หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2568: สรุปประเด็นสำคัญและการเปลี่ยนแปลง

หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2568: สรุปประเด็นสำคัญและการเปลี่ยนแปลง

บทนำ

หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2568 เป็นการปรับปรุงที่สำคัญจากหลักสูตรเดิมปี 2560 โดยเกิดขึ้นจากมติของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (กพฐ.) เมื่อปลายเดือนตุลาคม พ.ศ. 2567 ที่ให้จัดทำหลักสูตรการศึกษาปฐมวัยฉบับใหม่ขึ้น หลักสูตรนี้ยึดความสามารถของผู้เรียนและให้สอดคล้องกับพัฒนาการของผู้เรียน โดยเป็นการจัดการศึกษาที่ยึดผู้เรียนเป็นสำคัญและเน้นพัฒนาเด็กอย่างเป็นองค์รวม

การเปลี่ยนแปลงสำคัญจากหลักสูตรปี 2560

1. การปรับปรุงปรัชญาการศึกษาปฐมวัย

หลักสูตรปี 2560: จัดการศึกษาสำหรับเด็กแรกเกิดจนกระทั่งถึง 6 ปีบริบูรณ์ โดยแยกออกเป็น 2 ส่วน:

• เด็กแรกเกิดถึง 3 ปี (เอกสารหลักสูตรสำหรับเด็กที่ต่ำกว่า 3 ขวบ)
• เด็ก 3-6 ปีบริบูรณ์ (หลักสูตรสำหรับ 3-6 ปีบริบูรณ์)

หลักสูตรปี 2568: จัดทำสำหรับเด็ก 3 ขวบจนถึง 6 ปีบริบูรณ์เท่านั้น โดยมีการเพิ่มเติมในปรัชญาการศึกษาปฐมวัยเรื่องของ:

• ทักษะชีวิต
• การเรียนรู้ผ่านการเล่น
• การมีปฏิสัมพันธ์ที่ดี
• การลงมือปฏิบัติ

ปรัชญาใหม่ระบุอย่างชัดเจนว่า “เด็กปฐมวัย 3-6 ปีบริบูรณ์เรียนรู้ผ่านการเล่น การมีปฏิสัมพันธ์ที่ดี และการลงมือปฏิบัติ” นอกจากนี้ยังกำหนดบทบาทของครูปฐมวัยที่ต้องให้ความรัก ความเอื้ออาทร และความเข้าใจต่อเด็ก เพื่อนำไปสู่การพัฒนาความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์

2. การปรับเปลี่ยนวิสัยทัศน์

หลักสูตรปี 2560: แบ่งพัฒนาการออกเป็น 4 ด้าน ได้แก่:

• ด้านร่างกาย
• ด้านอารมณ์จิตใจ
• ด้านสังคม
• ด้านสติปัญญา

หลักสูตรปี 2568: ปรับเปลี่ยนเป็น 5 ด้าน ดังนี้:

ด้านสุขภาวะทางกาย

ปรับจาก “ด้านร่างกาย” เป็น “ด้านสุขภาวะทางกาย” โดยสุขภาวะหมายถึงความเป็นอยู่ที่ดีหรือภาวะที่เป็นสุขทางด้านร่างกาย ไม่เพียงแค่ความแข็งแรงทางกายภาพ แต่รวมถึงการมีสุขนิสัย ความปลอดภัย และสุขภาวะทางกายที่ดีโดยรวม

ด้านอารมณ์จิตใจและสังคม

นำอารมณ์จิตใจและสังคมมาอยู่ด้วยกัน เนื่องจากคณะทำงานมองเห็นว่าทั้งสองด้านมีความเชื่อมโยงและเกี่ยวข้องกันอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะในสภาพสังคมปัจจุบันที่มีความไม่แน่นอน เด็กที่จะอยู่ได้ในสังคมปัจจุบันจะต้องเป็นเด็กที่สามารถรู้จักควบคุมอารมณ์ของตนเอง มีจิตใจที่จดจ่อต่อความเป็นอยู่ และสามารถอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข

ด้านความเป็นพลเมืองและความเป็นไทย

แยกออกจากด้านสังคมเดิม เป็นด้านเฉพาะ เนื่องจาก:

• ความเป็นพลเมือง: เด็กต้องเคารพกฎกติกาเพื่อจะอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข
• ความเป็นไทย: มีความสำคัญในเรื่องของความเป็นอยู่ ขนบธรรมเนียมประเพณี โดยเด็กในแต่ละภาคของประเทศมีวัฒนธรรมและขนบธรรมเนียมประเพณีของตนเอง แม้จะเป็นคนไทยด้วยกัน แต่วัฒนธรรมในแต่ละภาคมีความแตกต่างกัน

ด้านสติปัญญา

ยังคงเดิม แต่แยกย่อยให้เห็นทั้งหมด 5 ด้านย่อย โดยทุกด้านมีความสำคัญเท่าเทียมกัน เพื่อให้เห็นว่าภาษาและการรู้หนังสือ การคิดรวบยอดและการคิดคำนวณ การแก้ปัญหาและการตัดสินใจ การแสวงหาความรู้ และจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์ ล้วนมีความสำคัญเท่าเทียมกัน

นอกจากนี้ยังเพิ่มการพัฒนาในเรื่องของ “การมีจิตสำนึกรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม” ซึ่งสะท้อนถึงความตระหนักในปัญหาสิ่งแวดล้อมที่เป็นประเด็นสำคัญของโลกปัจจุบัน

ตารางเปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงสำคัญของหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย

1. การปรับปรุงปรัชญาการศึกษาปฐมวัย

ประเด็น	หลักสูตรปี 2560	หลักสูตรปี 2568
ขอบเขตกลุ่มเป้าหมาย	เด็กแรกเกิดจนกระทั่งถึง 6 ปีบริบูรณ์	เด็ก 3 ขวบจนถึง 6 ปีบริบูรณ์เท่านั้น
การแบ่งกลุ่ม	2 ส่วน:• เด็กแรกเกิดถึง 3 ปี• เด็ก 3-6 ปีบริบูรณ์	1 ส่วน:• เด็ก 3-6 ปีบริบูรณ์
องค์ประกอบเพิ่มเติม	ไม่มีการระบุเฉพาะ	เพิ่ม:• ทักษะชีวิต• การเรียนรู้ผ่านการเล่น• การมีปฏิสัมพันธ์ที่ดี• การลงมือปฏิบัติ
ความเชื่อหลัก	เด็กเรียนรู้ผ่านการพัฒนาตามธรรมชาติ	“เด็กปฐมวัย 3-6 ปีบริบูรณ์เรียนรู้ผ่านการเล่น การมีปฏิสัมพันธ์ที่ดี และการลงมือปฏิบัติ”
บทบาทครู	ระบุในลักษณะทั่วไป	กำหนดชัดเจน: ต้องให้ความรัก ความเอื้ออาทร และความเข้าใจต่อเด็ก
เป้าหมายสูงสุด	การพัฒนาเด็กอย่างรอบด้าน	การพัฒนาความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์

2. การปรับเปลี่ยนวิสัยทัศน์และโครงสร้างพัฒนาการ

ด้านพัฒนาการ	หลักสูตรปี 2560	หลักสูตรปี 2568	เหตุผลการเปลี่ยนแปลง
จำนวนด้าน	4 ด้าน	5 ด้าน	เพิ่มความชัดเจนและครอบคลุมมากขึ้น
ด้านที่ 1	ด้านร่างกาย	ด้านสุขภาวะทางกาย	เปลี่ยนจากเน้นแค่ความแข็งแรงเป็นความเป็นอยู่ที่ดีครอบคลุม
ด้านที่ 2	ด้านอารมณ์จิตใจ	ด้านอารมณ์จิตใจและสังคม	รวมเข้าด้วยกันเพราะมีความเชื่อมโยงในโลกปัจจุบัน
ด้านที่ 3	ด้านสังคม	ด้านความเป็นพลเมืองและความเป็นไทย	แยกออกเป็นด้านเฉพาะเพื่อเน้นความสำคัญ
ด้านที่ 4	ด้านสติปัญญา	ด้านสติปัญญา	ยังคงเดิม แต่แยกย่อยเป็น 5 องค์ประกอบ
ด้านที่ 5	ไม่มี	เพิ่มจิตสำนึกรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม	ตอบสนองปัญหาสิ่งแวดล้อมปัจจุบัน

3. รายละเอียดด้านสุขภาวะทางกาย

องค์ประกอบ	หลักสูตรปี 2560	หลักสูตรปี 2568
แนวคิดหลัก	ร่างกายแข็งแรง	สุขภาวะทางกายที่ดี
ความหมาย	เน้นความแข็งแรงทางกายภาพ	ความเป็นอยู่ที่ดีหรือภาวะที่เป็นสุขทางร่างกาย
องค์ประกอบ	• ร่างกายแข็งแรง• การเจริญเติบโต	• ร่างกายแข็งแรง • สุขนิสัย• ความปลอดภัย • สุขภาวะทางกายที่ดีโดยรวม

4. รายละเอียดด้านอารมณ์จิตใจและสังคม

องค์ประกอบ	หลักสูตรปี 2560	หลักสูตรปี 2568
โครงสร้าง	แยกเป็น 2 ด้านต่างหาก:• ด้านอารมณ์จิตใจ• ด้านสังคม	รวมเป็น 1 ด้าน: • ด้านอารมณ์จิตใจและสังคม
เหตุผลการรวม	ไม่มีการอธิบาย	เพราะมีความเชื่อมโยงและเกี่ยวข้องกันอย่างใกล้ชิด
ความสำคัญ	ความสำคัญแบบทั่วไป	เท่าเทียมกับภาษาและคณิตศาสตร์ มีผลต่อการเรียน การทำงาน และชีวิต
แนวคิดสนับสนุน	ไม่ได้ระบุเฉพาะ	Social Emotional Learning (SEL)
ความจำเป็น	การพัฒนาทักษะสังคม	การอยู่ในสังคมที่ไม่แน่นอน ต้องควบคุมอารมณ์และมีจิตใจจดจ่อ

5. รายละเอียดด้านความเป็นพลเมืองและความเป็นไทย

องค์ประกอบ	หลักสูตรปี 2560	หลักสูตรปี 2568
สถานะ	รวมอยู่ในด้านสังคม	แยกเป็นด้านเฉพาะ
ความเป็นพลเมือง	• การอยู่ร่วมกันในสังคม • การปฏิบัติตามกฎระเบียบ	• การเคารพกฎกติกา • การอยู่ในระบอบประชาธิปไตย • การแก้ข้อขัดแย้งอย่างสันติ
ความเป็นไทย	• การรักชาติ • การรักษาประเพณี	• ความเป็นอยู่และขนบธรรมเนียมประเพณี • วัฒนธรรมในแต่ละภาค • ภาษาไทย • การปรับตัวกับความหลากหลาย
ความท้าทาย	ไม่ได้ระบุเฉพาะ	การอยู่ในสังคมที่มีวัฒนธรรมหลากหลาย

6. รายละเอียดด้านสติปัญญา

องค์ประกอบ	หลักสูตรปี 2560	หลักสูตรปี 2568
จำนวนองค์ประกอบ	ไม่ได้แยกย่อยชัดเจน	5 องค์ประกอบ
องค์ประกอบที่ 1	รวมอยู่ในสติปัญญาทั่วไป	ภาษาและการรู้หนังสือ
องค์ประกอบที่ 2	รวมอยู่ในสติปัญญาทั่วไป	การคิดรวบยอดและการคิดคำนวณ
องค์ประกอบที่ 3	รวมอยู่ในสติปัญญาทั่วไป	การคิดแก้ปัญหาและการตัดสินใจ
องค์ประกอบที่ 4	รวมอยู่ในสติปัญญาทั่วไป	การแสวงหาความรู้
องค์ประกอบที่ 5	รวมอยู่ในสติปัญญาทั่วไป	จินตนาการและความคิดสร้างสรรค์
หลักการสำคัญ	ไม่ได้เน้นเฉพาะ	ทุกองค์ประกอบมีความสำคัญเท่าเทียมกัน

7. การปรับปรุงหลักการจัดการศึกษา

หลักการ	หลักสูตรปี 2560	หลักสูตรปี 2568
หลักการเดิม	• การอบรมเลี้ยงดู • การส่งเสริมพัฒนาการ	• การอบรมเลี้ยงดู • การส่งเสริมพัฒนาการ
หลักการใหม่ที่ 1	ไม่มี	การจัดประสบการณ์การเรียนรู้เชิงรุก
หลักการใหม่ที่ 2	ไม่มี	การบูรณาการบริบทสังคมและวัฒนธรรม

8. รายละเอียดหลักการจัดประสบการณ์การเรียนรู้เชิงรุก

องค์ประกอบ	หลักสูตรปี 2560	หลักสูตรปี 2568
ชื่อเรียก	การจัดประสบการณ์แบบลงมือกระทำ / Active Learning	การจัดประสบการณ์การเรียนรู้เชิงรุก
สื่อการเรียนรู้	มีสื่อหลากหลาย	สื่อหลากหลายแบบจำเพาะ: • สื่อของจริง • ของจำลอง • ภาพถ่าย • ภาพวาด • สัญลักษณ์
การให้เลือก	ระบุในลักษณะทั่วไป	เน้นการให้โอกาสเด็กเลือกสื่อที่ตนเองชื่นชอบ
การลงมือกระทำ	เด็กได้ลงมือกระทำ	เด็กได้ลงมือกระทำ (manipulate) และใช้ภาษาของตนเอง
บทบาทผู้ใหญ่	สนับสนุนการเรียนรู้	มีการเสริมให้เด็กเกิดการเรียนรู้ได้ดียิ่งขึ้น และช่วยให้เด็กพัฒนาจากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่ง
ผลลัพธ์	เด็กเรียนรู้ได้ดี	เด็กเรียนรู้อย่างมีความสุขและเข้าใจได้ดี

9. รายละเอียดหลักการบูรณาการบริบทสังคมและวัฒนธรรม

องค์ประกอบ	หลักสูตรปี 2560	หลักสูตรปี 2568
การรับรู้	ไม่ได้เน้นเฉพาะ	หลักการใหม่ที่เพิ่มขึ้นมา
เหตุผล	ไม่ได้ระบุ	สภาพสังคมปัจจุบันมีความหลากหลายทางวัฒนธรรม
ปรากฏการณ์	ไม่ได้กล่าวถึง	การเคลื่อนไหวและการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี
ความท้าทาย	ไม่ได้ระบุ	ความแตกต่างระหว่างวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณีมีความแตกต่างกัน
เป้าหมาย	การรักษาวัฒนธรรมไทย	ให้เด็กเรียนรู้วิถีชีวิตและวัฒนธรรมของตนเอง ในขณะเดียวกันก็ปรับตัวอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข
การประยุกต์	ไม่ได้ระบุชัดเจน	เด็กสามารถเห็นความแตกต่างและปรับตัวได้

10. สรุปการเปลี่ยนแปลงหลัก

ประเด็น	ลักษณะการเปลี่ยนแปลง	ความสำคัญ
ขอบเขต	จาก 0-6 ปี เป็น 3-6 ปี	โฟกัสชัดเจนขึ้น
จำนวนด้าน	จาก 4 ด้าน เป็น 5 ด้าน	ครอบคลุมมากขึ้น
การรวมด้าน	รวมอารมณ์จิตใจและสังคม	สะท้อนความเชื่อมโยง
การแยกด้าน	แยกความเป็นพลเมืองและความเป็นไทย	เน้นความสำคัญเฉพาะ
สติปัญญา	แยกย่อยเป็น 5 องค์ประกอบ	ชัดเจนและเท่าเทียมกัน
หลักการใหม่	เพิ่ม 2 หลักการสำคัญ	ตอบสนองสังคมปัจจุบัน
สิ่งแวดล้อม	เพิ่มจิตสำนึกรับผิดชอบ	ตอบสนองปัญหาโลก

3. การปรับปรุงหลักการจัดการศึกษา

หลักสูตรปี 2560: มีหลักการเดิมเกี่ยวกับการอบรมเลี้ยงดูและการส่งเสริมพัฒนาการ

หลักสูตรปี 2568: เพิ่มหลักการขึ้นมา 2 ข้อ:

หลักการจัดประสบการณ์การเรียนรู้เชิงรุก

ปรับจากคำว่า “การจัดประสบการณ์แบบลงมือกระทำ” หรือ “Active Learning” มาเป็น “การจัดประสบการณ์การเรียนรู้เชิงรุก” ซึ่งประกอบด้วย:

• การที่ครูมีสื่อหลากหลายให้เด็กเลือก ไม่ว่าจะเป็นสื่อของจริง ของจำลอง ภาพถ่าย ภาพวาด จนถึงสัญลักษณ์
• การให้โอกาสเด็กเลือกสื่อที่ตนเองชื่นชอบ
• การที่เด็กได้ลงมือกระทำ (manipulate) และใช้ภาษาของตนเอง
• การที่ผู้ใหญ่รอบข้างมีการเสริมให้เด็กเกิดการเรียนรู้ได้ดียิ่งขึ้น และช่วยให้เด็กพัฒนาจากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่งได้

หลักการบูรณาการบริบทสังคมและวัฒนธรรม

เนื่องจากในสภาพสังคมปัจจุบัน เด็กจะอยู่ในวัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อมที่มีความหลากหลาย ความแตกต่างระหว่างวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณีมีความแตกต่างกัน ในปัจจุบันมีการเคลื่อนไหวและการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณีต่างๆ เพราะฉะนั้น หลักการบูรณาการบริบทสังคมและวัฒนธรรมจึงให้เด็กเรียนรู้วิถีชีวิตและวัฒนธรรมของตนเองในขณะเดียวกันก็ปรับตัวอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข

4. การปรับปรุงจุดหมายการศึกษา

จุดหมายใหม่มีการเพิ่มรายละเอียดในแต่ละข้อ:

ข้อที่ 1: ด้านสุขภาวะทางกาย

เปลี่ยนจาก “ร่างกายแข็งแรง” เป็น “มีสุขภาวะทางกายที่ดี” พร้อมเพิ่มเติมเรื่องความปลอดภัย

ข้อที่ 2: ด้านอารมณ์จิตใจและสังคม

เพิ่ม “การมีความสุข มีสุนทรียภาพ และมีสัมพันธภาพที่ดี”

ข้อที่ 3: ด้านความเป็นพลเมืองและความเป็นไทย

เน้น “วินัยในตนเอง” และ “รักความเป็นไทย” โดยมีการปฏิบัติตนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง (เช่น ความประหยัดในการใช้สื่อวัสดุต่างๆ) มีวินัยในตนเอง (self-discipline) ที่เกิดจากภายในของตัวเด็กเอง ไม่ใช่วินัยที่เกิดจากการบังคับ และรักในความเป็นไทย เช่น ภาษาไทย ความเป็นอยู่ต่างๆ ความเห็นอกเห็นใจกัน

ข้อที่ 4: ด้านสติปัญญา

เน้น “ทักษะการคิด การใช้ภาษาสื่อสาร และการแสวงหาความรู้” โดยเฉพาะในยุคนี้ การแสวงหาความรู้มีความสำคัญ โดยให้เด็กรู้จักเลือกข้อมูลที่เป็นประโยชน์และเป็นข้อมูลที่ถูกต้อง ไม่ถูกหลอกหรือไม่เป็นจริง

คุณภาพผู้เรียนที่คาดหวัง

การเปลี่ยนแปลงจากมาตรฐานคุณลักษณะที่พึงประสงค์เป็นความสามารถผู้เรียน

หลักสูตรปี 2560: เน้นมาตรฐานคุณลักษณะที่พึงประสงค์ 12 ข้อ ตัวบ่งชี้ 29 ข้อ และสภาพที่พึงประสงค์ 59 ข้อ

หลักสูตรปี 2568: ใช้ความสามารถผู้เรียน โดยแบ่งเป็น:

• ความสามารถของผู้เรียนเมื่อจบการศึกษาในระดับปฐมวัย
• ความสามารถของผู้เรียนในแต่ละชั้นปี (3-4 ขวบ, 4-5 ขวบ, 5-6 ขวบ)

ความสามารถผู้เรียนเมื่อจบการศึกษาระดับปฐมวัย

1. ด้านสุขภาวะทางกาย

ความสามารถหลัก:

• มีร่างกายที่เจริญเติบโต แข็งแรง มีสุขอนามัยและสุขนิสัยที่ดี
• มีการรักษาความปลอดภัยของตนเองและผู้อื่น
• เคลื่อนไหวร่างกายอย่างคล่องแคล่วและใช้ได้อย่างประสานสัมพันธ์กัน

ความสำคัญ: สำหรับเด็กเล็กๆ ตั้งแต่ 3 ขวบ 4 ขวบ 5 ขวบ เรื่องของกล้ามเนื้อเล็กของเด็กยังไม่มีการประสานสัมพันธ์ที่ดี ดังนั้นการช่วยให้เด็กได้เคลื่อนไหวร่างกายอย่างคล่องแคล่วและใช้ได้อย่างประสานสัมพันธ์กันจะช่วยให้เด็กไปเรียนอ่านเขียนต่อไปหรือเติบโตขึ้นไปอย่างมีร่างกายที่แข็งแรงได้

ตัวอย่างความสามารถในแต่ละชั้นปี:

อนุบาลปีที่ 1 (3-4 ขวบ):

• ใช้สิ่งของและเครื่องใช้อย่างปลอดภัย
• ไม่ไปกับคนแปลกหน้า
• ทิ้งขยะ แยกขยะ และทิ้งขยะถูกที่

อนุบาลปีที่ 2 (4-5 ขวบ):

• สามารถวางแผน ปฏิบัติ และทำกิจกรรมจนสำเร็จ
• คัดแยกขยะและทิ้งขยะถูกที่

อนุบาลปีที่ 3 (5-6 ขวบ):

• ระมัดระวังความปลอดภัยจากบุคคล สิ่งแวดล้อม และคนแปลกหน้า
• สามารถวางเป้าหมาย วางแผน และมุ่งมั่นทำสิ่งต่างๆ จนสำเร็จ

2. ด้านอารมณ์จิตใจและสังคม

หลักการสำคัญ: การเรียนรู้ทางอารมณ์และสังคม (Social Emotional Learning) มีความสำคัญเท่าเทียมกับเรื่องของภาษาและคณิตศาสตร์ และมีผลต่อการเรียน การทำงาน และชีวิตของเด็ก

องค์ประกอบสำคัญ:

การกำกับตนเอง (Self-regulation)

เป็นความสามารถที่ช่วยให้เด็กจดจ่อ ตั้งใจ สนใจ หรือควบคุมอารมณ์ จัดการกับความคิดของตนเอง พฤติกรรม และความรู้สึกของตน มีความสัมพันธ์และเชื่อมโยงกับ Executive Function และการเรียนรู้ทางอารมณ์สังคม เป็นส่วนหนึ่งของความฉลาดทางอารมณ์

ความสามารถในแต่ละชั้นปี:

อนุบาลปีที่ 2:

• สามารถวางแผน ปฏิบัติ และทำกิจกรรมจนสำเร็จ

อนุบาลปีที่ 3:

• สามารถวางเป้าหมาย วางแผน และมุ่งมั่นทำสิ่งต่างๆ จนสำเร็จ
• สามารถกำกับตนเองในการทำกิจกรรมได้

การมีความเห็นอกเห็นใจผู้อื่น (Empathy)

ความสามารถในแต่ละชั้นปี:

อนุบาลปีที่ 1-2:

• แสดงสีหน้าท่าทางรับรู้ความรู้สึกของผู้อื่นในบางสถานการณ์
• แสดงความยินดีเมื่อผู้อื่นมีความสุข

อนุบาลปีที่ 3:

• ใช้คำพูดหรือการกระทำแสดงความยินดีเมื่อผู้อื่นมีความสุข
• เห็นใจเมื่อผู้อื่นเศร้าและเสียใจ
• ช่วยเหลือปลอบโยนเมื่อผู้อื่นเสียใจหรือได้รับบาดเจ็บ

ตัวอย่างการแสดงออก: เมื่อเห็นเพื่อนเศร้าเสียใจ เด็กจะเข้าไปแตะหรือรูปหลังเพื่อน ซึ่งแสดงว่าเด็คนนั้นมี empathy หรือเห็นอกเห็นใจผู้อื่น

ความสำคัญในโลกปัจจุบัน: ในโลกที่มีความไม่แน่นอน สิ่งต่างๆ ที่เกิดขึ้นบางทีก็เกิดขึ้นโดยที่เราไม่คาดคิด เด็กจะอยู่ในสังคมได้ถ้าเขามีอารมณ์ที่รู้จักปรับตัว รู้จักควบคุมอารมณ์ เห็นอกเห็นใจผู้อื่น จัดการต่ออารมณ์ของตนเองได้ และรู้จักรับผิดชอบ

3. ด้านความเป็นพลเมืองและความเป็นไทย

คุณธรรม จริยธรรม และจิตใจที่ดี เป็นสิ่งสำคัญมากต่อความเป็นไทยและความเป็นพลเมืองในศตวรรษที่ 21

ความสามารถหลัก:

การดูแลรักษาธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

ความสำคัญ: ปัญหาสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน เช่น ปัญหาฝุ่น ต้องการเด็กที่เติบโตขึ้นไปและดูแลรักษาธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของตนเองให้อยู่ได้

ความสามารถในแต่ละชั้นปี:

อนุบาลปีที่ 1:

• มีส่วนร่วมดูแลรักษาธรรมชาติ ต้นไม้ สัตว์เลี้ยง สิ่งแวดล้อม และทิ้งขยะถูกที่

อนุบาลปีที่ 2:

• คัดแยกขยะและทิ้งขยะถูกที่

อนุบาลปีที่ 3:

• นำวัสดุหรือสิ่งของเครื่องใช้ที่ใช้แล้วมาใช้ซ้ำหรือแปรรูปนำกลับมาใช้ใหม่

วินัยในตนเอง

การพัฒนา self-discipline ที่เกิดจากภายในของตัวเด็กเอง ไม่ใช่วินัยที่เกิดจากการบังคับ แต่เป็นวินัยที่เกิดมาจากภายในของตัวเด็กเอง ซึ่งต้องใช้เวลาในการพัฒนา

ความเป็นไทย

• การมีมารยาทไทย
• การปฏิบัติตามวัฒนธรรมและประเพณี
• การภูมิใจในความเป็นไทย
• การภูมิใจในการใช้ภาษาไทย
• การปฏิบัติตามแนวทางของหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

การเป็นสมาชิกที่ดีของสังคมประชาธิปไตย

• การอยู่ร่วมกันในกฎกติกาของสังคม
• การแก้ไขข้อขัดแย้งอย่างสันติ
• การไม่ใช้ความรุนแรงทั้งทางกายและทางจิตใจ

การประยุกต์ในห้องเรียน: ในการเล่นและทำกิจกรรมต่างๆ เด็กจะมีข้อขัดแย้งกับเพื่อน ครูจะช่วยให้เด็กเกิดการเรียนรู้ว่าการขัดแย้งสามารถแก้ไขกันได้โดยไม่ใช้ความรุนแรง

4. ด้านสติปัญญา

แม้จะแยกออกมาให้เห็นในแต่ละด้าน แต่ไม่ได้หมายความว่าจะเน้นเฉพาะด้านสติปัญญาด้านเดียว ทุกด้านที่กล่าวมาแล้วมีความสำคัญเท่าเทียมกับสติปัญญา

4.1 ภาษาและการรู้หนังสือ

หลักการสำคัญ: ไม่ใช่การบังคับให้เด็กอ่านออกเขียนได้ แต่เป็นการพัฒนาการรู้หนังสือขั้นต้น

องค์ประกอบของการรู้หนังสือขั้นต้น:

การมีแรงจูงใจในการอ่าน

• การอ่านหนังสือนิทานที่เด็กชอบให้ฟัง (บางครูอ่านให้เด็กฟังทุกวัน)
• การมีมุมหนังสือและหนังสือนิทานให้เด็กได้เข้าไปเปิดอ่าน
• เมื่อเด็กชื่นชอบ เด็กจะทำท่าการอ่านหนังสือเหมือนผู้ใหญ่ พลิกหนังสือ มีการชี้ไปตามตัวอักษรจากบนลงล่าง และพูดอ่านนิทานไป แม้ไม่ได้อ่านถูกต้องตามนั้น

การพัฒนาคลังคำศัพท์

จากการวิจัย เด็กจะเรียนรู้ภาษาที่ 2 หรือภาษาต่างประเทศได้ดี เขาจะต้องมีคลังคำศัพท์และการใช้ภาษาแม่ที่เข้มแข็งมาก่อน มีการใช้ภาษาแม่ที่แข็งแรง รู้คำศัพท์ต่างๆ

การตระหนักรู้เกี่ยวกับหนังสือ

• รู้ว่าหนังสือมีชื่อหนังสือ ชื่อผู้แต่ง ชื่อผู้เขียนภาพ
• รู้ว่าการเปิดหนังสือจะเปิดอย่างไร
• รู้จักปกหน้า ปกกลาง ปกหลัง

การรู้จักพยัญชนะและตัวอักษร

แรงจูงใจที่ดีที่สุด: สิ่งที่เกี่ยวข้องกับตัวเด็ก คือ ชื่อของเด็ก เพราะแต่ละคนจะมีชื่อเรียกแตกต่างกัน ชื่อของเด็กเป็นสิ่งแรกที่เขาจะเรียนรู้ว่าตัวอักษรชื่อของเขาคืออะไร ตัวแรกคืออะไร โดยใช้เกม ใช้ภาพ ใช้วิธีการต่างๆ เข้ามาประกอบ

วิธีการที่ไม่เหมาะสม: การให้เด็กคัดตัวอักษร กไก่ ถึง ฮนกฮูก ในแต่ละหน้า ซึ่งไม่ทำให้เด็กเกิดความสุขหรือเกิดการเรียนรู้และอยากจะอ่าน

ความสามารถในแต่ละชั้นปี:

อนุบาลปีที่ 1:

• รู้ว่าภาพและข้อความมีความสัมพันธ์กัน
• มีการชี้ข้อความที่เห็นบ่อยๆ
• รู้จักตัวอักษรที่ประกอบเป็นคำที่มีความหมาย เช่น ชื่อของเด็ก

อนุบาลปีที่ 2:

• ชี้คำหรือข้อความที่เด็กเห็นบ่อยๆ ในชีวิตประจำวัน

อนุบาลปีที่ 3:

• รู้จักคำและออกเสียงคำที่คุ้นเคย
• ชี้คำหรือข้อความที่เห็นบ่อยๆ
• ชี้ตัวอักษรตัวแรกและอักษรตัวสุดท้ายของคำที่คุ้นเคยได้

4.2 การคิดรวบยอดและการคิดคำนวณ

หลักการสำคัญ: ในชีวิตประจำวันของเด็ก เด็กจะพัฒนาแนวคิดด้านคณิตศาสตร์อย่างเป็นธรรมชาติ

พื้นฐานสำคัญก่อนการเรียนจำนวนและตัวเลข:

• การสังเกต
• การจำแนก
• การจัดกลุ่ม/จัดหมวดหมู่
• การเรียนรู้รูปทรงต่างๆ
• การเรียนรู้แบบรูป (Pattern)
• การจับคู่ 1 ต่อ 1 (ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญในการเรียนบวกลบต่อไป)

ความสำคัญของบรรยากาศการเรียนรู้: ถ้าเด็กในชีวิตประจำวันได้เรียนรู้คณิตศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับตัวเขา และครูหรือผู้ที่เกี่ยวข้องส่งเสริมการเรียนรู้มีบรรยากาศที่ดึงดูดใจ จะมีความสำคัญมากต่อการเริ่มต้นการเรียนรู้คณิตศาสตร์

ความสามารถหลัก: ใช้ค่าของจำนวนและตัวเลขในชีวิตประจำวัน

ความสามารถในแต่ละชั้นปี:

• อนุบาลปีที่ 1, 2, และ 3: ในแต่ละชั้นปีเมื่อจบแล้ว หากเด็กได้เรียนรู้คณิตศาสตร์ในชีวิตประจำวันแล้ว จะเป็นพื้นฐานที่ดีในการเรียนคณิตศาสตร์ต่อไป

4.3 การคิดแก้ปัญหาและการตัดสินใจ

องค์ประกอบสำคัญ:

• การคิดอย่างมีเหตุมีผล
• การคิดเชื่อมโยง
• การมีโอกาสได้แก้ปัญหา
• การมีการลองผิดลองถูก
• การระบุปัญหา
• การแก้ปัญหา
• การสร้างตัวเลือก
• การเลือกวิธีการ
• การลงมือแก้ปัญหาด้วยตัวเอง

ผลลัพธ์: ทำให้เด็กได้เรียนรู้แก้ปัญหาในชีวิตประจำวันได้

4.4 การแสวงหาความรู้

ความสำคัญในยุคปัจจุบัน: ความรู้ทุกอย่างไม่ใช่เกิดจากครูเป็นผู้บอกฝ่ายเดียว ในยุคนี้แล้ว เด็กแม้จะเป็นเด็กปฐมวัย แต่เขาสามารถเรียนรู้ว่าข้อมูลต่างๆ หากอยากรู้ตอบคำถามของตนเอง จะหาได้จากไหนบ้าง อย่างไร และจะเชื่อถือในข้อมูลนั้นได้อย่างไร

ความสามารถหลัก: ค้นหาคำตอบเกี่ยวกับปัญหาหรือข้อสงสัยโดยใช้การสืบเสาะหาความรู้

การประยุกต์: ให้เด็กได้มีโอกาสในการแสวงหาความรู้ ค้นหาคำตอบ สืบเสาะหาความรู้

4.5 จินตนาการและความคิดสร้างสรรค์

ความสำคัญ: สังคมของเราต้องการบุคคลและเด็กที่เติบโตไปที่มีความคิดสร้างสรรค์

การสังเกตและประเมิน: ครูสามารถสังเกตเด็กได้จาก:

• การทำงานศิลปะ
• การเคลื่อนไหวจังหวะของเด็ก
• การสร้างผลงานและชิ้นงานขึ้นมา
• การสื่อสารความคิดและความรู้สึกของตน

ตัวอย่างความสามารถ: เด็กมีการสร้างผลงานและชิ้นงานขึ้นมา และมีการสื่อสารความคิดความรู้สึกของตนผ่านผลงานนั้น

โครงสร้างและลักษณะของหลักสูตร

การเปรียบเทียบโครงสร้าง

หลักสูตรปี 2560: มีโครงสร้างทั้งหมด 12 ข้อ ตั้งแต่ปรัชญาการศึกษาปฐมวัย วิสัยทัศน์ หลักการ จุดหมาย ลงมาสู่มาตรฐานคุณลักษณะที่พึงประสงค์

หลักสูตรปี 2568: ยังคงโครงสร้างเดิม แต่เปลี่ยนจาก “มาตรฐานคุณลักษณะที่พึงประสงค์” เป็น:

• ความสามารถผู้เรียนเมื่อจบการศึกษาในระดับปฐมวัย
• ความสามารถผู้เรียนเมื่อจบชั้นปี
• การประเมินความสามารถผู้เรียน (แทนการประเมินพัฒนาการ)

ลักษณะสำคัญของหลักสูตร

1. ความเป็นเอกภาพ

ไม่ว่าผู้ที่เกี่ยวข้องจะเป็น:

• ผู้บริหารสถานศึกษา
• ศึกษานิเทศก์
• ครูปฐมวัย
• กลุ่มทุกกลุ่มที่จัดการศึกษาในระดับปฐมวัย

ทุกกลุ่มจะมีเป้าหมายร่วมกันในการพัฒนาเด็กให้มีความสามารถตามหลักสูตร:

• ความสามารถด้านสุขภาวะทางกาย
• ความสามารถด้านอารมณ์จิตใจและสังคม
• ความสามารถด้านความเป็นพลเมืองและความเป็นไทย
• ความสามารถด้านสติปัญญา

การใช้แนวคิดต่างๆ: แม้จะใช้แนวคิดการจัดการศึกษาต่างๆ เช่น แนวคิดของ Waldorf หรือ Montessori แต่ต้องพัฒนาเด็กให้มีความสามารถตามที่หลักสูตรการศึกษาปฐมวัยปี 2568 กำหนด

2. ความยืดหยุ่น

• ใช้ได้กับทุกกลุ่ม: รวมถึงเด็กที่มีความสามารถหรือมีความต้องการพิเศษ แม้จะมีพัฒนาการที่แตกต่างกัน มีลักษณะเฉพาะของตนเอง แต่ทุกคนจะได้รับการพัฒนาไปตามลำดับตามความสามารถที่หลักสูตรกำหนด โดยจะมีความแตกต่างกันในแต่ละกลุ่ม
• ใช้ได้กับทุกกลุ่มอายุ: ตั้งแต่ 3 ขวบ 4 ขวบ 5 ขวบ
• ยืดหยุ่นในเรื่องเวลา: หลักสูตรกำหนดว่าเด็กจะต้องมีเวลาเรียนไม่น้อยกว่า 180 วันต่อปีการศึกษา

3. คุณภาพของผู้เรียนบนพื้นฐานของพัฒนาการตามวัย

แม้จะกำหนดเป็นความสามารถ แต่ครูปฐมวัยทุกคนจะต้องทำความเข้าใจว่า เด็กที่รับผิดชอบอยู่ (ไม่ว่าจะกลุ่มอายุ 3 ขวบ 4 ขวบ 5 ขวบ) มีพัฒนาการตามวัยเป็นอย่างไร

หลักการสำคัญ: เด็กปฐมวัยจะมีพัฒนาการเป็นไปตามลำดับขั้น จะช้าเร็วแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคลขึ้นอยู่กับสิ่งแวดล้อม แต่เด็กจะพัฒนาไปตามขั้นตอนของเขา ไม่ว่าเด็กจะอยู่ในภาคใดของประเทศไทย แต่ในกลุ่มอายุ 3-6 ปีบริบูรณ์ก็จะมีพัฒนาการไปเป็นไปตามวัยของเขา

4. ใช้ได้กับทุกกลุ่มเป้าหมาย

หลักสูตรสามารถใช้ได้กับเด็กทุกกลุ่ม รวมถึงเด็กพิเศษและเด็กที่มีความต้องการที่แตกต่างกัน

จุดเน้นของหลักสูตร

1. การพัฒนาเด็กอย่างเป็นองค์รวม

จุดเน้นนี้เห็นได้ชัดเจนตั้งแต่ระดับปรัชญาการศึกษาปฐมวัย ที่ระบุความเชื่อว่าเด็กจะต้องได้รับการพัฒนาอย่างเป็นองค์รวม

หลักการ: ไม่ว่าจะเป็นสุขภาวะทางกาย อารมณ์จิตใจสังคม หรือสติปัญญา จะต้องได้รับการพัฒนาทุกด้านอย่างเท่าเทียมกัน ไม่เน้นด้านใดด้านหนึ่ง

เป้าหมาย: ต้องการเด็กที่พัฒนาได้ครบทุกด้าน ไม่ต้องการเด็กที่มี “ศีรษะโต แต่แขนขาเล็ก” หรือเด็กที่เก่งอย่างเดียวแต่ไม่มีคุณธรรมจริยธรรม เพราะเด็กเช่นนั้นจะอยู่ในสังคมไม่ได้ เข้ากับคนอื่นไม่ได้ และจะมีชีวิตที่ไม่มีความสุข

2. การยึดเด็กเป็นสำคัญ (Child-Centered)

หลักการ: เด็กแต่ละคนมีความแตกต่างกัน เด็กแต่ละคนมีลักษณะการเรียนรู้ที่แตกต่างกัน:

• บางคนเรียนรู้ได้ดีด้วยการใช้ประสาทสัมผัสทางตา
• บางคนเรียนรู้ได้ดีด้วยการใช้ประสาทสัมผัสทางหู (เวลาที่ฟังครูพูด บางทีเด็กก็หลับตา แต่จริงๆ แล้วเขายังติดตามว่าครูต้องการอะไร พูดอะไร)
• บางคนต้องลงมือกระทำ ได้ใช้มือ สัมผัส จับต้อง

การประยุกต์: ครูผู้สอนจะยึดว่าเด็กแต่ละคนมีความแตกต่างกัน และจัดการเรียนการสอนให้เหมาะสมกับลักษณะการเรียนรู้ของเด็กแต่ละคน

3. การเรียนรู้ด้วยการลงมือกระทำ (Active Learning)

องค์ประกอบสำคัญ:

• สื่อหลากหลาย: ครูมีสื่อหลากหลายให้เด็กเลือก ไม่ว่าจะเป็นสื่อของจริง ของจำลอง ภาพถ่าย ภาพวาด จนถึงสัญลักษณ์
• การมีโอกาสเลือก: เด็กมีโอกาสเลือกสื่อที่ตนเองชื่นชอบ ซึ่งจะทำให้เด็กได้เรียนรู้อย่างมีความสุข
• การลงมือกระทำ: เด็กได้ลงมือกระทำ (manipulate) และใช้ภาษาของตนเอง
• การเสริมจากผู้ใหญ่: ผู้ใหญ่ที่อยู่รอบข้างมีการเสริมต่อให้เด็กเกิดการเรียนรู้ได้ดียิ่งขึ้น ช่วยให้เด็กพัฒนาจากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่งได้

4. การบูรณาการผ่านการเล่นและประสบการณ์สำคัญ

การเรียนรู้ของเด็กปฐมวัยจะเกิดขึ้นผ่าน:

• การเล่น
• การมีปฏิสัมพันธ์ที่ดี
• การลงมือปฏิบัติ
• ประสบการณ์สำคัญที่ส่งเสริมการพัฒนาความสามารถของเด็ก

การจัดประสบการณ์การเรียนรู้

หลักการจัดประสบการณ์

1. การอบรมเลี้ยงดูและให้การศึกษา (Educare)

การอบรมเลี้ยงดู:

• ดูแลเด็ก
• ทำกิจวัตรประจำวัน
• ให้เด็กได้มีโอกาสได้เล่น
• ได้ออกกำลังกาย
• ได้ออกไปเล่นกลางแจ้ง
• ได้พักผ่อนนอนตอนกลางวันอย่างเพียงพอ

การให้การศึกษา: ครูปฐมวัยต้องให้การศึกษาให้เด็กได้เรียนรู้ในสิ่งที่เขาจะต้องเรียนรู้เกี่ยวกับ:

• ตนเอง (เรียนรู้ชื่อ เรียนรู้เกี่ยวกับตัวเอง)
• บุคคลที่แวดล้อม (บุคคล อาชีพต่างๆ ที่เด็กได้เข้าไปเกี่ยวข้องสัมผัส)
• สถานที่แวดล้อม (ในโรงเรียน สถานที่ที่อยู่แวดล้อมตัวเด็กที่เด็กควรจะทำความเข้าใจ)
• ธรรมชาติรอบตัว
• สิ่งต่างๆ รอบตัว

หลักการสำคัญ: ใช้เนื้อหาเป็น “ทุ่นเกาะ” ไม่ใช่อบรมเลี้ยงดูให้เด็กปลอดภัยและเจริญเติบโตทางด้านร่างกายอย่างเดียว แต่ต้องให้การศึกษาให้เด็กเรียนรู้เพื่อให้เขาอยู่ในสังคมได้ โดยไม่เน้นให้เด็กท่องจำเนื้อหาได้ แต่ให้เด็กเรียนรู้เพื่อพัฒนาให้เกิดความสามารถตามที่หลักสูตรกำหนด

2. การจัดประสบการณ์การเรียนรู้เชิงรุก

ยึดหลักการ Active Learning โดย:

• มีสื่อหลากหลาย
• ให้เด็กมีโอกาสเลือก
• เด็กได้ลงมือกระทำ
• ผู้ใหญ่คอยเสริมและสนับสนุน

3. การบูรณาการบริบทสังคมและวัฒนธรรม

ความจำเป็น: ในสภาพสังคมปัจจุบัน มีความหลากหลายทางวัฒนธรรม (diversity) มีการเคลื่อนไหวและการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณีต่างๆ

เป้าหมาย: ให้เด็กได้เห็นความแตกต่าง และสามารถปรับตัวอยู่ได้ เรียนรู้วิถีชีวิตและวัฒนธรรมของตนเองในขณะเดียวกันก็ปรับตัวอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข

4. การมีส่วนร่วมของครอบครัว สถานศึกษา และชุมชน

ทุกฝ่ายร่วมกันพัฒนาเด็กให้เกิดความสามารถตามที่ต้องการ

แนวการจัดประสบการณ์

1. การยึดจิตวิทยาพัฒนาการ

ครูต้องมีความเข้าใจในการทำงานของสมอง เพื่อที่จะจัดประสบการณ์ได้อย่างเหมาะสมกับเด็กในวัยที่ตนเองรับผิดชอบ

2. การเรียนรู้แบบ Active Learning

ให้เด็กได้ลงมือกระทำและเรียนรู้ผ่านประสาทสัมผัสทั้ง 5

3. การใช้สารนิทัศน์ (Documentation)

วัตถุประสงค์: ไตร่ตรองและพัฒนาเด็กเป็นรายบุคคล

แหล่งข้อมูล:

• การสังเกตเด็ก
• ชิ้นงานต่างๆ ของเด็ก
• Portfolio ของเด็ก

การใช้ประโยชน์: ครูนำข้อมูลมาพิจารณาดูเด็กเป็นรายบุคคลว่าควรจะจัดอะไรเพิ่มเติมให้เด็กพัฒนาได้ตามที่หลักสูตรกำหนด

4. การจัดกิจกรรมประจำวัน

หลักการสำคัญ: ต้องดูว่าเป็นกิจกรรมหนักหรือกิจกรรมเบา

กิจกรรมหนัก (ใช้ความคิด):

• ไม่ควรเกิน 20 นาทีต่อครั้ง
• ต้องมีการวางแผนอย่างดี

กิจกรรมเบา (การเล่นเสรี):

• ประมาณ 1 ชั่วโมง
• ให้เด็กมีโอกาสเลือกกิจกรรม

ความสมดุล: ต้องมีความสมดุลระหว่างกิจกรรมต่างๆ เป็นหลักการจัดตามหลักสูตรปฐมวัย

การประเมินผล

การเปลี่ยนแปลงในการประเมิน

หลักสูตรปี 2560: ประเมินพัฒนาการตามหลักการ 5 ข้อ

หลักสูตรปี 2568: ประเมินตามความสามารถผู้เรียน โดยมีหลักการที่ให้ผู้ปกครองมีส่วนร่วมในการประเมินด้วย

การมีส่วนร่วมของผู้ปกครอง

ความสำคัญ: ผู้ปกครองมีส่วนร่วมในการประเมินจะช่วยให้การประเมินมีความครอบคลุมและตรงกับสภาพจริงของเด็กมากขึ้น เนื่องจากผู้ปกครองเห็นพฤติกรรมของเด็กที่บ้านซึ่งอาจแตกต่างจากที่โรงเรียน

วิธีการ: การมีส่วนร่วมของผู้ปกครองในการประเมินจะมีรายละเอียดเฉพาะที่จะได้รับการชี้แจงในโมดูลเกี่ยวกับการประเมินต่อไป

สาระการเรียนรู้และประสบการณ์สำคัญ

การปรับเปลี่ยนจากหลักสูตรปี 2560

หลักสูตรปี 2560:

• ประสบการณ์สำคัญแยกตามพัฒนาการในแต่ละด้าน
• สาระที่ควรเรียนรู้แยกเป็น: ตัวเด็ก, บุคคลและสถานที่แวดล้อมเด็ก, ธรรมชาติรอบตัว, และสิ่งต่างๆรอบตัว

หลักสูตรปี 2568:

• ประสบการณ์สำคัญแยกตามความสามารถในแต่ละองค์ประกอบ
• สาระที่ควรเรียนรู้ยังคงยึดหลักการเดิมว่าเนื้อหาเป็นทุ่นเกาะ แต่เพิ่มรายละเอียดเนื้อหา

หลักการสำคัญของสาระการเรียนรู้

การใช้เนื้อหาเป็นทุ่นเกาะ: เวลาที่ให้เนื้อหากับเด็กหรือ Content นั้น เนื้อหาเป็นเพียงทุ่นเกาะ สิ่งที่เด็กควรจะเรียนรู้คือสิ่งที่เด็กต้องเรียนรู้เกี่ยวกับ:

1. ตนเอง – เรียนรู้เกี่ยวกับตัวเองก่อน เรียนรู้ชื่อ เรียนรู้เกี่ยวกับตัวเอง
2. บุคคลที่แวดล้อม – เรียนรู้บุคคลที่อยู่แวดล้อม อาชีพต่างๆ ที่เด็กได้เข้าไปเกี่ยวข้องสัมผัส
3. สถานที่แวดล้อม – เรียนรู้ในสถานที่แวดล้อม ในโรงเรียน สถานที่ที่อยู่แวดล้อมตัวเด็กที่เด็กควรจะทำความเข้าใจ
4. ธรรมชาติรอบตัว – เรียนรู้ว่าธรรมชาติรอบตัวมีอะไรบ้าง
5. สิ่งต่างๆ รอบตัว – เรียนรู้ว่าสิ่งต่างๆ รอบตัวมีอะไร

จุดประสงค์: ใช้เนื้อหาเป็นทุ่นที่นำมาให้เด็กได้เกิดการเรียนรู้เพื่อให้เกิดความสามารถตามองค์ประกอบที่หลักสูตรกำหนดขึ้นมา

การไม่เน้นการท่องจำ: ไม่เน้นให้เด็กท่องจำเนื้อหาได้ แต่ให้เด็กเรียนรู้เพื่อพัฒนาให้เกิดความสามารถตามที่หลักสูตรกำหนด

ความหมายและบทบาทของหลักสูตร

ความหมายของหลักสูตร

ความหมายกว้าง: ทุกสิ่งทุกอย่างที่เกิดขึ้นในห้องเรียน ในโรงเรียน ที่เด็กได้รับประสบการณ์ ถือว่าเป็นหลักสูตรที่จะทำให้เด็กเกิดการเรียนรู้และเกิดความสามารถตามที่หลักสูตรกำหนด

ความหมายแคบ: เอกสารหลักสูตรในปี 2568 ที่มีการกำหนดโครงสร้างและรายละเอียดต่างๆ อย่างชัดเจน

บทบาทของหลักสูตร: เป็นกรอบทิศทางหรือแนวปฏิบัติที่ผู้ที่เกี่ยวข้องจะต้องทำความเข้าใจ ไม่ว่าจะเป็น:

• ผู้บริหารสถานศึกษา
• ศึกษานิเทศก์
• ครูปฐมวัย

ทุกฝ่ายต้องทำความเข้าใจว่าหลักสูตรการศึกษาปฐมวัยปี 2568 มีเป้าหมายอะไรบ้าง เพื่อที่จะนำไปสู่การปฏิบัติได้ตรงกับเป้าหมายที่หลักสูตรต้องการ

ความเชื่อมโยงกับการวิจัยและทฤษฎี

การเรียนรู้ทางอารมณ์และสังคม (Social Emotional Learning)

ความสำคัญระดับโลก: หลายประเทศทั่วโลกมองเห็นความสำคัญของการเรียนรู้ทางอารมณ์และสังคมอย่างมากในโลกปัจจุบัน เพราะมีผลต่อการเรียน การทำงาน และชีวิตของเด็ก

องค์ประกอบของความฉลาดทางอารมณ์:

1. การตระหนักรู้ตนเอง – รู้ว่าตนเองคือใคร ชอบไม่ชอบอะไร มีความรู้สึกและอารมณ์อย่างไร
2. การกำกับตนเอง – การจดจ่อ ตั้งใจ สนใจ ควบคุมอารมณ์ จัดการกับความคิด พฤติกรรม และความรู้สึก
3. การเห็นอกเห็นใจผู้อื่น – ความสามารถในการเข้าใจและรับรู้ความรู้สึกของผู้อื่น
4. การมีแรงจูงใจภายใน – ความสามารถในการพัฒนาตนเอง
5. การมีสัมพันธภาพและทักษะทางสังคม – การใช้ภาษาสื่อสารและทักษะต่างๆ ในการอยู่ร่วมกับผู้อื่น

การพัฒนาการรู้หนังสือขั้นต้น (Early Literacy)

หลักการจากการวิจัย:

• เด็กจะเรียนรู้ภาษาที่ 2 หรือภาษาต่างประเทศได้ดี ต้องมีคลังคำศัพท์และการใช้ภาษาแม่ที่เข้มแข็งมาก่อน
• การพัฒนาการรู้หนังสือต้องเริ่มจากการสร้างแรงจูงใจในการอ่าน
• การรู้จักตัวอักษรควรเริ่มจากสิ่งที่เกี่ยวข้องกับตัวเด็ก โดยเฉพาะชื่อของเด็ก

ทักษะศตวรรษที่ 21

หลักสูตรมีการบูรณาการทักษะสำคัญสำหรับศตวรรษที่ 21:

• ความคิดสร้างสรรค์ (Creativity)
• การคิดวิเคราะห์ (Critical Thinking)
• การคิดวิจารณญาณ (Analytical Thinking)
• การทำงานร่วมกัน (Collaboration)
• การสื่อสาร (Communication)

แต่ทักษะเหล่านี้ต้องอยู่บนพื้นฐานของคุณธรรม จริยธรรม และมีจิตใจที่ดีงาม

การนำหลักสูตรไปสู่การปฏิบัติ

ความท้าทายในการนำไปปฏิบัติ

1. ความเข้าใจที่คลาดเคลื่อน

ตัวอย่างความเข้าใจผิด: บางท่านเข้าใจผิดว่าหลักสูตรปี 2568 ที่ระบุเรื่องภาษาและการรู้หนังสือ หมายความว่าต้องสอนให้เด็กอ่านออกเขียนได้

ความเป็นจริง: หลักสูตรเน้นการพัฒนาการรู้หนังสือขั้นต้น ไม่ใช่การบังคับให้อ่านออกเขียนได้ การเน้นการอ่านออกเขียนได้สำหรับเด็กปฐมวัยอาจไม่เหมาะสมกับพัฒนาการของเด็กในวัยนี้

2. การสร้างความเข้าใจที่ถูกต้อง

สิ่งที่ต้องทำ:

• ศึกษาเอกสารหลักสูตรให้ละเอียด
• ทำความเข้าใจหลักการและแนวคิดหลัก
• นำหลักสูตรไปสู่การปฏิบัติที่ถูกต้อง
• พัฒนาเด็กตามความสามารถที่หลักสูตรกำหนด

แนวทางการนำไปปฏิบัติ

1. สำหรับผู้บริหารสถานศึกษา

• ทำความเข้าใจหลักสูตรอย่างลึกซึ้ง
• กำหนดวิสัยทัศน์ของสถานศึกษาให้สอดคล้องกับหลักสูตร
• สนับสนุนครูในการพัฒนาความเข้าใจและทักษะ
• จัดหาสื่อและสิ่งอำนวยความสะดวกที่เหมาะสม

2. สำหรับศึกษานิเทศก์

• ศึกษาและทำความเข้าใจหลักสูตรอย่างถ่องแท้
• ให้คำแนะนำและการนิเทศที่ถูกต้อง
• ช่วยครูแก้ไขความเข้าใจที่คลาดเคลื่อน
• ติดตามและประเมินการนำหลักสูตรไปปฏิบัติ

3. สำหรับครูปฐมวัย

• ศึกษาหลักสูตรอย่างละเอียด
• ทำความเข้าใจพัฒนาการของเด็กในแต่ละวัย
• จัดประสบการณ์การเรียนรู้ที่หลากหลาย
• สังเกตและประเมินเด็กอย่างต่อเนื่อง
• ใช้สารนิทัศน์ในการพัฒนาเด็กรายบุคคล

4. สำหรับผู้ปกครอง

• ทำความเข้าใจหลักสูตรและการจัดการศึกษาปฐมวัย
• ร่วมมือกับสถานศึกษาในการพัฒนาเด็ก
• มีส่วนร่วมในการประเมินเด็ก
• สนับสนุนการเรียนรู้ของเด็กที่บ้าน

ประโยชน์ที่คาดหวังจากหลักสูตรใหม่

1. เด็กมีความพร้อมสำหรับการเรียนรู้ต่อไป

เด็กที่ได้รับการพัฒนาตามหลักสูตรนี้จะมีความพร้อมที่จะขึ้นไปอยู่ในชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 และเรียนรู้ร่วมกันไปตามหลักสูตรที่ประถมศึกษากำหนดได้อย่างมีประสิทธิภาพ

2. เด็กมีพื้นฐานทักษะชีวิตที่แข็งแกร่ง

เด็กจะมีทักษะในการ:

• กำกับตนเอง
• แก้ปัญหา
• ทำงานร่วมกับผู้อื่น
• สื่อสาร
• ดูแลตนเองและผู้อื่น

3. เด็กมีความสามารถในการปรับตัว

เด็กจะสามารถ:

• อยู่ในสังคมที่หลากหลายได้อย่างมีความสุข
• ปรับตัวกับการเปลี่ยนแปลง
• เคารพความแตกต่าง
• รักษาและภูมิใจในความเป็นไทย

4. เด็กมีจิตสำนึกรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม

เด็กจะ:

• ดูแลรักษาสิ่งแวดล้อม
• มีความรับผิดชอบต่อส่วนรวม
• ปฏิบัติตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง
• เป็นพลเมืองที่ดีของสังคม

บทสรุป

หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2568 เป็นการปรับปรุงที่สำคัญและเป็นระบบ ที่สะท้อนถึงความเข้าใจเชิงลึกเกี่ยวกับการพัฒนาเด็กปฐมวัยและความต้องการของสังคมไทยในศตวรรษที่ 21 การปรับปรุงนี้ไม่ใช่การเปลี่ยนแปลงแบบรุนแรง แต่เป็นการพัฒนาต่อยอดจากหลักสูตรเดิมให้มีความทันสมัย ครอบคลุม และตอบสนองความต้องการของเด็กและสังคมได้ดียิ่งขึ้น

จุดเด่นของหลักสูตรใหม่

1. ความชัดเจนในการกำหนดความสามารถ – แยกความสามารถในแต่ละชั้นปีและเมื่อจบการศึกษาอย่างชัดเจน
2. การบูรณาการที่สมบูรณ์ – นำองค์ความรู้และทักษะต่างๆ มาบูรณาการได้อย่างลงตัว
3. ความยืดหยุ่นในการปฏิบัติ – สามารถนำไปปรับใช้กับบริบทและเด็กที่หลากหลาย
4. การเน้นทักษะสำหรับอนาคต – เตรียมเด็กสำหรับการเป็นพลเมืองโลกในศตวรรษที่ 21

ความสำคัญของการนำไปปฏิบัติ

หลักสูตรที่ดีจะมีประสิทธิภาพได้ก็ต่อเมื่อมีการนำไปปฏิบัติอย่างถูกต้อง การนำหลักสูตรนี้ไปสู่การปฏิบัติจึงต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะ:

• ผู้บริหารสถานศึกษา ที่ต้องสร้างนโยบายและสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนรู้
• ศึกษานิเทศก์ ที่ต้องให้คำแนะนำและการนิเทศที่ถูกต้อง
• ครูปฐมวัย ที่ต้องมีความเข้าใจและทักษะในการจัดประสบการณ์การเรียนรู้
• ผู้ปกครอง ที่ต้องเข้าใจและร่วมมือในการพัฒนาเด็ก

วิสัยทัศน์สำหรับอนาคต

เมื่อหลักสูตรนี้ได้รับการนำไปปฏิบัติอย่างเต็มรูปแบบและถูกต้อง คาดหวังว่าเด็กไทยจะเติบโตเป็น:

• มนุษย์ที่สมบูรณ์ ที่มีพัฒนาการครบทุกด้านอย่างสมดุล
• พลเมืองที่ดี ที่มีความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม
• คนไทยที่ภูมิใจ ในอัตลักษณ์และวัฒนธรรมของตนเอง
• ผู้เรียนรู้ตลอดชีวิต ที่มีทักษะในการปรับตัวและเรียนรู้ต่อไป
• สมาชิกสังคมโลก ที่สามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างสันติและสร้างสรรค์

หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2568 จึงเป็นเครื่องมือสำคัญในการวางรากฐานที่แข็งแกร่งสำหรับอนาคตของเด็กไทย และการพัฒนาประเทศชาติในระยะยาว การลงทุนในการศึกษาปฐมวัยที่มีคุณภาพจะส่งผลกระทบเชิงบวกต่อสังคมไทยในอนาคตอย่างแน่นอน

ดังนั้น การที่ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องได้ศึกษา ทำความเข้าใจ และนำหลักสูตรนี้ไปสู่การปฏิบัติอย่างจริงจัง จะเป็นการมอบของขวัญที่ล้ำค่าที่สุดให้กับเด็กไทยและอนาคตของประเทศชาติ ขอให้ทุกท่านร่วมมือกันทำให้หลักสูตรนี้บรรลุเป้าหมายในการสร้างเด็กไทยที่มีคุณภาพ อยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข และเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์อย่างแท้จริง

ตารางสังเคราะห์หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2568

ตารางที่ 1: เปรียบเทียบโครงสร้างหลักสูตร

องค์ประกอบ	หลักสูตรปี 2560	หลักสูตรปี 2568	การเปลี่ยนแปลง
ปรัชญา	แรกเกิด-6 ปีบริบูรณ์	3-6 ปีบริบูรณ์ + ทักษะชีวิต	โฟกัสชัดเจนขึ้น
วิสัยทัศน์	4 ด้านพัฒนาการ	5 ด้านความสามารถ	ครอบคลุมมากขึ้น
หลักการ	การอบรมเลี้ยงดู + ส่งเสริมพัฒนาการ	เดิม + Active Learning + บูรณาการวัฒนธรรม	เพิ่ม 2 หลักการ
จุดหมาย	4 ข้อตามด้านพัฒนาการ	5 ข้อ + รายละเอียดเพิ่มเติม	ชัดเจนและเฉพาะเจาะจง
คุณภาพผู้เรียน	มาตรฐาน 12 ข้อ + ตัวบ่งชี้ 29 ข้อ	ความสามารถตามชั้นปีและเมื่อจบ	เปลี่ยนมาเป็นความสามารถ
การประเมิน	ประเมินพัฒนาการ 5 หลักการ	ประเมินความสามารถ + ส่วนร่วมผู้ปกครอง	เน้นการมีส่วนร่วม

ตารางที่ 2: การเปลี่ยนแปลงด้านพัฒนาการ

ด้าน	หลักสูตรปี 2560	หลักสูตรปี 2568	เหตุผลการเปลี่ยนแปลง
ด้านที่ 1	ร่างกาย	สุขภาวะทางกาย	เน้นความเป็นอยู่ที่ดีครอบคลุม
ด้านที่ 2	อารมณ์จิตใจ	อารมณ์จิตใจและสังคม	มีความเชื่อมโยงในโลกปัจจุบัน
ด้านที่ 3	สังคม	ความเป็นพลเมืองและความเป็นไทย	เน้นความสำคัญเฉพาะ
ด้านที่ 4	สติปัญญา	สติปัญญา (5 องค์ประกอบ)	แยกย่อยให้ชัดเจน
ด้านที่ 5	–	จิตสำนึกต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม	ตอบสนองปัญหาสิ่งแวดล้อม

ตารางที่ 3: ความสามารถด้านสุขภาวะทางกายตามชั้นปี

ความสามารถ	อนุบาล 1 (3-4 ขวบ)	อนุบาล 2 (4-5 ขวบ)	อนุบาล 3 (5-6 ขวบ)
ความปลอดภัย	• ใช้เครื่องใช้อย่างปลอดภัย • ไม่ไปกับคนแปลกหน้า	• วางแผนทำกิจกรรมจนสำเร็จ • คัดแยกขยะถูกที่	• ระมัดระวังจากบุคคล สิ่งแวดล้อม • วางเป้าหมายและมุ่งมั่น
การดูแลสิ่งแวดล้อม	• ทิ้งขยะถูกที่ • แยกขยะ	• คัดแยกขยะ • ทิ้งขยะถูกที่	• นำวัสดุมาใช้ซ้ำ • แปรรูปของใช้
พัฒนาการกล้ามเนื้อ	กล้ามเนื้อใหญ่-เล็กเบื้องต้น	ประสานสัมพันธ์ดีขึ้น	เคลื่อนไหวคล่องแคล่ว

ตารางที่ 4: ความสามารถด้านอารมณ์จิตใจและสังคม

ตารางที่ 5: ความสามารถด้านสติปัญญา – 5 องค์ประกอบ

องค์ประกอบ	จุดเน้น	ตัวอย่างการพัฒนา	ข้อควรระวัง
1. ภาษาและการรู้หนังสือ	การรู้หนังสือขั้นต้น	• แรงจูงใจในการอ่าน • รู้จักตัวอักษรจากชื่อตนเอง • เข้าใจความสัมพันธ์ภาพ-ข้อความ	ไม่ใช่การบังคับให้อ่านออกเขียนได้
2. การคิดรวบยอดและคำนวณ	คณิตศาสตร์ในชีวิตประจำวัน	• สังเกต จำแนก จัดกลุ่ม • รู้จักรูปทรง แบบรูป • จับคู่ 1 ต่อ 1	พื้นฐานก่อนการบวกลบ
3. การคิดแก้ปัญหาและตัดสินใจ	คิดอย่างมีเหตุผล	• ระบุปัญหา • สร้างตัวเลือก • ลงมือแก้ปัญหา	ให้โอกาสลองผิดลองถูก
4. การแสวงหาความรู้	ทักษะศตวรรษที่ 21	• ค้นหาคำตอบ • ใช้แหล่งข้อมูล • เลือกข้อมูลที่ถูกต้อง	ไม่ใช่ครูบอกฝ่ายเดียว
5. จินตนาการและความคิดสร้างสรรค์	การสร้างสรรค์	• งานศิลปะ • การเคลื่อนไหว • สื่อสารความคิดความรู้สึก	สำคัญต่อสังคมอนาคต

ตารางที่ 6: ลักษณะและจุดเน้นของหลักสูตร

ลักษณะ	รายละเอียด	ประโยชน์
ความเป็นเอกภาพ	เป้าหมายร่วมกันทุกสถานศึกษาทั่วประเทศ	มาตรฐานเดียวกัน
ความยืดหยุ่น	• ใช้ได้กับเด็กทุกกลุ่ม • ปรับได้ตามบริบท • เวลาเรียน 180 วัน/ปี	เหมาะกับความหลากหลาย
พื้นฐานพัฒนาการตามวัย	ยึดพัฒนาการเป็นหลัก	เหมาะสมกับเด็ก
การพัฒนาองค์รวม	ทุกด้านเท่าเทียมกัน	เด็กพัฒนาสมบูรณ์

ตารางที่ 7: หลักการจัดประสบการณ์การเรียนรู้

หลักการ	องค์ประกอบ	การปฏิบัติ
Active Learning	• สื่อหลากหลาย • โอกาสเลือก • ลงมือกระทำ • ผู้ใหญ่เสริม	• ของจริง-จำลอง-ภาพ-สัญลักษณ์ • เด็กเลือกเอง• Manipulate + ใช้ภาษา • Scaffolding
บูรณาการวัฒนธรรม	• ความหลากหลาย • การปรับตัว • รักษาอัตลักษณ์	• เรียนรู้วัฒนธรรมตนเอง • ปรับตัวในสังคม • ภูมิใจความเป็นไทย
การมีส่วนร่วม	• ครอบครัว • สถานศึกษา • ชุมชน	• ผู้ปกครองประเมินร่วม • ครูจัดประสบการณ์ • ชุมชนสนับสนุน

ตารางที่ 8: การจัดกิจกรรมประจำวัน

ประเภทกิจกรรม	ระยะเวลา	ลักษณะ	ตัวอย่าง
กิจกรรมหนัก	ไม่เกิน 20 นาที	ใช้ความคิด จดจ่อสูง	• กิจกรรมที่ต้องคิดวิเคราะห์ • การแก้ปัญหา • การเรียนรู้แนวคิดใหม่
กิจกรรมเบา	ประมาณ 1 ชั่วโมง	เลือกได้ตามใจชอบ	• การเล่นเสรี • กิจกรรมศิลปะ • การเล่นกลางแจ้ง
ความสมดุล	ตลอดวัน	สลับกันอย่างเหมาะสม	มีทั้งกิจกรรมที่ท้าทายและผ่อนคลาย

ตารางที่ 9: การประเมินผลและการมีส่วนร่วม

แง่มุม	หลักสูตรปี 2560	หลักสูตรปี 2568	ประโยชน์
วิธีการประเมิน	ประเมินพัฒนาการ	ประเมินความสามารถ	เน้นสิ่งที่เด็กทำได้
หลักการ	5 หลักการ	ความสามารถ + ส่วนร่วมผู้ปกครอง	ครอบคลุมและแท้จริง
เครื่องมือ	• การสังเกต • แบบประเมิน	• การสังเกต • ชิ้นงาน • Portfolio • การประเมินร่วมกับผู้ปกครอง	ข้อมูลหลากหลายมากขึ้น
การใช้ประโยชน์	รายงานพัฒนาการ	สารนิทัศน์ + พัฒนารายบุคคล	นำไปพัฒนาเด็กต่อได้

ตารางที่ 10: การนำหลักสูตรไปสู่การปฏิบัติ

กลุ่มเป้าหมาย	บทบาทหน้าที่	สิ่งที่ต้องทำ	ผลลัพธ์ที่คาดหวัง
ผู้บริหาร	กำหนดนโยบาย	• ศึกษาหลักสูตร • กำหนดวิสัยทัศน์ • สนับสนุนครู • จัดหาสื่อ	สถานศึกษามีทิศทางชัดเจน
ศึกษานิเทศก์	นิเทศแนะนำ	• ศึกษาอย่างลึก • แนะนำครู • แก้ไขความเข้าใจผิด • ติดตามประเมิน	ครูปฏิบัติถูกต้อง
ครูปฐมวัย	จัดการเรียนรู้	• ศึกษาหลักสูตร • เข้าใจพัฒนาการ • จัดประสบการณ์ • ใช้สารนิทัศน์	เด็กพัฒนาตามความสามารถ
ผู้ปกครอง	สนับสนุนร่วมมือ	• เข้าใจหลักสูตร • ร่วมมือกับโรงเรียน • ประเมินร่วม • สนับสนุนที่บ้าน	เด็กได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง

ตารางที่ 11: ประโยชน์ที่คาดหวังจากหลักสูตรใหม่

ด้าน	ประโยชน์ระยะสั้น	ประโยชน์ระยะยาว
ความพร้อมเรียนรู้	พร้อมเข้าประถม ป.1	เรียนรู้ตลอดชีวิต
ทักษะชีวิต	• กำกับตนเอง • แก้ปัญหา • ทำงานร่วมกัน	ปรับตัวในโลกอนาคต
ความเป็นไทย	รักษาอัตลักษณ์	ภูมิใจในความเป็นไทย
จิตสำนึกสิ่งแวดล้อม	ดูแลสิ่งแวดล้อมใกล้ตัว	รับผิดชอบต่อโลก
พลเมืองที่ดี	อยู่ร่วมกันอย่างสันติ	สร้างสังคมที่ดี

ตารางที่ 12: ความท้าทายและแนวทางแก้ไข

ความท้าทาย	สาเหตุ	แนวทางแก้ไข
ความเข้าใจผิด	ตีความหลักสูตรผิด(เช่น บังคับให้อ่านออกเขียนได้)	• อบรมชี้แจงอย่างถูกต้อง • ยกตัวอย่างการปฏิบัติที่ดี • ติดตามประเมินอย่างต่อเนื่อง
การขาดทักษะครู	ไม่เข้าใจการจัดประสบการณ์Active Learning	• พัฒนาครูอย่างเป็นระบบ • สร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ • การนิเทศสนับสนุน
ผู้ปกครองไม่เข้าใจ	คาดหวังผลลัพธ์แบบเดิม	• สื่อสารอย่างชัดเจน • แสดงตัวอย่างการพัฒนา • เชิญมีส่วนร่วม
ขาดแคลนทรัพยากร	งบประมาณ สื่อ สิ่งอำนวยความสะดวก	• ใช้ทรัพยากรท้องถิ่น • สร้างสื่อจากวัสดุเหลือใช้ • ระดมทุนชุมชน

แหล่งอ้างอิง: MODULE 4 : รู้เรื่องหลักสูตร โดย รศ.ดร. พัชรี  ผลโยธิน อาจารย์พิเศษ สาขาวิชาศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2568 สำหรับเด็กอายุ 3-6 ปี สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ไลฟ์สดเมื่อวันที่ 30 เม.ย. 2025

Comments

comments

Powered by Facebook Comments