียน (Formative Assessment) เพื่อเก็บข้อมูลและให้ข้อมูลป้อนกลับ (Feedback) ที่เป็นประโยชน์ (สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน, 2562) ¹⁹ มีการส่งเสริมให้นักเรียนประเมินตนเองและเพื่อน (Self/Peer Assessment) เพื่อพัฒนากระบวนการกำกับตนเอง (Self-regulation) (มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี, 2563) ¹⁸

ตัวอย่างคำถามเพื่อการโค้ชชิ่ง: “ข้อมูลที่ได้จากการสังเกตนักเรียนในวันนี้ จะช่วยให้ครูปรับแผนการสอนในคาบต่อไปอย่างไรครับ” “เราจะสร้างโอกาสให้นักเรียนได้ฝึกประเมินงานของเพื่อนอย่างสร้างสรรค์ได้อย่างไร” (Dignath & Veenman, 2021)

บทที่ 2: ตัวอย่างการนิเทศการสอน Active Learning ในแต่ละระดับชั้น

การนิเทศการสอนเชิงรุกต้องคำนึงถึงพัฒนาการและบริบทของผู้เรียนในแต่ละระดับชั้น (ChildCare Education Institute, 2024)

2.1 ระดับปฐมวัย

เป้าหมายการนิเทศ: ส่งเสริมให้ครูสามารถจัดประสบการณ์ที่เน้นการเรียนรู้ผ่านการเล่น (Play-Based Learning) การลงมือปฏิบัติ และการสำรวจด้วยประสาทสัมผัสทั้งห้า (โรงเรียนมาลาสวรรค์พิทยา, 2566)

กิจกรรมการนิเทศ:

ประชุมก่อนสังเกต: สนทนาเกี่ยวกับแผนการจัดประสบการณ์ โดยเน้นที่การจัดสภาพแวดล้อมและสื่อที่เอื้อต่อการเรียนรู้เชิงรุก (สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน, 2565)

สังเกตการณ์สอน: สังเกตบทบาทของครูในการเป็นผู้สนับสนุนและอำนวยความสะดวก (Facilitator) แทนการเป็นผู้สอนโดยตรง สังเกตการมีปฏิสัมพันธ์และการทำงานร่วมกันของเด็กๆ (โรงเรียนบ้านคลองแงะ, 2565) ²⁰

ประชุมหลังสังเกต: ใช้คำถามกระตุ้นให้ครูสะท้อนคิดถึงพัฒนาการของเด็กที่สังเกตเห็นจากการเล่นและการทำกิจกรรม เช่น “คุณครูเห็นเด็กๆ แก้ปัญหาอะไรบ้างระหว่างที่พวกเขากำลังสร้างบ้านจากบล็อกไม้ครับ” (สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาลำพูน เขต 2, 2566)

2.2 ระดับประถมศึกษา

เป้าหมายการนิเทศ: ส่งเสริมให้ครูสามารถออกแบบกิจกรรมที่หลากหลายและท้าทาย เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ การแก้ปัญหา และการทำงานร่วมกับผู้อื่น (สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชุมพร เขต 2, 2566) ²¹

กิจกรรมการนิเทศ:

ประชุมก่อนสังเกต: ร่วมกันวิเคราะห์แผนการจัดการเรียนรู้ โดยใช้รูบิคประเมินแผนฯ ที่เน้นองค์ประกอบของ AL (จันทร์เพ็ญ แว่นเตื่อรอง, 2566)

สังเกตการณ์สอน: ใช้แบบสังเกตที่เน้นพฤติกรรมการเรียนรู้ของนักเรียน เช่น การตั้งคำถาม การอภิปราย การนำเสนอผลงานกลุ่ม (สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุพรรณบุรี เขต 1, ม.ป.ป.)

ประชุมหลังสังเกต (PLC): จัดวง PLC เพื่อให้ครูได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้และสะท้อนผลการสอนร่วมกัน โดยใช้ข้อมูลจากการสังเกตเป็นฐานในการสนทนา (สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาลำพูน เขต 2, 2567)

2.3 ระดับมัธยมศึกษา

เป้าหมายการนิเทศ: ส่งเสริมให้ครูสามารถจัดการเรียนรู้ในรูปแบบที่ซับซ้อนขึ้น เช่น PBL, PjBL, STEM ที่มุ่งเน้นให้นักเรียนสามารถบูรณาการความรู้และสร้างสรรค์นวัตกรรมได้ (กรวิกา ฉินนานนท์, 2564)

กิจกรรมการนิเทศ:

การนิเทศแบบผสมผสาน:

Asynchronous: ครูส่งแผนการสอนหรือคลิปวิดีโอการสอนสั้นๆ ให้ศึกษานิเทศก์ให้ข้อมูลป้อนกลับล่วงหน้า (วิชิรตา วรธาดาสวัสดิ์, 2563)

Synchronous: จัดประชุมออนไลน์เพื่อวางแผนและสะท้อนผลร่วมกัน หรือสังเกตการณ์สอนแบบสดผ่านระบบวิดีโอคอนเฟอเรนซ์ (รัตนชนก รัตนภูมิ, 2564)

เน้นการโค้ช: ใช้คำถามเชิงลึกเพื่อกระตุ้นให้ครูวิเคราะห์การสอนของตนเองและวางแผนพัฒนานวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ (โรงเรียนโพนทันเจริญวิทย์, 2567) เช่น “ความท้าทายในการประเมินผลโครงงานของนักเรียนคืออะไร และเราจะพัฒนารูบิคเพื่อช่วยในเรื่องนี้ได้อย่างไร”

บทที่ 3: กระบวนการนิเทศในยุคดิจิทัล

3.1 การนิเทศแบบผสมผสาน (Blended/Hybrid Supervision)

การนิเทศแบบผสมผสานคือแนวทางที่บูรณาการการนิเทศแบบดั้งเดิม (Face-to-Face) เข้ากับการนิเทศทางไกลผ่านเทคโนโลยีดิจิทัลอย่างมีกลยุทธ์ (Bieger & Heer, 2021; Walden University, 2024) ²² โดยแบ่งเป็น 2 รูปแบบหลัก:

การนิเทศแบบประสานเวลา (Synchronous Supervision): คือการมีปฏิสัมพันธ์ในเวลาเดียวกันผ่านเครื่องมือวิดีโอคอนเฟอเรนซ์ (McBrien et al., 2009) ²⁴ เหมาะสำหรับการประชุมวางแผน, การโค้ชชิ่งแบบทันที, หรือการจัดวง PLC ออนไลน์ (วุฒินันท์ จันทร์ทอง, 2567) ²

การนิเทศแบบไม่ประสานเวลา (Asynchronous Supervision): คือรูปแบบที่ศึกษานิเทศก์และครูไม่จำเป็นต้องมีปฏิสัมพันธ์ในเวลาเดียวกัน (Bryn Mawr College, 2021) ²⁵ เหมาะสำหรับการให้ข้อมูลป้อนกลับเชิงลึกผ่านการวิเคราะห์วิดีโอการสอน หรือการให้ความเห็นบนแผนการสอนออนไลน์ (Borup, 2021) ²⁶

3.2 ตารางเปรียบเทียบรูปแบบการนิเทศ

มิติการเปรียบเทียบ	การนิเทศแบบดั้งเดิม (Face-to-Face)	การนิเทศ แบบประสานเวลา (Synchronous)	การนิเทศแบบ ไม่ประสานเวลา (Asynchronous)
ความฉับไวของข้อมูลป้อนกลับ	ทันที (หลังการสังเกต)	ทันที (Real-time)	ล่าช้า (Delayed)
ความยืดหยุ่นด้านเวลา/สถานที่	ต่ำ	ปานกลาง (ยืดหยุ่นสถานที่)	สูง (ยืดหยุ่นทั้งเวลาและสถานที่)
โอกาสในการสะท้อนคิดเชิงลึก	ปานกลาง (มีข้อจำกัดด้านเวลา)	อาจน้อยกว่า (มีข้อจำกัดด้านเวลา)	สูง (มีเวลาไตร่ตรอง)
ปฏิสัมพันธ์และการสร้างสัมพันธ์	สูง	สูง (ผ่านวิดีโอ)	ต่ำกว่า (ผ่านข้อความ/วิดีโอ)
กรณีที่เหมาะสมที่สุด	การสร้างความสัมพันธ์เริ่มต้น, การสังเกตบริบทที่ซับซ้อน	การโค้ชที่ต้องการการแก้ไขทันที, การประชุม PLC	การวิเคราะห์การสอนเชิงลึก, การให้ข้อเสนอแนะที่ละเอียด

บทสรุปและแนวทางการประยุกต์ใช้

การขับเคลื่อนการจัดการเรียนรู้เชิงรุกให้ประสบความสำเร็จนั้น หัวใจสำคัญอยู่ที่การเปลี่ยนบทบาทของศึกษานิเทศก์ จากผู้ประเมินมาสู่การเป็น “โค้ช” และ “กัลยาณมิตร” ที่ทำงานร่วมกับครูอย่างใกล้ชิด การนิเทศในศตวรรษที่ 21 ไม่ใช่การสั่งการ แต่เป็นการสร้างบทสนทนาที่กระตุ้นให้ครูเกิดการสะท้อนคิดและค้นพบแนวทางการพัฒนาของตนเอง

แนวทางการนำไปประยุกต์ใช้สำหรับศึกษานิเทศก์

1. เริ่มต้นด้วยการสร้างความสัมพันธ์: ก่อนจะเริ่มกระบวนการนิเทศใดๆ ควรใช้เวลาสร้างความไว้วางใจและความเป็นกัลยาณมิตรกับครู การนิเทศที่มีประสิทธิภาพตั้งอยู่บนรากฐานของความสัมพันธ์ที่ดี
2. ใช้ข้อมูลเป็นฐานในการสนทนา: แทนที่จะใช้ความเห็นส่วนตัว ควรใช้ข้อมูลเชิงประจักษ์ที่รวบรวมจากการสังเกตการณ์สอน (ไม่ว่าจะเป็นแบบซึ่งหน้าหรือผ่านวิดีโอ) เป็นจุดเริ่มต้นของการสนทนาสะท้อนผล
3. เลือกใช้รูปแบบการนิเทศที่ยืดหยุ่น: ไม่มีรูปแบบการนิเทศใดที่ดีที่สุดสำหรับทุกสถานการณ์ ควรเลือกใช้การนิเทศแบบผสมผสาน (Blended Supervision) โดยพิจารณาจากความต้องการของครู บริบทของโรงเรียน และเป้าหมายการพัฒนา
4. ส่งเสริมชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC): การสร้างพื้นที่ให้ครูได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกัน (Peer Coaching) เป็นเครื่องมือที่ทรงพลังในการพัฒนาอย่างยั่งยืน ²⁷ ศึกษานิเทศก์ควรทำหน้าที่เป็นผู้อำนวยความสะดวกในวง PLC เหล่านี้
5. พัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง: ศึกษานิเทศก์ต้องเป็นผู้เรียนรู้ตลอดชีวิตเช่นกัน โดยต้องศึกษาแนวทางการสอนและเทคนิคการนิเทศใหม่ๆ อยู่เสมอ เพื่อให้สามารถให้คำแนะนำที่ทันสมัยและมีประสิทธิภาพแก่ครูได้ ²⁹

มุมมองและแนวโน้มการนิเทศในอนาคต

อนาคตของการนิเทศการศึกษากำลังมุ่งสู่การเป็นระบบที่ยืดหยุ่น ขับเคลื่อนด้วยข้อมูล และเป็นส่วนตัวมากขึ้น ³ เทคโนโลยีดิจิทัล โดยเฉพาะปัญญาประดิษฐ์ (AI) จะเข้ามามีบทบาทสำคัญในการเป็นเครื่องมือช่วยเสริมศักยภาพของศึกษานิเทศก์ AI สามารถช่วยวิเคราะห์ข้อมูลการสอนในระดับลึก เช่น การวิเคราะห์รูปแบบการตั้งคำถามของครู หรือการวัดระดับการมีส่วนร่วมของนักเรียน ซึ่งจะช่วยให้การให้ข้อมูลป้อนกลับมีความแม่นยำและเป็นรูปธรรมยิ่งขึ้น ³¹

อย่างไรก็ตาม เทคโนโลยีเป็นเพียงเครื่องมือ บทบาทของศึกษานิเทศก์ในการสร้างความสัมพันธ์ การให้กำลังใจ และการใช้ทักษะการโค้ชเพื่อกระตุ้นการเติบโตจากภายในของครู จะยังคงเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด ³² การนิเทศในอนาคตจึงเป็นการผสมผสานอย่างลงตัวระหว่าง “High Tech” และ “High Touch” เพื่อสร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้ที่เข้มแข็งและยั่งยืนสำหรับทั้งครูและนักเรียน ¹

บรรณานุกรม

ภาษาไทย

กรวิกา ฉินนานนท์. (2564). รายงานการนิเทศแบบบูรณาการเพื่อส่งเสริมสมรรถนะการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครูชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาตรัง กระบี่. สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาตรัง กระบี่.

คณะครุศาสตร์อุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ. (2560). แบบสังเกตพฤติกรรมการสอนของครู.

จันทร์เพ็ญ แว่นเตื่อรอง. (2566). แผนนิเทศ ติดตามการพัฒนาคุณภาพการเรียนการสอนภาษาไทยแบบเชิงรุก (Active Learning) ด้านการอ่านและการเขียน ของครูผู้สอนภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-3. Anyflip.

ชมนาด เชื้อสุวรรณทวี. (2555). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนคณิตศาสตร์เพื่อส่งเสริมความสามารถในการคิดขั้นสูงและจิตนิสัยของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา. [วิทยานิพนธ์ปริษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร].

ณภัชนันท์ วงศ์สุวรรณ. (2566). คู่มือการปฏิบัติงานรายบุคคล. สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษานครพนม.

ทิศนา แขมมณี. (2561). ศาสตร์การสอน: องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ธีรัญญ์ รัน. (2563). Facilitating Learning… เปลี่ยนครู ให้ไปดูแลขั้นตอนที่เรียนรู้ง่าย. Educa. ⁵

บัณฑิต อนรรฆหงษ์. (2559). การพัฒนารูปแบบการนิเทศแบบคลินิกเพื่อส่งเสริมสมรรถนะการวิจัยในชั้นเรียนของครู. สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.

บริษัท อักษร เอ็ดดูเคชั่น จำกัด (มหาชน). (2566). Active Learning คืออะไร?. Aksorn. ⁷

พรเทพ รู้แผน. (2560). ความสำคัญของการจัดการเรียนรู้เชิงรุก. วารสารมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย, 4(1), 1-10. ³³

มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (2529). การนิเทศแบบคลีนิค. ³⁴

มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร. (2562). การพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในสถานศึกษาโดยใช้กระบวนการนิเทศแบบ NPSFE.

มหาวิทยาลัยศรีปทุม. (2564). Active Learning แนวทางการจัดการเรียนการสอนแบบเชิงรุก. ศูนย์มีเดีย. ⁴

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี. (2563). การประเมินการเรียนรู้ (Learning Assessment). สถาบันการเรียนรู้. ¹⁸

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี. (ม.ป.ป.-ข). Project-Based Learning. สถาบันการเรียนรู้. ¹¹

รัตนชนก รัตนภูมิ. (2564). การพัฒนารูปแบบการนิเทศแบบหน้างานเพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) สำหรับครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 3. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ, 21(2), 49-50.

โรงเรียนบ้านคลองแงะ. (2565). การนิเทศการจัดประสบการณ์การเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ในระดับปฐมวัย โดยใช้รูปแบบ Khlong Ngae Model. ²⁰

โรงเรียนบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี). (2566). แบบสังเกตการสอนและการนิเทศการจัดการเรียนรู้. ³⁵

โรงเรียนโพนทันเจริญวิทย์. (2567). การนิเทศภายในสถานศึกษา โดยใช้การนิเทศรูปแบบ 7A ร่วมกับชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) และการทบทวนหลังการปฏิบัติงาน (AAR) เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning).

โรงเรียนมาลาสวรรค์พิทยา. (2566). การออกแบบการจัดประสบการณ์การเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning).

โรงเรียนวัดมหาวนาราม. (2564). โครงการนิเทศภายในโรงเรียน.

โรงเรียนสตรีวัดอัปสรสวรรค์. (2563). แบบประเมินแผนการจัดการเรียนรู้. ³⁶

โรงเรียนอ้อมน้อยโสภณชนูปถัมภ์. (2564). การพัฒนารูปแบบการนิเทศแบบโค้ชชิ่ง. สถาบันวิจัยและพัฒนามหาวิทยาลัยศิลปากร.

โรงเรียนไทยรัฐวิทยา ๘๔ (บ้านสำราญ). (2564). สะเต็มศึกษา (STEM Education). ¹⁵

วิชิรตา วรธาดาสวัสดิ์. (2563). การพัฒนารูปแบบการนิเทศการศึกษาแบบผสมผสานเพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครูโรงเรียนมัธยมศึกษา. [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยนเรศวร].

วุฒินันท์ จันทร์ทอง. (2567). การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการนิเทศโดยผู้บริหารสถานศึกษา. วารสารวิชาการวิทยาลัยสันตพล. ²

สงัด อุทรานันท์. (2529). การนิเทศการศึกษา: หลักการ ทฤษฎี และปฏิบัติ. มิตรสยาม.

สุรัตน์นารี ธิลาใจ. (ม.ป.ป.). แนวทางการเขียนแผนนิเทศการศึกษา. กรมส่งเสริมการเรียนรู้.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2562). แนวทางการนิเทศเพื่อพัฒนาและส่งเสริมการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ตามนโยบายลดเวลาเรียน เพิ่มเวลารู้. กระทรวงศึกษาธิการ.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2564). แนวทางการนิเทศภายในโดยใช้ห้องเรียนเป็นฐานเพื่อพัฒนาคุณภาพของผู้เรียน. กระทรวงศึกษาธิการ.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2565). แนวทางการจัดประสบการณ์การเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ระดับปฐมวัย.

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษากาฬสินธุ์ เขต 3. (2554). การจัดการเรียนรู้เชิงรุก. ⁸

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชุมพร เขต 2. (2566). แนวทางการนิเทศการศึกษา. ²¹

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต 2. (2566). นวัตกรรมการนิเทศการศึกษา (ศึกษานิเทศก์) แบบอย่างที่ดี ปี 2566. ²⁷

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาลำพูน เขต 2. (2566). นิเทศ ติดตามการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) โดยใช้ชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) ของครูผู้สอนระดับปฐมวัย.

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาลำพูน เขต 2. (2567). นิเทศ ติดตามครูผู้สอนที่ผ่านการอบรมพัฒนาการออกแบบการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning).

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุพรรณบุรี เขต 1. (ม.ป.ป.). แนวทางการพัฒนาการนิเทศการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครูในสถานศึกษา.

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 1. (2567). คู่มือการนิเทศการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก.

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสุโขทัย. (2566). รูปแบบการนิเทศที่การส่งเสริมการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) เพื่อส่งเสริมสมรรถนะครูผู้สอน สู่พัฒนาคุณภาพผู้เรียน โดยใช้รูปแบบการนิเทศแบบชี้แนะและการเป็นพี่เลี้ยง (Coaching and Mentoring).

อรุณี วิริยะจิตรา และคณะ. (2562). การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้โดยใช้การคิดเป็นฐานเพื่อส่งเสริมความสามารถในการอ่านภาษาอังกฤษเพื่อความเข้าใจและทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย. [วิทยานิพนธ์ปริษฎีบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร].

อนุศร หงษ์ขุนทด. (2567). แนวทางการเขียนแผนการนิเทศการศึกษา สำหรับศึกษานิเทศก์. Digital Learning Classroom.

อนุศร หงษ์ขุนทด. (2568). การนิเทศการศึกษาในยุคดิจิทัล: การปรับเปลี่ยนและพัฒนาสู่อนาคตการศึกษาไทย. Digital Learning Classroom. ³

ภาษาอังกฤษ

Acheson, K. A., & Gall, M. D. (1997). Techniques in the clinical supervision of teachers: Preservice and inservice applications. Longman.

Aguilar, E. (n.d.). The art of coaching. Jossey-Bass.

Al-degether, R. (2015). The effect of a professional development program based on the teaching for thinking approach on the performance of EFL teachers in Saudi Arabia. English Language Teaching, 8(12), 1-16.

Augusta University. (2023). Game-based learning in the classroom.

Bieger, T., & Heer, S. (2021, October 20). Synchronous or asynchronous online teaching. Global Focus Magazine. ²³

Bonwell, C. C., & Eison, J. A. (1991). Active learning: Creating excitement in the classroom. ASHE-ERIC Higher Education Report No. 1.

Borup, J. (2021, February 3). Back to feedback basics using video recordings. EDUCAUSE Review.

Bryn Mawr College. (2021). Asynchronous vs. synchronous learning: A quick overview. ²⁵

ChildCare Education Institute. (2024). Effective supervision in early childhood education.

Dickinson State University. (2017). DSU lesson plan rubric. ³⁷

Dignath, C., & Veenman, M. V. J. (2021). The role of direct strategy instruction and indirect activation of self-regulated learning—Evidence from classroom observation studies. Educational Psychology Review, 33(2), 489–533.

EDCommunity. (2022). Game-based learning. ¹⁶

Edutopia. (2022). How to use the 5E model in your science classroom.

Freeman, S., Eddy, S. L., McDonough, M., Smith, M. K., Okoroafor, N., Jordt, H., & Wenderoth, M. P. (2014). Active learning increases student performance in science, engineering, and mathematics. Proceedings of the National Academy of Sciences, 111(23), 8410–8415.

Gale. (2023). The 5E model: 5 steps to motivate student learning.

Georgetown University. (n.d.). Active learning.

Goldhammer, R. (1969). Clinical supervision: Special methods for the supervision of teachers. Holt, Rinehart and Winston.

Hmelo-Silver, C. E. (2004). Problem-based learning: What and how do students learn? Educational Psychology Review, 16(3), 235-266.

IRIS Connect. (2023). 7 reasons to try live remote coaching. ³⁸

Knight, J. (2007). Instructional coaching: A partnership approach to improving instruction. Corwin Press.

Lesley University. (2020). Empowering students: The 5E model explained. ¹²

McBrien, J. L., Cheng, R., & Jones, P. (2009). The struggle to bond: The uneasy relationship between online education and building community. Journal of Educational Technology Development and Exchange, 2(1), 1-16. ²⁴

National Science Foundation. (2022). Data-directed education: The future of AI in education workshop report. ³⁹

PowerSchool. (2024). How AI will change education and build data-driven cultures. ³¹

Reddit User. (2022). Game-based learning. Reddit. ¹⁷

Sweeney, D. (2011). Student-centered coaching: A guide for K-8 coaches and principals. Corwin Press.

The Commonwealth Secretariat. (2000). A handbook for instructional supervisors in basic education.

TruePlookpanya. (2020). การเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based Learning). ¹⁰

University of San Diego. (2024). How artificial intelligence is revolutionizing education. ⁴⁰

University of West Florida. (2022). Rubrics for assessing teaching effectiveness. ⁴¹

U.S. Department of Education. (2023). Artificial intelligence and the future of teaching and learning. ⁴²

Walden University. (2024). 4 models of blended learning. ²²

World Economic Forum. (2024, April 24). The future of learning: How AI is revolutionizing Education 4.0. ⁴³

World Economic Forum. (2025, January 9). How AI and human teachers can collaborate to transform education. ⁴⁴

ผลงานที่อ้างอิง

1. การจัดการเรียนรู้เชิงรุก* – active learning – ThaiJO, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://so07.tci-thaijo.org/index.php/JMCR/article/download/3655/2756/30093
2. การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการนิเทศของผู้บริหารสถาน …, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://snkvc.ac.th/wp-content/uploads/2025/04/บทความเชิงวิชาการผอ.วุฒินันท์-จันทร์ทอง.pdf
3. การนิเทศการศึกษาในยุคดิจิทัล: การปรับเปลี่ยนและพัฒนาสู่อนาคตการศึกษาไทย », เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://krukob.com/web/sv-26/
4. Active Learning แนวทางการจัดการเรียนการสอนแบบเชิงรุก – SPU Sripatum University, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://km.spu.ac.th/article.cfm?article_id=5F62546F-0148-D5FA-74B4D7606ED05F51
5. คุณครู กับ การเป็น Facilitator (8:5:6) – EDUCA มหกรรมทางการศึกษาเพื่อพัฒนาวิชาชีพครู, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://www.educathai.com/knowledge/articles/522
6. ใบความรู้ที่ 1.1 เรื่อง “เทคนิคการนิเทศแบบชี้แนะ(Coaching Techniques)”, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://pound1983.wordpress.com/wp-content/uploads/2012/06/utq-225.pdf
7. Upskill เรื่อง Active Learning กับ Concept และ Keywords สำคัญที่ครูจำเป็นต้องรู้ – Aksorn, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://www.aksorn.com/ac1-upskill-active-learning
8. คู่ม ือการขับเคลื่อนการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) เพื่อพัฒ นาทักษะผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 – สพป.กาฬสินธุ์ เขต 3, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 http://web.kalasin3.go.th/web/news_file/p54060101436.pdf
9. (Active Learning) – สพฐ, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://academic.obec.go.th/images/document/1603180137_d_1.pdf
10. อะไรคือการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem–based Learning : PBL) – ทรูปลูกปัญญา, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://www.trueplookpanya.com/knowledge/content/77414
11. แนวทางออกแบบกระบวนการเรียนรู้ Project Based Learning, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://li.kmutt.ac.th/project-based-learning/knowledge/
12. Empowering Students: The 5E Model Explained – Lesley University, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://lesley.edu/article/empowering-students-the-5e-model-explained
13. How to Use the 5E Model in Your Science Classroom – Edutopia, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://www.edutopia.org/article/how-use-5e-model-your-science-classroom/
14. คู่มือการจัดการเรียนรู้ ตามเเนวทางสะเต็มศึกษา STEM Education, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://www.phraepeo.go.th/main/wp-content/uploads/2024/05/คู่มือสะเต็มส่งร้าน-1.pdf
15. การจัดการเรียนรู้ แบบสะเต็มศึกษา, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 http://www.thaischool.in.th/_files_school/84101600/workteacher/84101600_1_20210404-212333.pdf
16. Game-based learning | ed Community, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://www.edcommunity.net/c/articles-ed-academy/game-based-learning
17. Game-based learning : r/education – Reddit, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://www.reddit.com/r/education/comments/xc5xo1/gamebased_learning/
18. การประเมินการเรียนรู้ (Learning Assessment), เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://li.kmutt.ac.th/learning-assessment/knowledge/
19. Assessment for Learning – สำนักทดสอบทางการศึกษา, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://boet.obec.go.th/wp-content/uploads/2023/07/เล่มหลักสูตร-AfL-ตามหลักสูตร-51-ปรับปรุง-ฉบับ-ม.pdf
20. ๑.ชื่อผลงาน : การนิเทศการจัดประสบการณ์การเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning), เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://www.bkc.ac.th/files/downloads/1654501981202206060253011.pdf
21. แนวทางการนิเทศการศึกษา, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://www.cpn2.go.th/wp-content/uploads/2023/03/แนวทางการนิเทศการศึกษา-สพป.ชพ.2-ปี-66.pdf
22. MS in Education Insight: 4 Models of Blended Learning | Walden University, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://www.waldenu.edu/online-masters-programs/ms-in-education/resource/ms-in-education-insight-4-models-of-blended-learning
23. Synchronous or asynchronous online teaching – Global Focus Magazine, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://globalfocusmagazine.com/synchronous-or-asynchronous-online-teaching/
24. Twelve tips for using synchronous virtual classroom technologies in medical education, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10939628/
25. Asynchronous vs. Synchronous Learning: A Quick Overview – Bryn Mawr College, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://www.brynmawr.edu/news/asynchronous-vs-synchronous-learning-quick-overview
26. Back to Feedback Basics Using Video Recordings | EDUCAUSE …, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://er.educause.edu/blogs/2021/2/back-to-feedback-basics-using-video-recordings
27. นวัตกรรมการนิเทศการศึกษา, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://www.nbipeo.go.th/files/663990dd89308_นวัตกรรม_การนิเทศการศึกษา_%28ศึกษานิเทศก์%29_แบบอย่างที่ดี_ปี_2566.pdf
28. การนิเทศแบบเพื่อนช วยเพื่อนเสริมพลังครูสู ชั้นเรียน Peer Coaching Enhances Teacher Empowering to Classroom – ThaiJO, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://so02.tci-thaijo.org/index.php/suedujournal/article/download/92234/72296
29. “การนิเทศการศึกษา” หนึ่งตัวช่วยในการพัฒนาสม – ThaiJo, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jra/article/download/248267/172396/938183
30. สภาพและแนวทางการดำเนินการนิเทศภายในโดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัลของโรงเรียนเอกชน – มหาวิทยาลัยนเรศวร, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://nuir.lib.nu.ac.th/dspace/bitstream/123456789/5656/3/JagkitKanghun.pdf
31. How AI Will Change Education and Data Culture – PowerSchool, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://www.powerschool.com/blog/how-ai-will-change-education-and-data-culture/
32. Coaching , GROW model & Tracer – โรง พยาบาล ประสาท เชียงใหม่, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://www.cmneuro.go.th/qr/230762-nurse/download/Coaching,Grow&Tracer.pdf
33. so07.tci-thaijo.org, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 การจัดการเรียนรู้เชิงรุก* – active learning
34. ทฤษฎีแนวคิดและงานวิจัย – มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://archive.lib.cmu.ac.th/full/T/2529/edadm0129pp_ch2.pdf
35. แบบสังเกตการสอนและการนิเทศการจัดการเรียนรู, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://qa.bodin.ac.th/wp-content/uploads/2024/03/04-เครื่องมือ_แบบนิเทศการสอน.pdf
36. แบบประเมินแผนการจัดการเรียนรู้ สช.63.docx, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://skwc.ac.th/sites/719/files/u/downloads/%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%20%E0%B8%AA%E0%B8%8A.63.docx
37. Lesson Plan—RUBRIC – Dickinson State University, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://dickinsonstate.edu/Assets/uploads/files/departments/teachered/DSU%20Lesson%20Plan%20Rubric%20-%2005-12-2017.pdf
38. Coaching for Teachers: What school leaders need to consider – Blog – IRIS Connect, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://blog.irisconnect.com/uk/coaching-for-teachers
39. Data-Directed Education: The Future of AI in Education – National Science Foundation, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://nsf-gov-resources.nsf.gov/2023-03/Data-Directed%20Education%20The%20Future%20of%20AI%20in%20Education%20Workshop%20Report_2230697_October%202022_Final.508.pdf?VersionId=sBd48JC4FOEdFZKxOw5xsNz_V0VVoe1q
40. AI in Education: 39 Examples, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://onlinedegrees.sandiego.edu/artificial-intelligence-education/
41. Evaluation Rubrics for Teachers | WVDE, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://wvde.us/sites/default/files/2020/10/Rubrics-for-Teachers.pdf
42. Artificial Intelligence and the Future of Teaching and Learning (PDF) – U.S. Department of Education, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://www.ed.gov/sites/ed/files/documents/ai-report/ai-report.pdf
43. The future of learning: AI is revolutionizing education 4.0 – The World Economic Forum, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://www.weforum.org/stories/2024/04/future-learning-ai-revolutionizing-education-4-0/
44. How AI and human teachers can collaborate to transform education, เข้าถึงเมื่อ กันยายน 2, 2025 https://www.weforum.org/stories/2025/01/how-ai-and-human-teachers-can-collaborate-to-transform-education/

Comments

comments

Powered by Facebook Comments